Δήλωση του Γιάννη Τζιουρά: ''Αποσύρω την υποψηφιότητά μου ως περιφερειάρχης''
Ήταν τότε που ο Αντώνιο Γκράμσι έγραφε στα Τετράδια της Φυλακής: "The old world is dying away and the new world struggles to come forth: now is the time of monsters".
Έγραψε και βιβλίο για τον «Μακιαβέλι, την πολιτική και το σύγχρονο κράτος», όπου έλεγε πως μια κοινωνική ομάδα μπορεί και πρέπει να ασκεί ηγεσία πριν από την κατάκτηση της κυβερνητικής εξουσίας, κατόπιν γίνεται κυρίαρχη εφόσον ασκεί εξουσία, αλλά ακόμη και όταν την κατέχει σταθερά, πρέπει να εξακολουθεί να ηγείται. Ηγεσία λοιπόν.. κοινωνικής ομάδας, όχι ατόμου, αλλά ηγεσία. Ο Μακιαβέλι πάλι, δεν μιλούσε για αστικές κοινωνίες, μιας και έγραφε αιώνες πριν εκείνες εμφανιστούν. Έλεγε όμως πως όταν υπάρχουν πολλοί δήθεν ηγέτες που σκοτώνονται μεταξύ τους για το ποιος είναι ανώτερος, ικανότερος, δυνατότερος και εξυπνότερος, τότε σίγουρα όλοι τους δεν είναι παρά μετριότητες. Το μόνο που κάνουν είναι να προσφέρουν θέαμα στους υφισταμένους τους.
Έλεγε λοιπόν ο Μακιαβέλι πως κρίνεις το μέλλον ενός ηγέτη παρατηρώντας τους συνεργάτες που τον περιστοιχίζουν. Ο ηγέτης που έχει επιλέξει λάθος συνεργάτες έχει κάνει το πρώτο και το μεγαλύτερο από τα λάθη που θα τον οδηγήσουν στην καταστροφή. Αρκετά όμως με το Μακιαβέλι.. και ας δούμε το νόημα του «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα». Το concept λοιπόν της υποψηφιότητάς μου ξεκίνησε με μια θετικά αιφνιδιαστική πρόταση εκ μέρους της ΔΗΜΑΡ το βράδυ της περασμένης Πέμπτης, συναινετική των προτεινόντων, να ηγηθώ μιας προσπάθειας που θα στέγαζε τις κεντροαριστερές και προοδευτικές δυνάμεις του τόπου μας σε περιφερειακό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων και των κομματιών του ΠΑΣΟΚ. Μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν διεκδικούσα καμιά θέση σε αυτοδιοικητικό ψηφοδέλτιο, άλλωστε αυτό φάνηκε από τις κινήσεις μου όλο το προηγούμενο διάστημα. Με την αποδοχή αυτής της πρότασης η ΔΗΜΑΡ θα έκανε την υπέρβαση προτείνοντας πρόσωπο που θα επιχειρούσε να συσπειρώσει προοδευτικές δυνάμεις και πολίτες του τόπου. Όμως... η αποδοχή μιας τέτοιας πρότασης εκ μέρους μου, όχι για σενάριο αυτόνομης καθόδου, προϋπέθετε κάποια πράγματα. Τρεις κόκκινες γραμμές: Αυτές ήταν πρώτον η απομάκρυνση κάθε τοξικού στοιχείου που οδήγησε έμμεσα ή άμεσα τον τόπο στην κατάντια αυτή. Δεύτερον η ειλικρινής στήριξη για τη δημιουργία μιας υπερκομματικής παράταξης που θα μοιραζόταν κοινές αξίες και όραμα με κεντροαριστερό πρόσημο (με την έννοια της πραγματικής πολιτικής ορολογίας και όχι της αοριστολογίας) , και τρίτον, η αδιαπραγμάτευτη δική μου τελική αρμοδιότητα στην κατάρτιση ψηφοδελτίου και επιλογή (αποδοχή) προσώπων. Εάν μια συνθήκη από αυτές δεν πληρούνταν, είχα δηλώσει, και είχε μαθευτεί στα μέλη των άτυπων ομάδων (στις οποίες ουδέποτε μετείχα ή έδωσα εντολή να εξετάσουν την υποψηφιότητά μου) οι οποίες συνδιαλεγόντουσαν, πως δεν θα με ενδιέφερε πλέον η πρόταση αυτή.
