O Xαμένος Βασιλιάς - ταινία | γράφει ο Ελισσαίος Βγενόπουλος
Και η κερδισμένη χειραφέτηση
Λίγη ιστορία πρέπει να μάθουμε, ξεκλέβοντας λίγο από δω, λίγο από κει, κάτι πρέπει να ξέρουμε κοιτώντας τις πυραμίδες, θαυμάζοντας το Λούβρο,
αντικρίζοντας το σινικό τείχος ή ατενίζοντας τον Παρθενώνα, γιατί διαφορετικά, αν θωρώντας όλα αυτά γύρω μας, δεν γνωρίζουμε το πώς και το γιατί, θα είναι σαν να γεννηθήκαμε πριν λίγους μήνες, θα βυθιζόμαστε στην άγνοια και την αμάθεια και τα σκοτάδια μας, όσο περνάει ο καιρός, θα γίνονται και πιο πυκνά. Πρέπει να μάθουμε ιστορία, γιατί αν δεν ξέρουμε την Ιστορία μας, πάντα θα είμαστε ο επίλογος ενός κειμένου που ποτέ δεν γράφτηκε.
Στο «Χαμένο Βασιλιά» σ’ ένα παρκινγκ του Λέστερ 500 χρόνια μετά τον θάνατό του, το 2012, βρίσκονται τα λείψανα του Βασιλιά Ριχάρδου του Γ’. Η μεσήλιξ σε διάσταση βρετανίδα Φιλίππα Λάνγκλι (Σάλι Χόκινς), ερασιτέχνης ιστορικός και μητέρα δύο παιδιών βάζει σκοπό της ζωής της να βρει που είναι θαμμένα τα οστά, του τελευταίου βασιλιά που σκοτώθηκε σε μάχη, να αποκαταστήσει το αιματοβαμμένο όνομα του και παράλληλα να δώσει νόημα στη γκρίζα, ασήμαντη και μονότονη ζωή της. Η έρευνα ανεύρεσης των οστών οργανώθηκε μετά από την επίμονη στάση της και με πρωτοβουλία που στηρίχτηκε στον ένστικτο αλλά και την ενδελεχή έρευνα. Έτσι η Φιλίππα Λάνγκλι αφού πρώτα κατάφερε να ξεπεράσει τις ενστάσεις, την αδιαφορία και τα εμπόδια των ειδικών, ακαδημαϊκών και ιστορικών βγάζει τα πάντα στο φως μετά από επίπονες προσπάθειες, συνεχείς προστριβές και μπόλικο χιούμορ. Για τους δε ιστορικούς ο Βολταίρος πριν από πολλά χρόνια τους έστειλε πεσκέσι τον γλυκό αφορισμό του, «Ιστορικός είναι ένας κουτσομπόλης που παρενοχλεί τους νεκρούς».
Ο Ερρίκος Τυδώρ συνέτριψε το στρατό του Ριχάρδου Γ΄ στη μάχη του Μπόσγουορθ στο Λέστερσαϊρ, στην οποία ο Ριχάρδος Γ΄ σκοτώθηκε και έμεινε στην ιστορία ως ο τελευταίος Άγγλος βασιλιάς που έπεσε σε μάχη. Κάπου εδώ ανάμεσα στις κλαγγές των όπλων, στις κραυγές των εμπολέμων στρατών των δύο ρόδων, στις οιμωγές των τραυματισμένων, λίγα μέτρα από τον έφιππο Ερρίκο Τυδώρ υπέθεσε ο Σέξπιρ ότι ο απελπισμένος Ριχάρδος Γ’ ανέκραξε «ένα άλογο, ένα άλογο, το βασίλειό μου για ένα άλογο». Αλλά ούτε άλογο βρέθηκε, ούτε σύμμαχοι για να στηρίξουν τον Ριχάρδο τον Γ’. Έτσι το γυμνό σώμα του στηρίχτηκε κάπου πρόχειρα και εκτέθηκε στο Λέστερ για δυο μέρες, σε κοινή θέα πριν ταφεί, χωρίς πομπές και τα τοιαύτα. Ο Ερρίκος Τυδώρ ανέβηκε στον αγγλικό θρόνο ως Ερρίκος Ζ΄. Η θέση της ταφής του καταστράφηκε στη Μεταρρύθμιση, τα οστά του χάθηκαν για περισσότερους από πέντε αιώνες και πολλοί πίστευαν ότι ρίχτηκαν στον ποταμό Σόαρ. Το 2012 μια αρχαιολογική αποστολή ερεύνησε την περιοχή γύρω από την εκκλησία των Γκρεϊφράιαρς. Το Πανεπιστήμιο του Λέστερ ανακάλυψε έναν σκελετό και τα αποτελέσματα της ραδιοχρονολόγησης συγκρίθηκαν με μιτοχονδριακό DNA απογόνων από τη μεγαλύτερη αδελφή του Άννα της Υόρκης, δούκισσα του Έξετερ και ο σκελετός αυτός ταυτοποιήθηκε από το πανεπιστήμιο με τον Ριχάρδο. Τα οστά του Ριχάρδου Γ΄ τάφηκαν ξανά στον καθεδρικό ναό του Λέστερ στις 26 Μαρτίου 2015. Αυτά σε συντομία μας λέει η ιστορία για τις τελευταίες στιγμές του βασιλιά και την τύχη των οστών του.
