Το «ρουσφέτι» που θα κάνουμε | του Γιάννη Θεοφύλακτου*
Ως επόμενη Περιφερειακή Αρχή στη Δυτική Μακεδονία, με την στήριξη των δυτικομακεδόνων στις 18 και στις 25 Μαΐου,
ο συνδυασμός «αλλάΖουμε εποχή», με επικεφαλής τον Θέμη Μουμουλίδη, δεσμευόμαστε ότι δεν θα κάνουμε κανένα απολύτως «ρουσφέτι».
Εκτός από ένα.
Το ρουσφέτι των επόμενων γενιών.
Και πρόκειται να το κάνουμε για τον απλούστατο λόγο ότι είναι θεσμοθετημένο.
Πρόκειται για τον Τοπικό Πόρο Ανάπτυξης, όπως καθιερώθηκε να ονομάζεται, αν και επιμένω ότι πρέπει να τον ονομάζουμε 'Τοπικό Πόρο Βιώσιμης ή Αειφόρου Ανάπτυξης».
Ή, ακόμη καλύτερα, «Τοπικό Πόρο Μεταλιγνιτικής Περιόδου» ή «Τοπικό Πόρο των επόμενων γενιών».
Έτσι θα συνεννοούμαστε καλύτερα για το τι ακριβώς είναι και πού πρέπει να στοχεύει και να κατευθύνεται το «Τέλος Ανάπτυξης Βιομηχανικών Περιοχών Παραγωγής Ρεύματος» που πρωτοκαθιερώθηκε με το άρθρο 20 του νόμου 2446/1996.
Πρόκειται για το 0,5% του κύκλου εργασιών της ΔΕΗ και αφορά μόνο «τη χρηματοδότηση συγκεκριμένων έργων υποδομής, ανάπτυξης και προστασίας περιβάλλοντος των Νομών Φλώρινας, Κοζάνης και Αρκαδίας».
Το τρίπτυχο «υποδομή – ανάπτυξη – περιβάλλον» παραπέμπει με κλειστά μάτια, σύμφωνα με τη διεθνή και εγχώρια βιβλιογραφία των τελευταίων 40 ετών, στην έννοια της βιώσιμης, της αειφόρου ανάπτυξης.
Αναρωτήθηκε ποτέ ο κ. Δακής και οι άνθρωποι που διοικούν την Π.Ε. Κοζάνης για 8 ολόκληρα χρόνια και τη Δ. Μακεδονία για 4 χρόνια, τι ακριβώς σημαίνει η έννοια της αειφορίας και της βιωσιμότητας;
Οι πράξεις τους και η κατασπατάληση του πόρου δείχνουν πως όχι.
Ποιος άλλωστε μπορεί να ξεχάσει την αλήστου μνήμης «ανακαίνιση των τουαλετών της Νομαρχίας» με 240.000 ευρώ με κονδύλια από τον τοπικό πόρο ανάπτυξης;
Ποιος μπορεί να ξεχάσει τα πανηγύρια, τα σουβλάκια και τα πεζοδρόμια που γίνανε με κονδύλια του τοπικού πόρου ανάπτυξης, δηλαδή με κονδύλια που ανήκουν στις επόμενες γενιές, δηλαδή στους αγέννητους ακόμη σήμερα δυτικομακεδόνες;
Ποιος μπορεί να θυμηθεί ΕΝΑ έργο που να έμεινε στον τόπο; ΕΝΑ έργο που να αποδώσει τώρα και κυρίως στο μέλλον για τις επόμενες γενιές και τη μεταλιγνιτική περίοδο;
Ας μου επιτραπεί να καταθέσω την ταπεινή μου άποψη επί του θέματος, λόγω και του γεγονότος ότι ασχολήθηκα με το 'δικαίωμα στην αειφόρο ανάπτυξη' σε μεταπτυχιακές σπουδές α΄ και β΄ κύκλου στη Νομική ΑΠΘ.
Η έννοια της «αειφόρου ανάπτυξης» έχει προσδιοριστεί μέσα στα όργανα των Ηνωμένων Εθνών κατά τις τελευταίες δεκαετίες ως εξής:
1. Η δεκαετία του 1960 ήταν «η Πρώτη Δεκαετία για την Ανάπτυξη» των Ηνωμένων Εθνών: επρόκειτο για τα χρόνια όπου ΑΝΑΠΤΥΞΗ = ΑΥΞΗΣΗ, δηλαδή τα χρόνια ο μόνος και απόλυτος στόχος ήταν η αύξηση του ΑΕΠ, χωρίς να λαμβάνονται υπόψιν πιθανές 'παρενέργειες',
2. Η δεκαετία του 1970 ήταν «η Δεύτερη Δεκαετία για την Ανάπτυξη»: Προτεραιότητα δόθηκε στην ανθρώπινη πλευρά της ανάπτυξης, δηλαδή δόθηκε προτεραιότητα στην κάλυψη των βασικών αναγκών του ανθρώπου (τα στοιχειώδη),
3. Η δεκαετία του 1980 ήταν «Τρίτη Δεκαετία για την Ανάπτυξη: τότε καθιερώθηκε ότι ΑΝΑΠΤΥΞΗ = ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ και τούτο διότι κρίθηκε πως η ανάπτυξη πέφτει στο κενό εάν δεν συμμετέχει στον σχεδιασμό της ο ίδιος ο λαός που τον αφορά και
4. Η δεκαετία του 1990 ήταν «Τέταρτη Δεκαετία για την Ανάπτυξη, οπότε και ΘΕΜΕΛΙΩΝΕΤΑΙ Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΑΕΙΦΟΡΟΥ, BΙΩΣΙΜΗΣ (sustainable) ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ.