Το παίγνιο στο οποίο ξεκίνησα να συμμετέχω ήταν εκείνο του διλήμματος αμοιβαίας αποτροπής. Διότι θεώρησα ως περισσότερο χρήσιμο στην πολιτική συγκυρία την οποία βρισκόμαστε πως μια συνεργασία είναι προτιμότερη της σύγκρουσης. Στο παίγνιο αυτό υπάρχουν δύο σημεία ισορροπίας που συγκεντρώνουν την προτίμηση των δρώντων και άλλα δύο που θέλουν να αποφύγουν (το δίλλημα των οδηγών). Τα σημεία αποφυγής είναι η αυτόνομη κάθοδος του καθενός. Τα σημεία προτίμησης είναι σαφώς η συνεργασίας με τον ένα ή άλλο τρόπο. Και εκεί είναι που έκανε η ΔΗΜΑΡ την υπέρβαση και πρότεινε τη δική μου υποψηφιότητα.
Μετά την πρόταση της ΔΗΜΑΡ σε τμήμα του εναπομείναντος ΠΑΣΟΚ για την υποψηφιότητά μου διαμορφώθηκε ένα άλλο παίγνιο όμως. Το παίγνιο της κότας. Για να μην παρεξηγηθώ, ας εξηγήσω τι εννοώ με το παίγνιο της κότας και ύστερα ας το αναλύσω. Οι θεωρίες παιγνίων, τις οποίες μ' αρέσει να χρησιμοποιώ, είναι μεταξύ άλλων ορισμών η μαθηματικοποίηση μιας κατάστασης που εμπεριέχει τη διαδικασίας λήψης της προσφορότερης απόφασης. Το παίγνιο της κότας είναι ένα παίγνιο μικτού αθροίσματος κατά το οποίο οι παίκτες έχουν δύο επιλογές: ή να επιμείνουν κινδυνεύοντας σημαντικά ή να υποχωρήσουν και να χάσουν. Το παίγνιο αυτό αναφέρετε στον αγώνα δύο αυτοκινήτων που οδηγούνται μετωπικά από δύο νεαρούς και που έχει αναπαραστήσει ο αμερικανικός κινηματογράφος. Αυτό που θα στρίψει πρώτος, που θα υποχωρήσει για να αποφύγει τη σύγκρουση θεωρείται ότι δειλιάζει (είναι chicken= κότα), και χάνει.
Η άλλη πλευρά λοιπόν στο παίγνιο αυτό μπήκε στη διαδικασία καθόδου και συγκρότησης ψηφοδελτίου δίχως πλέον να αποδέχεται τη δική μου ηγεσία στο σχήμα (ως υποψηφίου περιφερειάρχη). Συνεπώς οι όροι οι οποίοι έθεσα δεν πληρούνταν με αποτέλεσμα να μη διαπραγματεύομαι κανενός είδους «παζάρι» για εξουσία. Τονίζω ξανά, πως δεν με ενδιαφέρει να επιδιώξω να μπω σε αυτοδιοικητικό ψηφοδέλτιο. Όσοι μου το πρότειναν, είτε για το Δήμο είτε για την Περιφέρεια τους τελευταίους μήνες, το ξέρουν καλά αυτό.
