από ό,τι σε άλλες χώρες της Ε.Ε. Την ίδια στιγμή  μεγάλος «κουρνιαχτός» έχει σηκωθεί με την πτώση των βάσεων εισαγωγής στα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ της χώρας λόγω των δύσκολων θεμάτων που επιλέχτηκαν φέτος στις πανελλαδικές εξετάσεις εισαγωγής. Οι δυο αυτές ειδήσεις διαβάζονται με διαφορετικό τρόπο στο πεδίο της σπέκουλας και της μικροπολιτικής. Περισσεύουν τα μοιρολόγια και οι προφητείες καταστροφής, ενώ απουσιάζει ο ορθολογισμός και η ανάγνωση της πραγματικότητας που δημιουργούν οι επικρατούσες οικονομικές συνθήκες στο ευρωπαϊκό και το  παγκόσμιο οικονομικό πεδίο.

Καταρχήν, ο «μετανάστης» επιστήμονας είναι άλλο πράγμα από το λαθρομετανάστη εργάτη. Ο γιατρός ή ο οικονομολόγος που εργάζεται σε χώρα της Ε.Ε. δεν έχει καμία σχέση με τον ανειδίκευτo που έμενε σε παραπήγματα και δούλευε «στις φάμπρικες της Γερμανίας και του Βελγίου» τις περασμένες δεκαετίες. Είναι άλλο πράγμα, που χωρά τουλάχιστον πολύ συζήτηση, το αν αυτό είναι κακό ή πλούτος για μια χώρα. Να σημειώσουμε μόνο ότι σημαντικές χώρες όπως το Ισραήλ και η Βρετανία έχουν τεράστια ποσοστά μετανάστευσης των πολιτών τους, και δεν νομίζουμε να χάνουν ούτε σε επίπεδο εθνικής ταυτότητας ούτε βέβαια οικονομικά από τη συγκεκριμένη πρακτική. Αξίζει να υπογραμμιστεί ότι σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση της Κομισιόν το μεγαλύτερο ποσοστό Ευρωπαίων που επιθυμούν να μεταναστεύσουν μόνιμα καταγράφεται από τους Βρετανούς (29%). Σε κάθε περίπτωση η μετανάστευση «των καλύτερων μυαλών» μιας χώρας δεν είναι απαραίτητα συμφορά, αρκεί να υπάρχει στρατηγική αξιοποίησής τους  που θα αναπληρώνει το κενό που δημιουργείται.

Στο άλλο μεγάλο θέμα θα ακούσουμε απίστευτα πράγματα το επόμενο διάστημα για τις βάσεις εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευσης. Τα δύσκολα θέματα έφεραν μικρότερους βαθμούς, και έχει να γίνει της τρελής το πανηγύρι όταν αρχίσουν να ανακαλύπτουν διάφοροι «ειδικοί» ότι μπαίνουν στα πανεπιστήμια με βαθμούς κάτω του 10. Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε το υπουργείο, στις φετινές εξετάσεις κάτω από τη βάση έγραψε στα Μαθηματικά Τεχνολογικής Κατεύθυνσης 2 ποσοστό 78,04%, στη Φυσική Τεχνολογικής Κατεύθυνσης 2 το 71,96%, στην Ιστορία Γενικής Παιδείας το 60,12%, στα Μαθηματικά Τεχνολογικής Κατεύθυνσης 1 το 57,80%, στα Αρχαία Ελληνικά Θεωρητικής Κατεύθυνσης το 51,89%, στην Ανάπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον το 51,01%, στα Μαθηματικά Θετικής Κατεύθυνσης το 47,01%. Αν οι βαθμοί αυτοί αποτύπωναν το επίπεδο γνώσης έπρεπε να επαναλάβουν την Γ’ Λυκείου περισσότεροι από τους μισούς μαθητές.  Είναι προφανές ότι το μπέρδεμα των βάσεων εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με την επάρκεια γνώσεων που θα επιχειρηθεί θα έχει σκοπιμότητες για οριζόντιες περικοπές και κλείσιμο ιδρυμάτων.

Τα ιδρύματα που θα στοχοποιηθούν θα είναι αυτά στα οποία θα μπαίνουν φοιτητές με βαθμούς κάτω από τη βάση, και αυτά δεν είναι βέβαια άλλα από τα ιδρύματα της περιφέρειας. Είναι προφανές ότι οι σχολές που βρίσκονται σε μεγάλα αστικά κέντρα επιλέγονται από περισσότερους όχι γιατί οδηγούν απαραίτητα σε καλύτερο πτυχίο αλλά γιατί είναι ευκολότερα προσβάσιμες. Μέσα σε ένα περιβάλλον υποκρισίας και λαϊκισμού θα ακούσουμε απίστευτα πράγματα προκειμένου να φτιαχτεί «κλίμα» κατά των άχρηστων σχολών που πηγαίνουν «αμόρφωτοι» μαθητές. Έχουμε κατά επανάληψη υποστηρίξει ότι σκόπιμα εδώ και χρόνια επιχειρείται η σύγχυση μεταξύ εξετάσεων εισαγωγής με αυτές της πιστοποίησης γνώσης. Φέτος με τα τραγικά ποσοστά αποτυχίας, λόγω των θεμάτων που επιλέχτηκαν, αποδεικνύεται με κραυγαλέο τρόπο το μέγεθος της υποκρισίας.

