και με αφορμή τη συμπληρωματική σύμβαση για το σιδηροδρομικό έργο ‘Τιθορέα-Δομοκός’, ακούσαμε πολλά «περίεργα πράγματα» κατά τις τοποθετήσεις της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Υποδομών & Μεταφορών, όσον αφορά τις σιδηροδρομικές συνδέσεις της Ελλάδας με την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία, τα οποία δε γίνεται να μείνουν ασχολίαστα.
Αρχικά, σχετικά με τη σιδηροδρομική σύνδεση Ελλάδας-Αλβανίας, ακούστηκε ότι «πρόκειται μόνο για μια ιδέα, η οποία πρέπει να ωριμάσει». Ακόμα, ότι η Κυβέρνηση θα προσπαθήσει να ωριμάσει την ιδέα αυτή και θα εξηγήσει επί τόπου στις τοπικές κοινωνίες τα σχέδια της.
Η αλήθεια είναι όμως ότι πρόκειται για ένα έργο εξαιρετικά ώριμο, για το οποίο οι πρώτες μελέτες εκπονήθηκαν ήδη από το 1993, ενώ σήμερα το εν λόγω έργο εντάσσεται στον ευρωπαϊκό σχεδιασμό, αφού αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του Διευρωπαϊκού Δικτύου και του δικτύου των Δυτικών Βαλκανίων και έχει ήδη εξασφαλισμένη ευρωπαϊκή χρηματοδότοση για τις πρώτες αναγκαίες μελέτες σε ποσοστό 100%.
Η μη επιτάχυνση των εργασιών για να υλοποιηθεί η σιδηροδρομική σύνδεση Ελλάδας-Αλβανίας μέσω Φλώρινας, με σύνδεση και της Καστοριάς, αποτελεί μέγιστο σφάλμα που θα πρέπει να διορθωθεί. Η αδράνεια, εκτός των άλλων, θα έχει αρνητικά αποτελέσματα σε βάρος των διεθνών συνδέσεων της Ελλάδας, ενώ παράλληλα, θα χαθούν εξασφαλισμένα Ευρωπαϊκά κονδύλια.
Όσον αφορά στη σιδηροδρομική σύνδεση Ελλάδας-Βορείου Μακεδονίας μέσω της γραμμής Φλώρινα-Μπίτολα (Μοναστήρι), η γραμμή λειτουργούσε για πάρα πολλά χρόνια, ενώ ήδη από το 2018 έχει ξεκινήσει η συνεργασία των δύο χωρών για να τεθεί πάλι σε λειτουργία. Τα έργα έχουν ολοκληρωθεί και ειλικρινά μας κάνει εντύπωση το γεγονός ότι μέχρι σήμερα δεν έχει επαναλειτουργήσει η γραμμή, γεγονός σε βάρος των τοπικών συμφερόντων, το οποίο και δε σχετίζεται με τεχνικούς ή οικονομικούς λόγους. Εδώ και σχεδόν δύο χρόνια, η σύνδεση είναι έτοιμη και απλώς περιμένει κάποιες κυβερνητικές ενέργειες, από το Υπουργείο Υποδομών & Μεταφορών όμως δε φαίνεται να υπάρχει πολιτική βούληση.
Η διαφορά μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ είναι εμφανής και στην περίπτωση των σιδηροδρομικών έργων. Εμείς υποστηρίζουμε έργα ώριμα, αξιολογημένα, αποτέλεσμα ενός ολοκληρωμένου και ευρύτερου σχεδιασμού, ο οποίος και ακολουθεί το σχεδιασμό του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών. Η Κυβέρνηση με την αδράνειά της, αλλά κυρίως με την προώθηση έργων με βάση την κάποια «ωριμότητα» μελετών, χωρίς να εντάσσονται σε κάποιο στρατηγικό σχεδιασμό, μας γυρνάει σε εποχές που κομματάρχες, Υπουργοί κτλ σχεδίαζαν «με το μάτι», προωθούσαν έργα χωρίς σημαντική ωφέλεια ή ανταγωνιστικά, με αποτέλεσμα και σοβαρό δίκτυο να μην υπάρχει και τα δημόσια έργα να ευθύνονται για μεγάλο ποσοστό του δημοσίου χρέους της χώρας.
