Ο Ρουβίκωνας | Tου Αλεξη Παπαχελα
Το σενάριο που θέλει την Ελλάδα «Ιφιγένεια» των σκληρών της Ευρώπης είναι πραγματικό και επικίνδυνο. Οι Αμερικανοί, οι οποίοι είναι πάντοτε πρακτικοί και συνήθως βλέπουν μπροστά, έχουν τρομάξει από το πώς αντιμετωπίζει την Ελλάδα το σκληρό γερμανικό κατεστημένο. Εχοντας βιώσει την κρίση της Lehman και τις ανυπολόγιστες και απρόβλεπτες παρενέργειές της,
οι Aμερικανοί προειδοποιούν συνεχώς το Βερολίνο πως μια ενδεχόμενη έξοδος της Ελλάδας δεν θα είναι μια απλή υπόθεση. Απεναντί τους όμως βρίσκουν συνομιλητές οι οποίοι (α) επιμένουν πως οι αγορές έχουν προεξοφλήσει αυτό το σενάριο και συνεπώς δεν θα έχει πολλές απρόβλεπτες επιπτώσεις στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα και (β) θεωρούν ότι ο κίνδυνος εξάπλωσης της κρίσης στην υπόλοιπη Ευρώπη είναι μικρός. Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν τρομάξει, κυριολεκτικά, από την εμμονή των Γερμανών σε αυτές τις απόψεις. Ιδιαίτερα, μάλιστα, τους ανησυχεί πως ανάμεσα στους οπαδούς της σκληρής άποψης είναι υψηλόβαθμα στελέχη της γερμανικής Κεντρικής Τράπεζας, τα οποία, κατά τη γνώμη τους, θα έπρεπε να είναι «πιο ενημερωμένα».
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως οι Αμερικανοί έχουν τους δικούς τους λόγους να βλέπουν τα πράγματα διαφορετικά. Πρώτα απ' όλα, δεν «βάζουν» δικά τους χρήματα στην Ελλάδα ούτε και έχουν το Κογκρέσο ή τους Αμερικανούς ψηφοφόρους να ζητούν τον λόγο για κάθε απόφαση. Δεύτερον, και ίσως κυριότερο αυτήν την ώρα, βλέπουν μπροστά τους τον κίνδυνο κατάρρευσης του ευρώ που θα επηρεάσει άμεσα την αμερικανική οικονομία και κατά συνέπεια την έκβαση των αμερικανικών εκλογών. Είναι όμως λίγα, σχετικά, τα πράγματα που μπορούν να κάνουν. Επηρεάζουν μέσω της ισχύος τους στο ΔΝΤ, μιλούν συνεχώς στους Γερμανούς, από τη Μέρκελ και κάτω, συνιστούν στην Ελλάδα να είναι όσο πιο πιστή στην τήρηση των δεσμεύσεών της και... περιμένουν με αγωνία της αποφάσεις του Βερολίνου τον Σεπτέμβριο.
Ενας πολύ σημαντικός Αμερικανός, γνώστης της διεθνούς οικονομίας, αναφερόταν πάντως σε έναν μάλλον ανησυχητικό διάλογο που είχε πρόσφατα στο Βερολίνο. Εκείνος επέμενε ότι «είναι εν τέλει πολύ πιο φθηνό να στηρίξετε λίγο ακόμη την Ελλάδα, η οποία βρίσκεται πολύ κοντά στο τέλος του δημοσιονομικού τούνελ, παρά να επωμισθείτε το μεγάλο και εντελώς απρόβλεπτο κόστος της εξόδου της από την Ευρωζώνη». Η απάντηση ήταν ευθεία και σαφής: «Εμείς δεν συμφωνούμε με την αποψή σας. Πέραν του ότι υπάρχει ένα θέμα τιμωρίας της Ελλάδας γιατί δεν έχει τηρήσει τις δεσμεύσεις της, σε αντίθεση με την Πορτογαλία ή την Ιταλία, υπάρχει και κάτι ακόμη πολύ σημαντικό για εμάς. Εκτιμάμε ότι οι αγορές θα ενθουσιαστούν και θα εντυπωσιαστούν από μια έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, με αποτέλεσμα να κάνουν πολύ πιο εύκολους τους χειρισμούς μας από εκεί και πέρα για τη στήριξη των άλλων χωρών του Νότου».
Ο διάλογος αυτός προκάλεσε ελεγχόμενο πανικό, αλλά αποτελεί ένα προβλέψιμο κομμάτι του παζλ των γερμανικών προθέσεων.
Σε λίγες εβδομάδες θα φανεί κατά πόσον το Βερολίνο -και μάλιστα η ίδια η κ. Μέρκελ- έχει «διαβεί τον Ρουβίκωνα». Με άλλα λόγια, θα φανεί αν θα ανεβάσει τον πήχυ για την Ελλάδα και την παραμονή της στο ευρώ σε σημείο που θα είναι απαγορευτικό για τους πολιτικούς και -το κυριότερο- την κοινωνία. Σε περίπτωση που έχει «ξεγράψει» την Ελλάδα, οι επιπτώσεις θα είναι τρομακτικές για τη χώρα. Και βεβαίως θα πρέπει πολύ γρήγορα να ξέρει πού βαδίζει η πολιτική ηγεσία της, ασχέτως αν βρίσκεται στην κυβέρνηση ή την αντιπολίτευση, προκειμένου να χαράξει τη διαπραγματευτική τακτική και όλα τα, αχρείαστα ας ελπίσουμε, σενάρια Β ή και... C.