Σαν γύρισμα ταινίας, το «τελευταίο» τράβελινγκ για τον Αγγελόπουλο
Το συνεργείο στη θέση του, απόλυτα απορροφημένο από τη λήψη. Σκηνοθετεί η Ελένη, η μικρότερη κόρη του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Είναι περασμένες τέσσερις στο Α΄ Νεκροταφείο.
Ο κόσμος που έχει συρρεύσει πολύς. Πάρα πολύς. Η ουρά για τον τελευταίο χαιρετισμό, στην αίθουσα που βρίσκεται το φέρετρο, μεγάλη. Διακρίνουμε και τον υπουργό Πολιτισμού Παύλο Γερουλάνο να περιμένει στη σειρά.
Κάποιος φωνάζει επιθετικά «λεφτά στον πολιτισμό». Κανείς δε δίνει συνέχεια. Γύρω από τη σορό, ο αδελφός του Θόδωρου Αγγελόπουλου, η γυναίκα του Φοίβη, η Κατερίνα, η Αννα, οι κόρες, συγγενείς, στενοί συνεργάτες. Η τρίτη κόρη, η Ελένη, στο προαύλιο τραβάει με την κάμερα. Κλείνουν οι πόρτες. Οι ιερείς απευθύνουν τις τελευταίες ευχές, λίγο πριν αρχίσει η νεκρώσιμη ακολουθία. Μικρή σιωπή και όσοι είναι μέσα στην αίθουσα τραγουδούν βραχνά, λυγμικά την «Κοντούλα λεμονιά».
Το αγαπημένο του δημοτικό τραγούδι που ακούγεται στην «Αναπαράσταση» και διατρέχει το έργο του. Λίγο νωρίτερα η Μαργαρίτα Μαντά διάβασε το μονόλογο του Χάρβεϊ Καϊτέλ από το τελευταίο πλάνο του «Βλέμματος του Οδυσσέα»: «Όταν γυρίσω, θα γυρίσω με τα ρούχα και τ' όνομα ενός άλλου. Κανείς δε θα με γνωρίσει...». Ο σκηνογράφος Γιώργος Ζιάκας χτυπάει ρυθμικά το φέρετρο. «Γειά σου Θόδωρε», λέει.
Ο Γιώργος Αρβανίτης και ο Ανδρέας Σινάνος, διευθυντές φωτογραφίας, αγνώριστοι.
Το φέρετρο ακουμπάει στους ώμους του «χώρου», του «σιναφιού». Του Λυκουρέση, του Χαρωνίτη, του Κατακουζηνού, του Σινάνου, του Κωνστανταράκου, του Ζιάκα. Μέσα στο ναό δυο Αρχιεπίσκοποι. Χοροστατούν ο Ιερώνυμος και ο Αναστάσιος. Ο δεύτερος ήταν συμμαθητής του. Από το προαύλιο δεν πρέπει να λείπει κανείς Έλληνας σκηνοθέτης. Όλες οι γενιές εκεί. Και κάποιοι που βρίσκονται στο εξωτερικό έχουν έρθει για την κηδεία.
Οι επικήδειοι λιτοί. Πρώτος, ο Τόνι Σερβίλο. Ο Ιταλός πρωταγωνιστής του στην «Άλλη θάλασσα», παρών τη μοιραία βραδιά, του δυστυχήματος στη Δραπετσώνα. Θέλει να πει δυο λόγια στα γαλλικά. Ο Σερβίλο μιλάει εκ μέρους όλων. Του Μαρτσέλο Μαστρογιάνι, της Ζαν Μορό, του Τζιαν Μαρία Βολοντέ, του Χάρβεϊ Καιτέλ, του Μπρουνο Γκανς, του Γουίλεμ Νταφόε... μακρύς ο κατάλογος των ξένων ηθοποιών. Τους αναφέρει όλους με επιμέλεια. «Είχαμε την τύχη να παίξουμε κάτω από τις οδηγίες σου. Ευχαριστούμε». Η Ελένη Γερασιμίδου εκ μέρους του ΣΕΗ μιλάει για τον επικό, το λυρικό, τον οραματιστή, τον ποιητή, τον ραψωδό, τον ριζοσπάστη... Ο Θάνος Γραμμένος (έπαιζε στην «Αναπαράσταση») θυμάται περιστατικά. Ο σκηνοθέτης Χάρης Παπαδόπουλος, συνεργάτης του και πρόεδρος της Εταιρείας Σκηνοθετών υπόσχεται: «Θα κάνουμε αυτό που μας έμαθες. Θα συνεχίσουμε».
Ο Βασ. Σεϊτανίδης, εκ μέρους των συμμαθητών του. Ο Αλ. Λαμπρίδης από το συνεργείοτης «Αλλης θάλασσας». «Την Τρίτη το πρόγραμμα έλεγε αυτοκινητόδρομος. Σήμερα, Παρασκευή, συμβολική κηδεία. Δε θέλουμε να ακούσουμε rap» (σ.σ τέλος, στην κινηματογραφική γλώσσα). Χειροκροτούν. Ο Αναστάσιος των Τιράνων: «Αγάπη και προσευχή για την αιωνιότητα που πορεύεται ο αδελφός Θεόδωρος». Χειροκροτούν.
Εξω, στο προαύλιο, λίγο πριν βγει το φέρετρο και ξεσπάσει το τελευταίο χειροκρότημα, με βροχή από τριαντάφυλλα και ακουστεί το «αθάνατος», κάποιοι ανοίγουν μαύρες ομπρέλες (εμβληματική σκηνή σε πολλές ταινίες του), κάποιοι ασχολούνται με τους παρόντες πολιτικούς. Σποραδικές φωνές εναντίον του Χυτήρη, του Μιλτ. Παπαϊωάννου. Ο κόσμος αντιδράει ενοχλημένος.
Την ταφή συνοδεύει ένα ηπειρώτικο μοιρολόι. Φινάλε. Το πλήθος μένει βουβό. Σιωπή
πηγη: της Μ. Κατσουνάκη απο την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