Η προσπάθεια παράκαμψης της Φλώρινας από τον εγκεκριμένο σχεδιασμό είναι ακατανόητη αλλά και έωλη. Από τη ΠΕ Φλώρινας, διέρχεται η ΜΟΝΗ υφιστάμενη ενεργή σιδηροδρομική γραμμή, ενώ οι τροποποιήσεις που επιχειρούνται (από ποιους άραγε;) βασίζονται σε «τυφλά» σημεία και δίκτυα, χωρίς ίχνος σιδηροδρομικής γραμμής. Είναι άηθες και καταστροφικό να πεταχτούν λεφτά σε μελέτες για έργα που είναι αντίθετα με τον ευρωπαϊκό σχεδιασμό και εν τέλει να ‘στοιβαχτούν΄ στα συρτάρια της ΕΡΓΟΣΕ. Ποιος θα πληρώσει τον λογαριασμό;
Παρακάτω περιγράφονται αναλυτικά τα στοιχεία, οικονομικά και τεχνικά, που φανερώνουν την ωριμότητα των παραπάνω σιδηροδρομικών συνδέσεων, για όσους ενδιαφέρονται να ενημερωθούν, ιδιαίτερα για την τοπική κοινωνία, διότι έχουμε να κάνουμε με έργα κρίσιμα για τις τρεις χώρες, για τα Βαλκάνια, για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, κυρίως όμως για τις περιοχές της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας. H Φλώρινα και η Καστοριά θα συνδεθούν με το σιδηροδρομικό δίκτυο, ενδυναμώνοντας το τοπικό δίκτυο μεταφορών με νέες υποδομές που θα δώσουν ώθηση σε παραγωγικές δυνάμεις.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΩΝ ΣΥΝΔΕΣΕΩΝ
- Σιδηροδρομική σύνδεση Ελλάδας-Αλβανίας
- Η Ελλάδα και η Αλβανία ξεκίνησαν τις συζητήσεις για τη σιδηροδρομική τους σύνδεση αμέσως μετά τις πολιτικές αλλαγές στην Αλβανία, στις αρχές του 1990.
Ο ΟΣΕ και οι Αλβανικοί Σιδηρόδρομοι είχαν αλλεπάλληλες συναντήσεις και αποφασίστηκε να εκπονηθεί τεχνική μελέτη για την κατασκευή της γραμμής «Φλώρινα-Πόγραδετς».
Η μελέτη εκπονήθηκε από τον ΟΣΕ, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθήνας, σε συνεργασία με τους Αλβανικούς Σιδηροδρόμους και το Υπουργείο Μεταφορών της Αλβανίας και παραδόθηκε στα δύο μέρη το 1993.
Η μελέτη παρουσιάστηκε και στην Αλβανία (Δυρράχιο και Τίρανα).
- Η σιδηροδρομική γραμμή Φλώρινα-Πόγραδετς αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του ευρωπαϊκού σχεδιασμού, αφού εντάχθηκε στο Διευρωπαϊκό Δίκτυο το 2013 και μάλιστα ως τμήμα του Κεντρικού Δικτύου.
- Η σιδηροδρομική γραμμή Φλώρινα-Πόγραδετς εντάχθηκε στο σιδηροδρομικό δίκτυο των Δυτικών Βαλκανίων με τη σχετική συμφωνία μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Κρατών των Δυτικών Βαλκανίων σε ανώτατο επίπεδο το 2016.
Μετά από προσπάθειες της ΕΡΓΟΣΕ και του Ελληνικού Υπουργείου Υποδομών & Μεταφορών, το 2018 εγκρίθηκε από το Πρόγραμμα INTERREG IPAII CROSS-BORDER COOPERATION PROGRAM η πρόταση χρηματοδότησης που κατετέθη από το Κοινοπρακτικό Σχήμα:
- ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε., ως Leading Company
- ΟΣΕ Α.Ε. και
- Ministry of Transport and Infrastructure of Albania.
για την εκπόνηση Μελέτης με τίτλο:
ΜΕΛΕΤΗ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑΣ ΕΛΛΑΔΑ-ΑΛΒΑΝΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «INTERREG IPAII CROSS-BORDER COOPERATION GREECE-ALBANIA 2014-2020,
“Initiative for improving cross border transport through rail connection between Krystallopigi and Pogradec”
Η μελέτη αφορά στη σιδηροδρομική σύνδεση Ελλάδας – Αλβανίας μέσω της σιδηροδρομικής γραμμής «Φλώρινα – Κρυσταλλοπηγή – Πόγραδετς» και σύνδεση της γραμμής με το αεροδρόμιο της Καστοριάς.
Μέσω της μελέτης, διάρκειας 12 μηνών, θα ωριμάσει το έργο, ώστε να μπορέσει τα επόμενα χρόνια να κατασκευασθεί αυτός ο «ελλείπων κρίκος» (missing link) στο σιδηροδρομικό Ευρωπαϊκό δίκτυο, αφού Ελλάδα και Αλβανία είναι μοναδικό παράδειγμα γειτονικών χωρών χωρίς σιδηροδρομική επικοινωνία.
