"Μια άλλη κόλαση"; κριτική προσέγγιση του Γρηγόρη Αθ. Κοντού στην ταινία «Μια νύχτα στην κόλαση» του Νικου Κουρού
Είχαμε την τύχη να παρακολουθήσουμε προχθές, Πέμπτη 14 Μαρτίου 2019 στον κινηματογράφο της πόλης μας την πρεμιέρα της κινηματογραφικής ταινίας του σκηνοθέτη και ηθοποιού Νίκου Κουρού, «Μια νύχτα στην κόλαση».
Ο Ν. Κουρού κατέθεσε μια εκπληκτικά σκληρή κινηματογραφική, πολιτικοϊδεο-λογική αλληγορία. Καμιά σχέση με την χολυγουντιανή γκλαμουριά και την ελαφρότητα των αμερικάνικων φιλμ. Ο Ν. Κουρού θέτει το δάχτυλο «επί τον τύπον των ήλων» και μας καλεί όλους να συναισθανθούμε και να συλλογιστούμε πόσο τραγικά επίκαιρο είναι το φίλμ του, αρκεί να κοιτάξουμε γύρω μας και να δούμε πόσο απειλητικό ορθώνεται μπροστά στα μάτια μας το πρόσωπο του ολοκληρωτισμού, στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. «Κάθε πενήντα χρόνια, κάθε πενήντα χρόνια…» ακούγεται οιονεί προφητική η επισήμανση των ηρώων του στην ταινία. Επομένως είναι ήδη εδώ το απεχθές πρόσωπο του φασισμού.
Ο Ν. Κουρού δεν θέλει να διασκεδάσει τον φόβο μας. Αντιθέτως, η πρόθεσή του είναι να τοποθετήσει μπροστά μας το τέρας του ολοκληρωτισμού, που δεν έχει πεθάνει, όπως εφησυχασμένοι είχαμε πιστέψει. Είναι εδώ κοντά μας, δίπλα μας, ως αύρα, ως αδιόρατη μόνιμη απειλή. Τα δύο πρόσωπα που ζουν και θυμούνται τη φρίκη του προηγούμενου φασιστικού παραληρήματος (μια γερόντισσα και ένας απόκοσμος ημίτρελος του χωριού) με βαριά τα σημάδια της θηριωδίας του πάνω τους, μας περιγράφουν την εμπειρία τους από το τέρας και μας προτρέπουν επίμονα να μην το φοβόμαστε. «Μην το φοβάστε». Θα νικηθεί, αν όλοι μαζί ανα-συνταχθούμε και το πολεμήσουμε…
Η ταινία –με χαρακτηριστικά θρίλερ- ξεκινά και τελειώνει με τις γνωστές ρήσεις δύο ανθρώπων της τέχνης: του Μ. Χατζιδάκι και του Μπέρλοτ Μπρέχτ. Η προγραμματική αυτή ιδεολογική παρακαταθήκη μεγάλων του πνεύματος υποδηλώνει τη στοιχειώδη υποχρέωση όλων μας ν’ αντιστεκόμαστε σ’ ό,τι απειλεί την υπόστασή μας, την ελευθερία και την αξιοπρέπειά μας (όπως στην ταινία ο κτηματίας Στασινός καταπιέζει και εκμεταλλεύεται απροκάλυπτα τους εργάτες του).
Η ταινία, με ωραία θεατρική οικονομία, θα μπορούσε να σταθεί και ως θεατρική παράσταση. Είναι, τέλος, ελκυστικό το γεγονός ότι πολλοί από τους συντελεστές της ταινίας (και δεν τους κατονομάζω, γιατί μπορεί κάποιους να ξεχάσω) είναι συμπολίτες μας· δικοί μας άνθρωποι, γνωστοί, φίλοι και με εγνωσμένη ευαισθησία ο καθένας στον χώρο δράσης του.
Η ταινία, όπως άκουσα, παρήχθη με ίδια μέσα και μηδενικό μπάτζετ. Με τη συνδρομή πολλών.
Είναι παρήγορο να βλέπεις ανθρώπους στο πανί – με τους οποίους ζεις μαζί στην πόλη καθημερινά- να σου φωνάζουν: όσο υποτασσόμαστε και ανεχόμαστε το πρόσωπο της φρίκης, τόσο μεγαλώνει ο κίνδυνος να το συνηθίσουμε και να αφομοιωθούμε απ’αυτό.
Συγχαρητήρια στον φίλο Ν. Κουρού και στους συντελεστές της παράστασης.