Πέμπτη, 16 Δεκεμβρίου 2010 11:28
Πως ένα Φεστιβάλ Κινηματογράφου γίνεται επιτέλους και…Κινηματογράφου
51o Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσ/νίκης – Ζενερίκ τέλους
Ήγγικεν λοιπόν η ώρα να περάσει στην ιστορία και το 51ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Δίχως τυμπανοκρουσίες και βερμπαλισμούς. Με τα σημάδια της «κρίσης» εμφανώς ευδιάκριτα. Ένα Φεστιβάλ διαφορετικό απ’ αυτά των τελευταίων 4-5 ετών. Άνευ χρυσόσκονης και λιμουζινών με μυγιάγκιχτους οδηγούς, με καθόλου γκλαμουριά και ουδεμία γυαλιστερή πανάκριβη φιέστα. Χωρίς τα ηχηρά ονόματα του παρελθόντος, αλλά ..
με τα κινηματογραφικά καρέ να παίρνουν εκδίκηση για όλο αυτό το XL κοστούμι που τα τελευταία χρόνια δεν τα επέτρεπε να αναπνεύσουν. Με τα φιλμ στο προσκήνιο, να αποτελούν παράθυρο διαλόγου με την πραγματικότητα και τη φαντασία. Επιτέλους ένα Φεστιβάλ με έμφαση στην ποιότητα και όχι στο μπούκωμα με τεράστια ποσότητα που αποπροσανατολίζει και τεχνηέντως ωθεί στο Φεστιβαλίζειν και ουχί στη μυσταγωγία της θέασης (θυμάται άραγε κανείς 2-3 ταινίες που του έμειναν τα τελευταία χρόνια;). Με πυξίδα κολλημένη στον ανεξάρτητο κινηματογράφο και με στόχο να ανιχνεύσει το ουσιώδες σινεμά τη στιγμή που γεννιέται πριν καν ακόμη χαράξει πορεία. Με συνοδηγό το http://www.forfree.gr/thess/ ας κάνουμε ένα αργόσυρτο τράβελινγκ σταματώντας στα πρόσωπα, γεγονότα, ταινίες που ξεχώρισαν τούτο το δεκαήμερο.
Δημήτρης Εϊπίδης. Ο νέος πολύπειρος καλλιτεχνικός διευθυντής του Φ.Κ.Θ., πάλαι ποτέ εισηγητής το μακρινό 1992 του πιο επιδραστικού τμήματος του Φεστιβάλ, «Νέοι Ορίζοντες» (κινηματογραφικό “libro d’oro” για τον υπογράφοντα…) το επανάφερε στη ζωή ως «Ανοιχτοί Ορίζοντες». Ορθάνοιχτο βλέμμα και ποικιλία ανεξάρτητων ταινιών από όλες τις γωνιές του κόσμου. Ο Εϊπίδης επέστρεψε -ευτυχώς- το Φεστιβάλ στο κοινό που εκτιμά την ουσία και όχι τα φωτογραφικά φλας. Η επιστροφή του στα μεγάλα συν του Φεστιβάλ. Αν βρει και άκρη με τα οικονομικά…
Deja vu η παρουσία του πρώην διευθυντή του φεστιβάλ, Μισέλ Δημόπουλου, μετά από πέντε χρόνια απουσίας, από την καρέκλα του προέδρου της Κριτικής Επιτροπής του Διεθνούς Διαγωνιστικού. Α…..και με μια cameo εμφάνιση στο “Attenberg” της Τσαγκάρη.
Το νομοσχέδιο του ΥΠΠΟΤ για τον κινηματογράφο που τελικά υπερψηφίστηκε με το πέρας του Φεστιβάλ. Όλοι από τον πρόεδρο του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, Γιώργο Παπαλιό, μέχρι τον Υπουργό κ.Γερουλάνο και τον Εϊπίδη τοποθετήθηκαν θετικά αλλά και με κριτική ματιά σε ένα νομοσχέδιο που δείχνει (???) να βάζει μια κάποια τάξη.
