Μουσεία εν έτη 2011
Με motto τη φράση του Ρωμαίου αυτοκράτορα Μάρκου Αυρήλιου (121-180 μ.Χ.) «τα εξής αεί τοις προηγησαμένοις οικείως επιγίνεται» το "Gallo-Romeins" Μουσείο στο Tongeren του Βελγίου δικαιωματικά κέρδισε το Ευρωπαϊκό Βραβείο Μουσείου της χρονιάς 2011 που διοργανώνει κάθε χρόνο το European Museum Forum, που τελεί υπό την αιγίδα του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Το "Gallo-Romeins" Μουσείο καλεί τον επισκέπτη του σε ένα ταξίδι ...
ανακάλυψης της πολύπλευρης ιστορίας ενός προϊστορικού ανθρώπου από την προϊστορία μέχρι το τέλος της Ρωμαϊκής Περιόδου. Eπιστρατεύοντας όλα τα σύγχρονα μέσα, νέες τεχνολογίες, εκπαιδευτικά φιλμ, μακέτες, πειστικές αναπαραστάσεις, μοντέλα και ανασυνθέσεις εποχών συνδιαλέχθηκε δημιουργικά με την ουσία της μουσειολογικής πρακτικής για το πολυπόθητο αίτημα της βιωματικής εμπειρίας της επίσκεψης και κατόρθωσε να πετύχει την οργανική σύνδεση παρόντος-παρελθόντος επιβεβαιώνοντας το μότο του ότι «αυτό που έπεται συνδέεται πάντα με αυτό που συνέβη στο παρελθόν».
Ανάμεσα στις υποψηφιότητες και το Αρχαιολογικό Μουσείο Αιανής ακολουθώντας την παράδοση του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος Ναυπλίου, που έχει τιμηθεί με το πρώτο Βραβείο του ΕΜΥΑ το 1981 και το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού της Θεσσαλονίκης το 2005 με το Βραβείο του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Αιανής διεκδίκησε επάξια ένα από τα πρώτα βραβεία, καθώς πληρούσε αρκετές από τις προδιαγραφές των σύγχρονων αρχαιολογικών μουσείων. Σύμφωνα μάλιστα με σχετική δήλωση της Δρ. Γεωργίας Καραμήτρου-Μεντεσίδη, Διευθύντριας της Λ΄ ΕΠΚΑ «το Αρχαιολογικό Μουσείο Αιανής ετοιμάστηκε προσεκτικά τα προηγούμενα χρόνια. Καταρχάς λύθηκαν όλα τα προβλήματα πρόσβασης των ατόμων με ειδικές ανάγκες, καθώς και η άνετη εξυπηρέτηση τους σε όλους τους χώρους του Μουσείου. Δημιουργήθηκε ειδική Έκθεση Αφής για άτομα με προβλήματα όρασης [...]. Εκτυπώθηκαν φυλλάδια και βελτιώθηκε η σήμανση για άτομα με προβλήματα ακοής. Αναβαθμίστηκε η Αίθουσα Εκδηλώσεων ώστε να μπορεί να φιλοξενεί διάφορες Εκθέσεις. Καταρτίστηκαν Εκπαιδευτικά Προγράμματα [...].Οργανώθηκαν σεμινάρια, ομιλίες και μαθήματα που απευθύνονταν και απευθύνονται σε ενήλικα άτομα, με σκοπό να φέρουν την τοπική κοινωνία κοντά στο Μουσείο και τις δραστηριότητές του. Αναβαθμίστηκαν, επίσης, οι χώροι υποδοχής και φιλοξενίας του Μουσείου [...] και οι εξωτερικοί χώροι».
Τα παραπάνω δύο παραδείγματα μουσείων, αν και με διαφορετικές αφετηριακές βάσεις και προσεγγίσεις, επιδεικνύουν τρόπους γόνιμης αξιοποίησης των διδαγμάτων και πρακτικών της μουσειολογίας, αλλά και των σύγχρονων απαιτήσεων της κοινωνίας και του «υποψιασμένου» πλέον κοινού. Τα παραδείγματα απειράριθμα και κοντινά μας, ας αποτελέσουν αντικείμενο προβληματισμού και δράσης και για άλλα τοπικά μουσεία που είτε εθελοτυφλούνε είτε επαναπαύονται στις δάφνες του παρελθόντος και αρνούνται να αντικρύσουν τη σύγχρονη πραγματικότητα. Μήπως αυτή η παρατεταμένη οκνηρία τους αρχίζει να γίνεται ύποπτη και είναι πλέον καιρός να ξυπνήσουν από το λήθαργο και να περάσουν στην ενεργό και αποτελεσματική δράση;
Tο Αρχαιολογικό Μουσείο Αιανής άνοιξε το δρόμο, δημιούργησε τις βάσεις, διεκδίκησε αποφασιστικά μία διάκριση και απέδειξε ότι όταν υπάρχει η σωστή υποδομή, το κατάλληλο επιστημονικό προσωπικό, αποτελεσματικός προγραμματισμός και μεθοδολογία πολλά πράγματα είναι εφικτά.
είναι Αρχαιολόγος-Μουσειολόγος*
Υπ. Διδάκτωρ Μουσειολογίας