Ημίν τοις φίλοις πένθος, για το Νίκο Χειλαδάκη | Του Β. Π. Καραγιάννη
Νίκος Χειλαδάκης (1952-12/Ιουλίου 2012) Αθήνας κατ' εξοχήν κάτοικος. Κάποτε, κάποια χρόνια, στην αρχή της δεκαετίας του '80 ως λογιστής, ήρθε να εργαστεί, στα εδώ νταμάρια της πόλης και τα λατομεία της.
"Λογιστής είναι ένα επάγγελμα τρυφερό και γελοίο" έγραφε ο φίλος του ποιητής, Γ. Μαρκόπουλος
-και συμφωνούσε σ' αυτό ο και ποιητής, ιδίως ποιητής, Ν. Χ.- Κι αυτός επικούρειος σχεδόν να παίρνει σβάρνα, τότε, τη ζωή εδώ κι όπως αυτή του φύσαγε κι άλλοτε ν' ανθίζει άλλοτε να μαραίνεται.
Μικρό βιογραφικό του πάραυτα.
Γεννήθηκε το 1952 στην Αθήνα. Ηταν εκδότης Τοπικής Εφημερίδας και Δημοσιογράφος.Υπήρξε ιδιοκτήτης και Διευθυντής Ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών. Είχε εκδώσει 3 Ποιητικές συλλογές:
1. «Ποιήματα», Εκδόσεις Θεωρία, Αθήνα 1986
2. «ΙΚΣΩΣ ή ΙΞΩΣ», Εκδόσεις Εκάτη, Αθήνα 1996
3. «Αιρετικά και Ερωτικά», Εκδόσεις Εκάτη, Αθήνα 2006.
Είχε μεταφράσει το ποίημα του Oscar Wilde " Η μπαλάντα της φυλακής του Ρήντινγκ» , Εκδόσεις Εκάτη, Αθήνα 1999. Έχει αποδώσει στα Ελληνικά μέρος του οδοιπορικού του διάσημου Τούρκου περιηγητή του 15ου Αιώνα Εβλιά Τσελεπή με τίτλο «ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» Εκδόσεις Εκάτη, Αθήνα 1992. Έχει αποδώσει στα Ελληνικά από τον ίδιο Τούρκο περιηγητή και έχει μεταφράσει από το Βρετανό αβά Covel κομμάτια των οδοιπορικών τους σε ένα βιβλίο με τίτλο «Από Κωνσταντινουπόλεως εις Αδριανούπολη» Εκδόσεις Εκάτη, Αθήνα 1994. Είχε οργανώσει και παρουσιάσει εκατοντάδες ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές και υπάρχουν κριτικά κλπ κείμενα του σε διάφορα περιοδικά και εφημερίδες. Ποιήματα του έχει μελοποιήσει ο Μιχάλης Κουμπιός και άλλοι συνθέτες. Τελευταίο του έργο του Tristan Corbiere, Άνθρωποι της Θάλασσας/Gens de Mer, δίγλωσση έκδοση Γαλλικά-Ελληνικά, Απόδοση Νίκος Χειλαδάκης, Εκάτη.
"Χειμώνα του 1970 σε ηλικία 18 ετών, ακούει για πρώτη φορά τον Κωστή Νικολάκη να του απαγγέλλει ένα ποίημα του Τριστάν Κορμπιέρ σε ελληνική μετάφραση, και μένει καταγοητευμένος. Από τότε πέρασαν σαράντα ολόκληρα χρόνια, και το 2010, είχαμε τη χαρά να κρατάμε στα χέρια μας αυτό το βιβλίο, με μεταφράσεις των ποιημάτων (μια δημιουργική μετάφραση, σαν το είδος των ποιητικών μεταφράσεων που μας διδάσκει χρόνια τώρα ο Γιώργος Κεντρωτής): με απόλυτο σεβασμό στο μέτρο και τη ρίμα του πρωτότυπου.
Έργο ζωής λοιπόν, το συγκεκριμένο βιβλίο ή αν θέλετε η εκπλήρωση ενός τάματος".
Ενας σημαντικός Γάλλος ποιητής παραγνωρισμένος εκεί κι άγνωστος σχεδόν στην Ελλάδα -τον γνώριζε λίγο και τον μιμήθηκε ο Ν. Καββαδίας- έγινε γνωστός στα γράμματά μας από τον Ν.Χ. Ποιήματά του δημοσιεύτηκαν και στην "Παρέμβαση" τχ. 159.