Η μελέτη έχει συνολικό προϋπολογισμό 845.698,05 Ευρώ (εγκεκριμένη Ευρωπαϊκή χρηματοδότηση 100%).
Η σιδηροδρομική ενότητα “Φλώρινα-Κρυσταλλοπηγή-Πόγραδετς” έχει συνολικό μήκος περίπου 130 χιλιομέτρων εντός της ελληνικής και αλβανικής επικράτειας και έχει αναγνωριστεί ως μέρος του σχεδιασμού του προγράμματος “TEN-T Connecting Europe”. Η εν λόγω σύνδεση καλύπτει αφενός το αναγνωρισμένο σιδηροδρομικό κενό μεταξύ των δύο χωρών, σύμφωνα με τον Κανονισμό No. 1315/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καθώς και της επόμενης απόφασης με No. 661/2010/EU, αλλά αποτελεί αφετέρου και τμήμα των αναγνωρισμένων Ευρωπαϊκών Διαδρόμων, σύμφωνα με τους Κανόνες Σχεδιασμού (Planning Rules) του Connecting Europe Regulation (CEFRegulation). Το πεδίο εφαρμογής της μελέτης καλύπτει τόσο τους επιβάτες όσο και τα φορτία.
Τον Ιούνιο 2018 υπεγράφη η σχετική Σύμβαση μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών.
Στις 10 Νοεμβρίου 2018 έλαβε χώρα στην Καστοριά η εναρκτήρια σύσκεψη όλων των εμπλεκομένων φορέων.
Οι δύο ελληνικές εταιρίες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα, έχουν ήδη αρχίσει ενέργειες για την ολοκλήρωση των μελετών. Ο ΟΣΕ ξεκίνησε to 2018 με ανάθεση (κατόπιν διαγωνισμού) της μελέτης χαράξεων, η οποία θα πρέπει να είναι σήμερα σε φάση ολοκλήρωσης. Αντίστοιχα, η ΕΡΓΟΣΕ θα πρέπει να προκηρύξει διαγωνισμό για τη μελέτη σκοπιμότητας, ώστε να αξιοποιήσει τα Ευρωπαϊκά κονδύλια που έχουν εγκριθεί για το σκοπό αυτό.
- Επίσης, η κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής Φλώρινα-Πόγραδετς εντάχθηκε με πρωτοβουλία της Ελλάδας και της Αλβανίας στην Ευρωπαϊκή Στρατηγική Μακροπεριφέρειας Αδριατικής-Ιονίου (EUSAIR: EU strategy for the Adriatic and Ionian Region). Το θέμα παρακολουθεί το Υπουργείο Υποδομών & Μεταφορών της Ελλάδας. Σημειώνεται ότι η Ελλάδα είχε αναλάβει την Προεδρία της Ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας EUSAIR την διετία 2016-2017.
Τα προαναφερθέντα αποδεικνύουν ότι έχουμε ξεπεράσει κατά πολύ το στάδιο της «ιδέας»...
- Σιδηροδρομική σύνδεση Ελλάδας-Βορείου Μακεδονίας μέσω της γραμμής Φλώρινα-Μπίτολα (Μοναστήρι
Η σιδηροδρομική σύνδεση Φλώρινα-Μπίτολα (Μοναστήρι) λειτουργούσε για πάρα πολλά χρόνια και ήταν ένα εξαιρετικό μέσο συγκοινωνίας για τους τοπικούς πληθυσμούς, αλλά και για transit κινήσεις για εμπορικούς σκοπούς.
Από το 2018 η Ελλάδα και η Βόρεια Μακεδονία ξεκίνησαν την συνεργασία τους σε επίπεδο Υπουργείων Μεταφορών και Εξωτερικών ώστε να μπορέσει η γραμμή να τεθεί πάλι σε λειτουργία. Ο ΟΣΕ τάχιστα ολοκλήρωσε την συντήρηση της γραμμής Φλώρινα-Ν. Καύκασος (συνοριακός σταθμός), ώστε νε είναι απόλυτα έτοιμη για λειτουργία. Από την άλλη πλευρά η Βόρεια Μακεδονία ξεκίνησε έργα συντήρησης της γραμμής Μπίτολα-σύνορα, τα οποία σήμερα από πληροφορίες μας, έχουν ολοκληρωθεί. Το μοναδικό πρόβλημα που απομένει είναι η εκτεταμένη συντήρηση του συνοριακού σταθμού Νέου Καυκάσου, έργο το οποίο είχε δρομολογηθεί επί ΣΥΡΙΖΑ (το κόστος των εργασιών δεν ξεπερνά τις 200 χιλιάδες Ευρώ). Είναι λοιπόν απορίας άξιο η μη επαναλειτουργία της γραμμής, διότι έχουμε να κάνουμε με ένα έργο έτοιμο.