συναντήσεις με πολιτικούς και κοινωνικούς φορείς. Ο λόγος της επίσκεψής τους είναι ότι «η Περιοχή μπαίνει σε μεταλιγνιτική περίοδο» και αυτοί θα «βοηθήσουν» με τις χρηματοδοτήσεις τους να την περάσουμε όσο δυνατόν πιο «ανώδυνα» γίνεται….

Ποια είναι όμως η πραγματικότητα;

Επί της ουσίας η ΕΕ αναθέτει στην Παγκόσμια Τράπεζα να διαχειριστεί τα κονδύλια που θα «πέσουν» στην περιοχή για την ανάπλαση εδαφών που προήλθαν από το κλείσιμο των πεδίων που έχουν εξορυχτεί τα προηγούμενα χρόνια και έκλεισαν, μέσω της ίδιας της εξορυκτικής διαδικασίας. Αυτά τα εδάφη σήμερα είναι έτοιμα για να γίνουν δάση, χωράφια, χώροι αναψυχής κλπ. Οι εκτάσεις αυτές είναι τεράστιες, κοντά στα 200.000 στρέμματα και «αναζητούν αξιοποίηση…»

Αυτοί είναι λοιπόν οι λόγοι που έπεσαν στην Περιοχή οι «ματωμένοι τραπεζίτες». Να μοιράσουν «τσιφλίκια» και κονδύλια σε ξένους αλλά και σε ντόπιους επιχειρηματικούς ομίλους. Από πίσω τους και πολλοί τοπικοί, μεγάλοι και μεσαίοι επιχειρηματίες, εργολάβοι και παρατρεχάμενοι, που ως «ύαινες» περιμένουν να περισσέψει τίποτα και γι αυτούς μετά το ξεκοκάλισμα που θα γίνει από τα μεγάλα «αρπακτικά».

Ποια όμως είναι η κατάσταση σήμερα;

1. Μεταλιγνιτική περίοδος: Ένα ερώτημα προς συζήτηση είναι ποιος και πως ορίζει τη μεταλιγνιτική περίοδο όταν σήμερα βρίσκεται στο στάδιο ολοκλήρωσης μια τεράστια επένδυση, κόστους 1,5 δις ευρώ, με την κατασκευή της μονάδας Πτολεμαΐδα 5 ισχύος 660 MW ηλεκτρικής και 140 MW θερμικής ισχύος; Ταυτόχρονα ολοκληρώθηκε η περιβαλλοντολογική αναβάθμιση, κόστους 110 εκατομμυρίων Ευρώ, στον ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου, ισχύος 1600 MW. Έχουμε ακόμα ως δεδομένο ότι θα συνεχίσει να λειτουργεί η πιο σύγχρονη λιγνιτική μονάδα της ΔΕΗ που κόστισε κοντά στο 1δις ευρώ, ο ΑΗΣ Μελίτης, και βρίσκεται σε διαπραγμάτευση η Περιβαλλοντολογική αναβάθμιση του ΑΗΣ Αμυνταίου. Έτσι στην Περιοχή τα επόμενα χρόνια θα λειτουργούν Ορυχεία που σύμφωνα με μελέτες της ΔΕΗ, τα διαπιστωμένα κοιτάσματα επαρκούν για τουλάχιστον 40 χρόνια ακόμα και θα τροφοδοτούν λιγνιτικές μονάδες Ισχύος 3.000 έως 3.500 MW. Αν όμως με τον όρο μεταλιγνιτική εποχή εννοούμε ότι η Περιοχή οδεύει μελλοντικά προς το τέλος του λιγνίτη και πρέπει να παρθούν άμεσα μέτρα αναπλήρωσης των χαμένων θέσεων εργασίας, των χαμένων εισοδημάτων που προέρχονται από αυτή τη δραστηριότητα και της ανάπλασης και αξιοποίησης των εδαφών είναι σωστό. Πρέπει όμως να δούμε με ποιόν τρόπο θα γίνει προς όφελος όλων των κατοίκων και όχι των λίγων κρατικοδίαιτων κερδοσκόπων.  
2. Λιγνιτική περίοδος:. Η στόχευση και η βιασύνη (από τη δεκαετία του 90 ακόμα) για την είσοδο στη μεταλιγνιτική εποχή συντέλεσε στη μη λήψη απαραίτητων μέτρων και αποφάσεων που αφορούσαν τη λιγνιτική εποχή που ήδη διανύαμε. Πρώτο «θύμα» αυτής της πολιτικής είναι το περιβάλλον και η προστασία της υγείας των κατοίκων και των εργαζομένων. Μετά τις μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις για το Περιβάλλον που έγιναν την περίοδο 1992-94 και έφεραν την αλλαγή των φίλτρων στις μονάδες, έπαψε κάθε συζήτηση για προστασία της υγείας των κατοίκων και του Περιβάλλοντος στην Περιοχή. Η συζήτηση μετατοπίστηκε  στη «σωτηρία του πλανήτη» μέσω μείωσης του διοξειδίου του άνθρακα (CO2) και ξεχάστηκε εντελώς ότι το περιβάλλον και οι άνθρωποι της Δυτικής Μακεδονίας δεν αρρωσταίνουν από  το (CO2). Αρρωσταίνουν όμως από το διοξείδιο του θείου (SO₂₎, τα οξείδια του αζώτου, (NO_X ), οξείδια του θείου (SO_X) το μονοξείδιο του άνθρακα (CO), (το οποίο θα αυξάνεται όσο θα εγκαταλείπονται τα Ορυχεία), αλλά και τα χιλιάδες κιλά αρσενικού και άλλων βλαβερών ουσιών που εκπέμπονται από την εγκληματική διαχείριση της τέφρας. Παράπλευρα θύματα της αδιαφορίας για τη λιγνιτική περίοδο είναι η εγκατάλειψη και απαξίωση της ΔΕΗ, η ανατροπή των εργασιακών σχέσεων των εργαζομένων, ο τερματισμός της αποκατάστασης εδαφών κ.α
3. Ιδιοκτησιακό: «Κλειδί» σε όσα προαναφέραμε είναι το ιδιοκτησιακό των προς αποκατάσταση εδαφών που μαζί με τις εκτάσεις που χρησιμοποιούν τα εν ενεργεία ορυχεία είναι σχεδόν όση η έκταση της Μάλτας!  Μέχρι το 1998 που η ΔΕΗ έγινε Α.Ε οι εκτάσεις αυτές μετά την εξόρυξη και την αποκατάσταση του εδάφους επιστρέφονταν στου φυσικούς δικαιούχους που είναι η τοπική κοινωνία. Έτσι μέχρι τότε, με βάση δημοσιοποιημένη Μελέτη της ΔΕΗ, είχαν αναδασωθεί 20.000 στρέμματα και είχαν επαναποδοθεί σε αγροτικούς συνεταιρισμούς και σε ακτήμονες αγρότες 26.000 στρέμματα για καλλιέργεια. Σε σύνολο όμως 170.000 έως 220.000 στεμμάτων. Όταν η ΔΕΗ έγινε ΑΕ και πήγαινε προς μετοχοποίηση –ιδιωτικοποίηση, ΠΑΣΟΚ και ΝΔ άλλαξαν το ιδιοκτησιακό καθεστώς σε μια νύχτα κάνοντας τη ΔΕΗ και τους επίδοξους αγοραστές της, μεγαλύτερο «τσιφλικά» της Χώρας.