Θεωρώ λοιπόν, πως δεν υπάρχει λόγος να συμμετέχω σε μια διαδικασία, έστω ως υποψήφιος άνευ σταυρού αντιπεριφερειάρχης, που απλά θα «μετρά» τα όποια κομμάτια της κεντροαριστεράς θέλουν να κολυμπήσουν σε οποιαδήποτε κολυμβήθρα. Πλέον πρέπει να διαλέξουμε πλευρά, για το καλό του τόπου. Το concept το οποίο θα έστηνα, αν όντως δεχόταν η άλλη πλευρά τη δική μου υποψηφιότητα ως περιφερειάρχη, θα επιχειρούσε να συγκροτήσει μια δύναμη αλλαγής νοοτροπίας. Όχι δύναμη ψευδοεπανάστασης ή έμμεσης προσκόλλησης με το φαβορί. Μια δύναμη αλλαγής. Αυτό όμως που αδυνατεί να κατανοήσει η άλλη πλευρά, και κατά συνέπεια με ωθεί στο να αποφασίσω ένα opting out, είναι η άγνοια των νέων κανόνων του παιχνιδιού και η εμμονή στο βουλιάζουμε αλλά δεν αλλάζουμε.
Η νέα κατάσταση στην οποία καλούμαστε να επιβιώσουμε είναι εκείνη της φιλοσοφίας του efficiency. Μια νέα πολιτική έννοια που περιλαμβάνει την αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότητα συνάμα. Efficiency δεν μπορείς λοιπόν να έχεις με το να τρέχεις αναχρονιστικά χρηματοδοτικά προγράμματα, ούτε να διασπαθίζεις πόρους. Ο Αϊνστάιν έλεγε λοιπόν πως ένα πρόβλημα δεν μπορεί να επιλυθεί από το επίπεδο σκέψης που το δημιούργησε. Στη φάση που βρισκόμαστε παλεύουμε να μην υποβαθμιστούμε μόνιμα σε καθεστώς υπανάπτυκτου κράτους, και αυτό είναι μια εντελώς διαφορετική μάχη. Γι' αυτό χρειαζόμαστε την υπέρβαση να βγούμε από την κρίση, που είναι πάνω απ' όλα κρίση σκέψης. Του τρόπου δηλαδή που αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα. Συχνά, όταν αυτά μεταβάλλονται αιφνιδίως, η σκέψη μας αρνείται να προσαρμοστεί. Η ανάλυσή μας γίνεται με τον παραδοσιακό (συντηρητικό) τρόπο με τον οποίο αναλύουμε συνήθως τα πράγματα και οι θέσεις μας βασίζονται μοιραία σε λάθος παραδοχές. Τώρα χρειάζεται να θέσουμε νέους στόχους και να αναζητήσουμε νέες προσδοκίες, που δεν αποκτώνται χωρίς αυτογνωσία, αλλά και γνώση της πραγματικότητας που βιώνουμε. Η οικονομική ζωή έχει γίνει πολύπλοκη, η κρίση είναι η ίδια ένα πολύπλοκο φαινόμενο και προσφέρεται για άλλοθι, αφορισμούς, και εύπεπτα επιχειρήματα, πλην όμως αποπροσανατολιστικά που εντείνουν τη συλλογική παρακμιακή πορεία μας.
Κλείνοντας θέλω να πω πως δίχως να έχω τη δυνατότητα να επιλέξω ένα dream team που θα στηρίξει ένα πρόγραμμα εμπνευσμένο από τις νέες συνθήκες και κανόνες του παιχνιδιού, αποσύρω την υποψηφιότητά μου ως περιφερειάρχης μιας και δεν επιθυμούσα να διεκδικήσω θέση σε αυτοδιοικητικό ψηφοδέλτιο. Μου προτάθηκε, δεν το κυνήγησα. Από τη στιγμή που δεν έγινε αποδεκτό από την άλλη πλευρά, για τους λόγους της, δεν συζητώ για οτιδήποτε άλλο που θα είχε μια δική μου συμμετοχή σε ένα.. παιχνίδι. Δεν είμαι εδώ για διεκδικώ κομμάτι στην εξουσία. Έχω μια άλλη αντίληψη γι' αυτήν.
Γιάννης Τζιουράς,
Διεθνολόγος- Πολιτικός Επιστήμονας,
Υπ. Διδάκτωρ Διεθνούς Δικαίου, Νομική ΑΠΘ
Και ένα υστερόγραφο τραγούδι γραμμένο από αγαπημένο μου φίλο.