Κάπου εδώ εισβάλλει η ομάδα που μας χάρισε τη Philomena, ενώνει ξανά τις δυνάμεις της για να μας πει με ανάλαφρο τρόπο μια χαριτωμένη πραγματική, ιστορία η οποία σέβεται τα γεγονότα και εκτιμά τον χρόνο που διαθέτουμε να δούμε την ταινία. Σε σενάριο των Στιβ Κούγκαν και Τζεφ Πόουπ και σκηνοθεσία του Στίβεν Φρίαρς «Ο Χαμένος Βασιλιάς», ξετυλίγει ένα συναρπαστικό κυνήγι της αλήθειας πίσω από τους ιστορικούς μύθους ενορχηστρωμένο από την ανυποχώρητη ερασιτέχνη ιστορικό Φιλίππα Λάνγκλι, μπολιάζοντας όλη αυτή τη διαδικασία με χιούμορ για στους «αρτηριοσκληρωτικούς» ακαδημαϊκούς, σάτιρα απέναντι στις γραφειοκρατικές διαδικασίες και γοητευτικές ανατροπές. Έχουμε στο τέλος αυτής της προσπάθειας μια χαριτωμένη κομεντί στηριγμένη στη διάφανη, λεπτεπίλεπτη, διασκεδαστική ερμηνεία της Σάλι Χάκινς. Η υποψήφια για Όσκαρ δυο φορές Σάλι Χόκινς αναλαμβάνει τον πρωταγωνιστικό ρόλο της γυναίκας που τιμώρησε αυτούς που προσπάθησαν να την αγνοήσουν, συγκρούστηκε με την άκαμπτη γνώση, την εμμονική επιβολή των ασύνδετων πληροφοριών και την ανόητη παράκαμψη των νέων δεδομένων και υποχρέωσε ειδικούς και ιστορικούς να ξανακοιτάξουν τον βίο και κυρίως τα πεπραγμένα ενός από τους πιο αμφιλεγόμενους βασιλιάδες της Αγγλίας του Ριχάρδου του Γ’.
Ο Στίβεν Φρίαρς, συνεργάζεται ξανά, οκτώ χρόνια μετά την «Philomena», με τον Στιβ Κούγκαν και τον Τζεφ Πόουπ και δημιουργεί μια τρυφερή κομεντί η οποία μέσα από την ανασύνθεση της βρετανικής ιστορίας βρίσκει την ευκαιρία να μιλήσει με τρόπο νηφάλιο για τον αδικημένο Ριχάρδο τον Γ’, αλλά κυρίως με τόνους ευγενικούς, λεπτούς και ευαίσθητους για την Φιλίππα, μια γυναίκα που όλοι την προσπερνούν ως ανύπαρκτη είτε στην εργασία της είτε στην προσωπική της ζωή. Η συνεργασία του Φρίαρς με την Σάλι Χόκινς μέσα από τα χαλάσματα της ζωής μιας γυναίκας , φέρνει στην επιφάνεια μια ηρωίδα δυναμική, ανατρεπτική, με πάθος, όραμα και έμπνευση, από αυτές που πολλές φορές σκουντάμε πάνω τους, χωρίς να έχουμε την ικανότητα να τις προσέξουμε, πόσο μάλλον να τις περιγράψουμε, γιατί όπως υπογραμμίζει ο Τίτος Πατρίκιος «Γυναίκες, σας περιγράφουμε όπως μας αρέσει κι εξοργιζόμαστε που δεν χωράτε στις περιγραφές μας.