Με βάση όλα αυτά και με μοναδικό γνώμονα τα «καλώς νοούμενα» συμφέροντα κατοίκων, εργαζομένων και καταναλωτών Ηλεκτρικής Ενέργειας, έχοντας όμως γνώση τι εστί Παγκόσμια Τράπεζα και ΕΕ  προτείνουμε:  

• Έξω η Παγκόσμια τράπεζα, η ΕΕ και οι εκπρόσωποι του κεφαλαίο, από τις προς αποκατάσταση εκτάσεις και την Περιοχή. Αρκετά ξεζούμισαν, εργαζόμενους, κατοίκους και Περιβάλλον όλα τα προηγούμενα χρόνια.
• Δημιουργία Δημόσιου 100%, κάτω από απόλυτο εργατικό και κοινωνικό έλεγχο, Φορέα που θα αναλάβει τη διαχείριση των κονδυλίων και την εκτέλεση των εργασιών αποκατάστασης του Περιβάλλοντος και της επαναπόδοσης στους φυσικούς δικαιούχους.
• Αλλαγή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος. Ο Μόνος νόμιμος ιδιοκτήτης είναι η Κοινωνία και οι κάτοικοι της περιοχής. Χρειάζεται αγώνας για να αλλάξει το ιδιοκτησιακό καθεστώς
• Παραμονή του λιγνίτη στο μίγμα καυσίμου σε ποσοστό που να διασφαλίζει την ενεργειακή επάρκεια της Χώρας και τη συγκράτηση των τιμών του ρεύματος
• ΔΕΗ 100% Δημόσια και Ενιαία κάτω από εργατικό και κοινωνικό έλεγχο. Κανένας ιδιώτης στην παραγωγή, μεταφορά και διανομή Ηλεκτρικής Ενέργειας.

Όλα αυτά φυσικά δεν περιμένουμε πως θα τα πραγματοποιήσει η Κυβέρνηση, η ΕΕ και το κεφάλαιο, χωρίς αγώνες.

Γι αυτό καλούμε εργαζόμενους κατοίκους και Συλλογικότητες της Δυτικής Μακεδονίας σε ένα Μαζικό, Ενωτικό, Μαχητικό και ελπιδοφόρο αγώνα για την προστασία των συμφερόντων των αγροτών, των εργαζομένων, των ανέργων και των αυτοαπασχολούμενων κατοίκων της Περιοχής.

Κοζάνη 23/2/2019

Το γραφείο Τύπου

ΑΡ.ΣΥ ΑΝΑΤΡΟΠΗ