της Δήμητρας Σωτηριάδου
Βλέπω και ξαναβλέπω αυτόν τον καιρό για να παίρνω δύναμη, την αυτοβιογραφία του Γιάννη Ρίτσου, το τελευταίο ντοκυμαντέρ ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΑ που γυρίστηκε στο Καρλόβασι της Σάμου τον Ιούλιο του 1987, το πολύ ζεστό εκείνο καλοκαίρι που στην Αθήνα ...
πέθαιναν συμπολίτες μας από τον καύσωνα.Ήμουν με το πολυμελές κινηματογραφικό συνεργείο της ΕΡΤ, στην πρώτη συγκλονιστική δημοσιογραφική μου εμπειρία για την εκπομπή Τέχνη και Πολιτισμός. Πρόλαβα το φιλμ βλέπετε και την αξιοσέβαστη οικογένεια της δημόσιας τηλεόρασης, από την εποχή του "3 στον αέρα" που ήταν για μένα το μεγάλο σχολείο. Ακούω και ξανακούω λοιπόν τα διαχρονικά λόγια μιας μεγάλης ψυχής για να το πάρω χαμπάρι ως νέος καλλιτέχνης. Μέσα από την τέχνη περνάς τα καλύτερα μηνύματα, ακόμα και σε περιόδους σκλαβιάς, σε περιόδους χούντας, σε περιόδους με φασιστικό μένος. Μου έλεγε λοιπόν,
...αυτές οι πέτρες έχουν ζωγραφιστεί οι περισσότερες στην τελευταία μου εξορία στη Γυάρο και γιατί;γιατί δεν υπήρχε καθόλου ζωγραφικό υλικό,χαρτί ούτε για αστείο.Ενα χαρτί μας το έπαιρναν και το έσκιζαν,έτσι καταφεύγαμε στο πιο αθώο και άφθονο υλικό,Ολες οι ακρογιαλιές είναι γεμάτες πέτρες.Την αρχή την έκανε η χαράκτρια Βάσω Κατράκη....Επειδή η πέτρα είναι υλικό για γλύπτες,εγώ δε διάλεγα τις λείες,αλλά αυτές με γλυπτικές επιφάνειες και ζωγράφιζα τις εσοχές....
Η ζωγραφική, η ποίηση και η μουσική ήταν βλέπετε παιδικές αγάπες του Γιάννη Ρίτσου αλλά στην περίοδο της εξορίας οι πέτρες συνέχιζε,
......ήταν φιλικές προσφορές που μας έδιναν τη χαρά να μπορούμε να εκφραστούμε.Συνέχιζα να ζωγραφίζω ακόμα και στο κατ οίκον περιορισμό στο Καρλόβασι της Σάμου, άλλοστε, δε μπορούσαν και να τις πετάξουν,δεν ήταν ενοχοποιητικές γι΄αυτούς. Δεν έδειχνα ούτε σκηνές βασανιστηρίων, ούτε σκληρές,αγροίκες, αλλά έδειχνα ωραία πρόσωπα νεανικά. Κορίτσια και αγόρια και πολλά γυμνά ανθρώπινα σώματα,αντιπαραθέτοντας στην αγριότητα, στη βία στη σκληρότητα,στην καταπίεση, την πίστη ότι υπάρχει ο έρωτας, υπάρχει η ομορφιά, υπάρχει η ζωή. Αυτό δεν το καταλάβαιναν οι εχθροί, ότι είναι μια αντίσταση, μια μάχη μ΄αυτόν τον τρόπο και μάλιστα περισσότερη αποτελεσματική, γιατί δεν άφηνα τους ανθρώπους να απελπιστούν. Με τη ζωγραφική αυτή στην πέτρα έλεγα. Παρ'όλα αυτά...η ζωή αξίζει και να τη ζήσουμε και αξίζει να πολεμήσουμε, να αγωνιστούμε και να τη φτιάξουμε καλύτερη και να τη χαίρεται όλος ο κόσμος. Αυτή ήταν η λειτουργία της τέχνης μου..
Πόσο διδακτικός και σήμερα είναι ο λόγος του, πόσο μεγάλη είναι η προσφορά της τέχνης απέναντι στην κρίση που βιώνει ο σύγχρονος κόσμος και όχι μόνο στην Ελλάδα.Τώρα που ζούμε κρίση πολιτική,οικονομική,κοινωνική,προσωπική, τώρα οι παιδικές αγάπες πρέπει να βγαίνουν στην επιφάνεια.
Να ναι αυτή η ζωγραφική; να ναι η ποίηση, το θέατρο, το τραγούδι,,,,,,η φωτογραφία,η γραφή; να βρούμε τρόπους να τις εκφράσουμε πάλι να αντισταθούμε έτσι απέναντι στην κατάθλιψη, αλλά και μέσα από την τέχνη να στείλουμε ένα μήνυμα. Ο καθένας το δικό του. Και να γίνουν εκθέσεις παντού, στις γειτονιές, όλοι οι δήμοι, όλες οι πόλεις, όλη η χώρα μια έκθεση.