Το θέμα, λοιπόν, που τίθεται δεν είναι αν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση εισάγονται  με 5, 10 ή 15 αλλά με τι προσόντα αποφοιτούν οι πτυχιούχοι. Μπορούν, δηλαδή, να βρουν εργασία σε μια στενή γεωγραφική περιοχή σε επίπεδο χώρας ή στην Ευρώπη και τον κόσμο; Αν έχουμε ιδρύματα που στοχεύουν στην αγορά και την εξωστρέφεια ή αν αναπαράγουν τα κλειστοφοβικά πρότυπα του «ομφαλού της γης». Για να το κατανοήσουν και οι πλέον ανυποψίαστοι, πρέπει να αποφασίσουμε αν θα έχουμε πανεπιστήμια με βάση τις ανάγκες της χώρας στα στενά εθνικά σύνορα ή στα πλαίσια της ενιαίας αγοράς της Ε.Ε.  Αν επιλέξουμε την επιστροφή στα   κλειστά σύνορα, θα πρέπει έντιμα και καθαρά να ανακοινώσουμε την αναστολή της λειτουργίας  σχεδόν σε όλες τις ιατρικές, πολυτεχνικές και νομικές  σχολές - δεν συζητάμε για φιλολογικές και φυσικομαθηματικές σχολές, αυτές θα έπρεπε να είχαν κλείσει εδώ και χρόνια - γιατί δεν υπάρχουν θέσεις εργασίας σε αυτούς τους τομείς. Αντίθετα, θα έπρεπε να ανοίξουν και νέες σχολές ιχθυοκαλλιέργειας, τουρισμού, τροφίμων και γεωπονίας, γιατί αυτοί οι κλάδοι έχουν δυνατότητες ανάπτυξης.  

Είναι προφανές ότι αυτά δεν γίνονται. Είναι όμως ταυτόχρονα τραγικό να προωθείται το κλείσιμο σχολών που έχουν αντίκρισμα στο παραγωγικό μοντέλο της χώρας, γιατί βρίσκονται εκτός των ..τειχών. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να σταματήσει η υποκρισία. Προφανώς και θα μεταναστεύσουν Έλληνες επιστήμονες σε χώρες της Ε.Ε., γιατί η οικονομία της χώρας δεν μπορεί να απορροφήσει το πλήθος των επιστημόνων που, σωστά, παράγει. Είναι λάθος να κλείνεις πανεπιστήμια για να παράγεις όσους επιστήμονες χρειάζεται η οικονομία στα στενά όρια του κράτους. Σε μια περίοδο χωρίς σύνορα με ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων και ανθρώπινου δυναμικού είναι λάθος να αγωνίζεσαι να κρατήσεις τους πολίτες σου αγκιστρωμένους στο χθες, το μικρό και το μίζερο. Ο ελληνισμός μεγαλούργησε όταν είχε ανοικτούς ορίζοντες και απλώθηκε στην ευρύτερη περιοχή. Στα στενά όρια του έθνους κράτους μετρά εμφύλιους, μιζέρια και παρακμή. Τελικά τα πάντα είναι θέμα οπτικής, αν δηλαδή βλέπουμε τη μεγάλη εικόνα ή το μίζερο μικρόκοσμο του παρόντος, επιμένοντας σε υπεράσπιση ξεπερασμένων μοντέλων.  

Υ.Γ.  Εκλογές καλοκαιριάτικα κανείς δεν ήθελε, γιαυτό και οδηγηθήκαμε «χαλαρά» σε νέο κυβερνητικό σχήμα. Ο χειρισμός όμως της ΕΡΤ και όσα ακολούθησαν  ανέδειξε το χαρακτήρα και τις αδυναμίες του κυβερνητικού σχήματος αλλά και τους κινδύνους που διατρέχει κάθε στιγμή η χώρα να βρεθεί σε τραγικό αδιέξοδο. Οι πολίτες αντιλαμβάνονται ότι οι επιλογές είναι περιορισμένες γαυτό και με σφιγμένα δόντια δίνουν παράταση ζωής στην παρούσα Βουλή. Όλα όμως δείχνουν ότι ο ορίζοντας δεν βρίσκεται πέρα από του χρόνου το Μάιο οπότε και πιθανότατα  θα στηθούν κάλπες για τετραπλές εκλογές. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο αβεβαιότητας είναι απολύτως φυσικό όσοι θέλουν να παίξουν ρόλο στις τοπικές εκλογές να κρατούν στάση αναμονής, δίνοντας όμως χώρο σε διάφορους μωροφιλόδοξους να ανακατεύουν το βάλτο της μιζέριας τους.

panagopg@gmail.com