«Μου άρεσε το σκοτάδι του σινεμά», δήλωσε ο Ταϊβανός δημιουργός του ασιατικού art-house κινηματογράφου Απιτσατπόνγκ Βιρασετάκουν (βραβευμένος με Χρυσό Φοίνικα στο πρόσφατο Φεστιβάλ Καννών), στο έργο του οποίου υπήρχε αφιέρωμα στις «Ημέρες Ανεξαρτησίας». Ο Απιτσατπόνγκ στη συζήτηση που είχε με το κοινό του Φεστιβάλ δήλωσε ότι στη Μπαγκόγκ που μεγάλωσε ό,τι έχει να κάνει με την ψυχαγωγία δε θεωρείται δουλειά. Αυτό ισχύει για όλες τις ηλικίες. Έτσι σπούδασε και αρχιτεκτονική, εκτός από κινηματογράφο, που τον βοήθησε στη διαχείριση του χώρου και του χρόνου. Κοίτα να δεις που υπάρχουν και τέτοιες χώρες…
Το ελληνικό πανόραμα δεν πέρασε το ήδη χαμηλό πήχυ. Μερικές από τις πολυαναμενόμενες ελληνικές ταινίες της χρονιάς (Μαχαιροβγάλτης, Χώρα Προέλευσης) αρνήθηκαν να παρουσιαστούν στο Φεστιβάλ. Οι άλλες πάλι που παρουσιάστηκαν και δεν ήταν σε digital format (όπως ήταν οι περισσότερες) έμπαζαν από παντού. Ένδεια ιδεών. Τα περσινά μεγαλεία με Kυνόδοντα και Στρέλλα, αναπολώντας τα να κλαις. Πάρτε για παράδειγμα το 45τ.μ. του Τζίτζη που ούτε στο ελάχιστο δε φτάνει το σπινθήρα (αν και ατελή) του «Σώσε με». Για τη γενιά των …ευρώ μιλά αλλά δεν στάζει σταλιά αίμα. Κι αν δεν ήταν το τελευταίο ημίωρο που υπάρχει μια κάποια κλιμάκωση, τότε τη βλεφαρόπτωση δεν τη γλυτώνεις. Διάλογοι της πλάκας, οπτικές γωνίες λήψεις πρόχειρες, ρυθμός τηλεταινίας, πράγματα χιλιοειπωμένα με δήθεν (ποιον;) ρεαλισμό. Ρακένδυτο σε στιγμές με φινάλε αρκετά συμβολικό. Παρηγοριά η πρωταγωνίστρια Έφη Λογγίνου.
Ο θρύλος της Σχολής Κινουμένων Σχεδίων του Ζάγκρεμπ, Μπόριβοϊ Ντοβνίκοβιτς, καλεσμένου του 51ου ΦΚΘ με αφορμή το αφιέρωμα στο έργο του. «Εμείς στον τοίχο μας είχαμε κρεμασμένο το πορτρέτο του Γουόλτ Ντίσνεϊ και όχι του Τίτο. Εξάλλου, τότε η τεχνοτροπία Ντίσνεϊ ήταν και ο μοναδικός γνωστός τρόπος για να φτιάξει κανείς καρτούν» δήλωσε ο Κροάτης.
Συγκίνηση στην εκδήλωση στη μνήμη του Γιώργου Τζιώτζιου, που «έφυγε» τον περασμένο Οκτώβριο. Ο οραματικός εστέτ σινεφίλ κριτικός κινηματογράφου, ιδρυτής του περιοδικών Οθόνη και Σινεμά, του Φεστιβάλ «Νύχτες Πρεμιέρας» και διανομέας ταινιών τα τελευταία χρόνια, δημιούργησε ολόκληρη σχολή κριτικών και ανθρώπων που αγάπησαν το σινεμά γενικότερα. Άνοιξε δρόμους σε νέες κινηματογραφίες, πρότεινε νέους τρόπους θέασης. Ενέπνευσε πολλούς και η απουσία του σήμερα είναι κάτι παραπάνω από αισθητή.
Χειμερινές Διακοπές του Κινέζου Λι Χόνγκι. Μινιμαλιστική αισθητική, σχοινοτενής αφήγηση, φιλοσοφικό υπόβαθρο, σπουδή στη χρήση της σιωπής, χιούμορ βγαλμένο από τα καλύτερα του Καουρισμάκι.
Donkeys της Μόραγκ Μακκινον. Η ιστορία ενός εκκεντρικού 60άρη Σκοτσέζου με όνειρο ένα ταξίδι στην Ισπανία. Μυστικά και ψέματα, γλυκόπικρες αλήθειες που μπλέκουν αριστοτεχνικά με το εκκεντρικό και ανάλαφρο κατάμαυρο χιούμορ, οικογένειες που διαλύονται και ανασυντίθενται από τις στάχτες τους. Υποδειγματικό μοντάζ, εξαιρετικά δομημένοι χαρακτήρες και ένα φινάλε σε αυτό το dramatic comedy που τραμπαλίζεται ανάμεσα στο αέναο παιχνίδι του γέλιου και της πίκρας. Σχεδόν άριστα για το δεύτερο μέρος της φιλόδοξης τριλογίας «Advance Party» από την Zentropa του Λαρς Φον Τρίερ, μετά το “Red Road” και με συγκεκριμένους κώδικες δραματολογίας και ηθοποιών.