Οι πιο εύστοχοι ορισμοί της αειφόρου ανάπτυξης είναι:
«Η αύξηση της παραγωγής πλούτου, η οποία δεν συνοδεύεται από παράλληλη μείωση ή υποβάθμιση του φυσικού της κεφαλαίου» ή
«Η διατήρηση του πλανητικού οικοσυστήματος ως διηνεκούς πηγής φυσικών πόρων για τον άνθρωπο».
Γενικά κρίθηκε ως η έννοια που διασφαλίζει την ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟ ΔΙΠΟΛΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗ –ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ.
Σκοπός του ν. 2446/1996 και του Τοπικού Πόρου Ανάπτυξης είναι η αειφόρος ανάπτυξη και τούτο διότι η υπερεντατική εκμετάλλευση του λιγνίτη της περιοχής από τη ΔΕΗ συνιστά ουσιαστικά απομύζηση του φυσικού της πλούτου και εξάντληση των τοπικών φυσικών αποθεμάτων μέσα σε 70-100 χρόνια από την έναρξη της λειτουργίας της ΔΕΗ στην περιοχή, με παράλληλη επιβάρυνση του περιβάλλοντος και υποβάθμιση του τοπικού τοπίου της περιοχής μας.
ΖΟΦΕΡΗ, ΛΟΙΠΟΝ, Η ΜΕΤΑΛΙΓΝΙΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
'ΑΤΥΧΕΣ' ΚΑΙ ΑΔΙΚΗΜΕΝΕΣ ΟΙ ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΓΕΝΙΕΣ
Τα κονδύλια του ΤΠΑΑ πρέπει να επενδυθούν έτσι ώστε ο αγέννητος ακόμη κάτοικος του Ν. Κοζάνης, ο κάτοικος του 2050 ή του 2100, να μην βρει μπροστά του κατά την μετα-λιγνιτική περίοδο ένα Νομό Κοζάνης:
α) περιβαλλοντικώς υποβαθμισμένο,
β) χωρίς δομές ανάπτυξης και
γ) με μεγάλο ποσοστό ανεργίας
(Δηλαδή «ΚΡΑΝΙΟΥ ΤΟΠΟ»).
ΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΩΝ ΑΓΕΝΝΗΤΩΝ ΑΚΟΜΗ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΟΥ Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ είναι ότι 4-5 γενιές:
- πέρασαν σαν λαίλαπα από το Νομό,
- απομύζησαν όλο τον φυσικό του πλούτο με εντατικότατη εκμετάλλευση
- συγχρόνως κατάστρεψαν το περιβάλλον!
ΤΙ ΑΠΟΜΕΝΕΙ ΓΙΑ ΑΥΤΟΥΣ ΠΑΡΑ ΝΑ ΦΥΓΟΥΝ; Από το να μεταναστεύσουν;
Δεν θα αναφερθώ στον αρχικό προσδιορισμό της αειφορίας από τον φιλόσοφο John Rawls και το 'πέπλο άγνοιας' που χρησιμοποίησε (η πιο δίκαιη απόφαση λαμβάνεται όταν κάποιος δεν γνωρίζει σε ποια γενιά ανήκει, την παρούσα ή μέλλουσα, συνεπώς λαμβάνει μία απόφαση με πρόθεση ανάπτυξης στο παρόν, χωρίς όμως να καταστρέφει και το μέλλον) για να μην κουράσω.
Θα αναφέρω, όμως, ότι το περιβάλλον πρέπει να τεθεί σε προτεραιότητα. Και αυτό μπορεί να γίνει με δράσεις που θα μειώσουν δραστικά την ανεργία.
Οι υποδομές επίσης πρέπει να αναπτυχθούν, ώστε π.χ. οι μελλοντικές επιχειρήσεις να έχουν άριστη εξυπηρέτηση και συμβούλους σε κρίσιμα για αυτές ζητήματα. Την επιχειρηματικότητα μπορεί επίσης να την βοηθήσει ένα venture capital που θα δίδει μεγάλη ώθηση σε τοπικές επιχειρήσεις.
Ο κανόνας είναι: λίγα και μεγάλα έργα που αφορούν τις υποδομές, το περιβάλλον και την ανάπτυξη (=αειφόρος ανάπτυξη) των επόμενων γενιών.
Ως παράταξη «αλλάΖουμε εποχή», με υποψήφιο Περιφερειάρχη τον Θέμη Μουμουλίδη, δεσμευόμαστε ότι θα κάνουμε αυτό ακριβώς που δεν έκανε ο κ. Δακής και η παράταξή του: θα σεβαστούμε και το τελευταίο ευρώ του Τοπικού Πόρου Αειφόρου Ανάπτυξης, γιατί ακριβώς αφορά τα παιδιά μας.
*Ο Γιαννης Θεοφύλακτος είναι υποψήφιος αντιπεριφερειάρχης Κοζάνης με τον Θέμη Μουμουλίδη