Εντονα πολιτικοποιημένος, σαρκαστής άδολος κι αυτοσαρκαστής άγριος, τον καιρό του εισοδισμού των τροτσκιστών στο πασόκ, μας έλεγε, το πως κουβαλούσε σε σακιά τους τόμους των απάντων του ΛΕΝΙΝ στα γραφείο του κόμματος προς σοσιαλιστικόν, θεωρητικόν σωφρονισμόν των μελών του. Εχω αυτή την εικόνα ζωντανή μπροστά μου, κι όταν του έλεγα για το αντίστοιχο πρόβλημα που αντιμετώπιζα με τη μεταφορά των εν λόγω απάντων από το σπίτι μου στην ανακύκλωση (έχω την έκδοση του 1953 λάφυρο των γραφείων της τότε τοπικής ΕΔΑ και μου αρκούσε όχι βέβαια για ανάγνωση) σπαρταριστά. λοιπόν, προχωρούσε τη φάρσα : - Κύριε συνάδελφε εγώ, έχω και προϋπηρεσία άλλωστε ".
Το καιρό που έμεινε στην Κοζάνη είχε αναπτύξει σχέσεις και φιλίες αλησμόνητες κυρίως με ό,τι πνευματικό και πολιτισμένο πολιτικό διέθετε η πόλη, στο οποίο συμμετείχε ενθουσιωδώς, είτε ατομικά δρώντας είτε με τις παρέες του. Ατέλειωτες βραδιές στο Σιόποτο κι αλλαχού χωμένοι και χαμένοι σε οινοπνευματώδεις συνυπάρξεις. Το Σεπτέμβριο του 1989 στο αθηναϊκό περιοδικό "Σχεδία" τχ. 7 δημοσίευσε ένα δισέλιδο κείμενο με τίτλο: Τι Λωζάνη τι Κοζάνη κι υπότιτλο "Για ένα φιλί θα θέλει γάμο/κι έτσι για πάντοτε την χάνω" ένα εμπεριστατωμένο κι έντονα αισθαντικό κείμενο για τα ζητήματα του πολιτισμού και των γραμμάτων της πόλης μέσα από τους ανθρώπους και τους θεσμούς της, το Λαογραφικό Μουσείο και το περιοδικό "Παρέμβαση". Εντελώς πρώιμα και διαισθητικά έβγαλε το σύγχρονο, πνευματικό πρόσωπο της Κοζάνης προς τα έξω της, το πρώτον και τόσον εμφαντικά. Αργότερα μου έστελνε πολλές λογοτεχνικές συνεργασίες, η τελευταία μάλιστα στο μόλις πριν τεύχος της "Π" 161/162 όπου δημοσιεύτηκαν 10 ποιήματά του.
Στην ποιητική του συλλογή "Ποιήματα" εκδ. Θεωρία, 1986 δημοσίευσε ένα πικρό ποίημα (σονέτο) με αφορμή την πόλη της Κοζάνης και τον εδώ βίο του.
Κόκκινη πέτρα πάνω στο νταμάρι
Μερακλωμένος ο σπαστήρας βγάζει
Και δεν το παίρνει φαίνεται χαμπάρι
Εργάτης που ακούραστα σακιάζει
Σκληρή δουλειά, του ατσάλωσε τα μπράτσα
Τα μούσκλια σφίξαν, τρέχει το δρωτάρι
τα πίνει ο κάπταιν που η μπουνάστα
Τόνε κρατά στο ντοκ και δε σαλπάρει
...και συ μετράς τετράδες στην αράδα
Αντιδικώντας πάντα με τη μοίρα
Εσένα που δεν χώραγε η Ελλάδα
Να περπατάς σκυφτός και αν μη φτάνεις
Καθώς στα δύο σκίζουνε το μυαλό σου
Οι κρύοι κι άδειοι δρόμοι της Κοζάνης
Εγερνε προς τους "καταραμένους" ποιητές κι ανθρώπους, αυτούς δηλαδή που δημιουργούν με μια διαφορετική αισθητική κι ευαισθησία, ο τρυφερός αυτός άνθρωπος, ο οποίος συνεχώς σχεδίαζε και μόνιμα δεν του έβγαιναν. Ο Ν.Χ., άφησε πίσω την ημιτελή σύνθεση της ζωής του που φορές είναι πιο ενδιαφέρουσα από την φαινομενικά ολοκληρωμένη.
Εγώ ο Νίκος Χειλαδάκης
Λογιστής
Με νούμερα πολλά ασχολούμαι
Μα η ζωή μου είναι το νούμερο που με πιέζει πιο πολύ.
Ας λυπηθούμε το λοιπόν, ορισμένως και όσοι γνωστοί του εδώ, φίλοι του τότε και του πάντοτε, ανακατώνοντας τα άγρια χόρτα της μνήμης, που αλίμονο τρέφεται όλο μ' ανθρώπινα σώματα έτσι ή αλλιώς.