Kosmos του Τούρκου Ρεχά Ερντέμ. Υπέρτατο όλων. Βιβλικές εικόνες να ερεθίζουν τον αμφιβληστροειδή, θρησκευτικό έπος ολκής, ποιητικός post modern ρεαλισμός, φιλοσοφικές βαθυστόχαστες μεταφυσικές ανησυχίες, ατμόσφαιρα υπνωτική, μυστηριακή μουλιασμένη στο καφέ, γκρι, λευκό. Ο Μπέλα Ταρ συναντά τον Ζβιαγκίντσεφ και ο Ταρκόφσκι χαμογελά απ’ τους ουρανούς. Με αφηγηματικό άξονα τον ήχο και την κραυγή. Καινοτομεί και αφήνει πίσω τον Τσεϊλάν. Το όνομα του σίγουρα θα συζητηθεί στο μέλλον. Το νέο τουρκικό σινεμά σε φουλ φόρμα.
Του χρόνου το ΦΚΘ κλείνει 20 χρόνια διεθνούς παρουσίας. Μακάρι να συνεχιστούν…
Δημήτρης Εϊπίδης. Ο νέος πολύπειρος καλλιτεχνικός διευθυντής του Φ.Κ.Θ., πάλαι ποτέ εισηγητής το μακρινό 1992 του πιο επιδραστικού τμήματος του Φεστιβάλ, «Νέοι Ορίζοντες» (κινηματογραφικό “libro d’oro” για τον υπογράφοντα…) το επανάφερε στη ζωή ως «Ανοιχτοί Ορίζοντες». Ορθάνοιχτο βλέμμα και ποικιλία ανεξάρτητων ταινιών από όλες τις γωνιές του κόσμου. Ο Εϊπίδης επέστρεψε -ευτυχώς- το Φεστιβάλ στο κοινό που εκτιμά την ουσία και όχι τα φωτογραφικά φλας. Η επιστροφή του στα μεγάλα συν του Φεστιβάλ. Αν βρει και άκρη με τα οικονομικά…
Deja vu η παρουσία του πρώην διευθυντή του φεστιβάλ, Μισέλ Δημόπουλου, μετά από πέντε χρόνια απουσίας, από την καρέκλα του προέδρου της Κριτικής Επιτροπής του Διεθνούς Διαγωνιστικού. Α…..και με μια cameo εμφάνιση στο “Attenberg” της Τσαγκάρη.
Το νομοσχέδιο του ΥΠΠΟΤ για τον κινηματογράφο που τελικά υπερψηφίστηκε με το πέρας του Φεστιβάλ. Όλοι από τον πρόεδρο του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, Γιώργο Παπαλιό, μέχρι τον Υπουργό κ.Γερουλάνο και τον Εϊπίδη τοποθετήθηκαν θετικά αλλά και με κριτική ματιά σε ένα νομοσχέδιο που δείχνει (???) να βάζει μια κάποια τάξη.
«Μου άρεσε το σκοτάδι του σινεμά», δήλωσε ο Ταϊβανός δημιουργός του ασιατικού art-house κινηματογράφου Απιτσατπόνγκ Βιρασετάκουν (βραβευμένος με Χρυσό Φοίνικα στο πρόσφατο Φεστιβάλ Καννών), στο έργο του οποίου υπήρχε αφιέρωμα στις «Ημέρες Ανεξαρτησίας». Ο Απιτσατπόνγκ στη συζήτηση που είχε με το κοινό του Φεστιβάλ δήλωσε ότι στη Μπαγκόγκ που μεγάλωσε ό,τι έχει να κάνει με την ψυχαγωγία δε θεωρείται δουλειά. Αυτό ισχύει για όλες τις ηλικίες. Έτσι σπούδασε και αρχιτεκτονική, εκτός από κινηματογράφο, που τον βοήθησε στη διαχείριση του χώρου και του χρόνου. Κοίτα να δεις που υπάρχουν και τέτοιες χώρες…
Το ελληνικό πανόραμα δεν πέρασε το ήδη χαμηλό πήχυ. Μερικές από τις πολυαναμενόμενες ελληνικές ταινίες της χρονιάς (Μαχαιροβγάλτης, Χώρα Προέλευσης) αρνήθηκαν να παρουσιαστούν στο Φεστιβάλ. Οι άλλες πάλι που παρουσιάστηκαν και δεν ήταν σε digital format (όπως ήταν οι περισσότερες) έμπαζαν από παντού. Ένδεια ιδεών. Τα περσινά μεγαλεία με Kυνόδοντα και Στρέλλα, αναπολώντας τα να κλαις. Πάρτε για παράδειγμα το 45τ.μ. του Τζίτζη που ούτε στο ελάχιστο δε φτάνει το σπινθήρα (αν και ατελή) του «Σώσε με». Για τη γενιά των …ευρώ μιλά αλλά δεν στάζει σταλιά αίμα. Κι αν δεν ήταν το τελευταίο ημίωρο που υπάρχει μια κάποια κλιμάκωση, τότε τη βλεφαρόπτωση δεν τη γλυτώνεις. Διάλογοι της πλάκας, οπτικές γωνίες λήψεις πρόχειρες, ρυθμός τηλεταινίας, πράγματα χιλιοειπωμένα με δήθεν (ποιον;) ρεαλισμό. Ρακένδυτο σε στιγμές με φινάλε αρκετά συμβολικό. Παρηγοριά η πρωταγωνίστρια Έφη Λογγίνου.
Ο θρύλος της Σχολής Κινουμένων Σχεδίων του Ζάγκρεμπ, Μπόριβοϊ Ντοβνίκοβιτς, καλεσμένου του 51ου ΦΚΘ με αφορμή το αφιέρωμα στο έργο του. «Εμείς στον τοίχο μας είχαμε κρεμασμένο το πορτρέτο του Γουόλτ Ντίσνεϊ και όχι του Τίτο. Εξάλλου, τότε η τεχνοτροπία Ντίσνεϊ ήταν και ο μοναδικός γνωστός τρόπος για να φτιάξει κανείς καρτούν» δήλωσε ο Κροάτης.
Συγκίνηση στην εκδήλωση στη μνήμη του Γιώργου Τζιώτζιου, που «έφυγε» τον περασμένο Οκτώβριο. Ο οραματικός εστέτ σινεφίλ κριτικός κινηματογράφου, ιδρυτής του περιοδικών Οθόνη και Σινεμά, του Φεστιβάλ «Νύχτες Πρεμιέρας» και διανομέας ταινιών τα τελευταία χρόνια, δημιούργησε ολόκληρη σχολή κριτικών και ανθρώπων που αγάπησαν το σινεμά γενικότερα. Άνοιξε δρόμους σε νέες κινηματογραφίες, πρότεινε νέους τρόπους θέασης. Ενέπνευσε πολλούς και η απουσία του σήμερα είναι κάτι παραπάνω από αισθητή.
Χειμερινές Διακοπές του Κινέζου Λι Χόνγκι. Μινιμαλιστική αισθητική, σχοινοτενής αφήγηση, φιλοσοφικό υπόβαθρο, σπουδή στη χρήση της σιωπής, χιούμορ βγαλμένο από τα καλύτερα του Καουρισμάκι.
Donkeys της Μόραγκ Μακκινον. Η ιστορία ενός εκκεντρικού 60άρη Σκοτσέζου με όνειρο ένα ταξίδι στην Ισπανία. Μυστικά και ψέματα, γλυκόπικρες αλήθειες που μπλέκουν αριστοτεχνικά με το εκκεντρικό και ανάλαφρο κατάμαυρο χιούμορ, οικογένειες που διαλύονται και ανασυντίθενται από τις στάχτες τους. Υποδειγματικό μοντάζ, εξαιρετικά δομημένοι χαρακτήρες και ένα φινάλε σε αυτό το dramatic comedy που τραμπαλίζεται ανάμεσα στο αέναο παιχνίδι του γέλιου και της πίκρας. Σχεδόν άριστα για το δεύτερο μέρος της φιλόδοξης τριλογίας «Advance Party» από την Zentropa του Λαρς Φον Τρίερ, μετά το “Red Road” και με συγκεκριμένους κώδικες δραματολογίας και ηθοποιών.
Kosmos του Τούρκου Ρεχά Ερντέμ. Υπέρτατο όλων. Βιβλικές εικόνες να ερεθίζουν τον αμφιβληστροειδή, θρησκευτικό έπος ολκής, ποιητικός post modern ρεαλισμός, φιλοσοφικές βαθυστόχαστες μεταφυσικές ανησυχίες, ατμόσφαιρα υπνωτική, μυστηριακή μουλιασμένη στο καφέ, γκρι, λευκό. Ο Μπέλα Ταρ συναντά τον Ζβιαγκίντσεφ και ο Ταρκόφσκι χαμογελά απ’ τους ουρανούς. Με αφηγηματικό άξονα τον ήχο και την κραυγή. Καινοτομεί και αφήνει πίσω τον Τσεϊλάν. Το όνομα του σίγουρα θα συζητηθεί στο μέλλον. Το νέο τουρκικό σινεμά σε φουλ φόρμα.
Του χρόνου το ΦΚΘ κλείνει 20 χρόνια διεθνούς παρουσίας. Μακάρι να συνεχιστούν…
Τελευταία τροποποίηση στις Πέμπτη, 16 Δεκεμβρίου 2010 11:37
Κατηγορία Ελεύθερο βήμα