Είναι βαρύ και δύσκολο να πεις στον άλλο φύγε...
"Είναι βαρύ και δύσκολο να πεις στον άλλο φύγε..."
(Ιακωβίδης Ζακ, Λυμπερόπουλος Ηλίας)
Με εγκύκλιο του Υπουργείου Οικονομικών, η οποία δημοσιεύθηκε την 12 Σεπτεμβρίου 2011, ανακοινώθηκαν οι πρώτες 151 επιχειρήσεις του ευρύτερου δημοσίου τομέα, στις οποίες θα εφαρμοστεί το μέτρο της εργασιακής εφεδρείας.
Σύμφωνα με την συγκεκριμένη εγκύκλιο οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις, εφόσον απασχολούν προσωπικό κάτω των 100 ατόμων, οφείλουν έως την 26.09.2011 να υποβάλλουν προς το Υπουργείο προτάσεις για θέση προσωπικού σε καθεστώς εφεδρείας.Το προσωπικό αυτό απαραιτήτως πρέπει να αντιστοιχεί σε ποσοστό 10% τουλάχιστον επί του συνολικού προσωπικού. Σε επιχειρήσεις, οι οποίες απασχολούν προσωπικό άνω των 100 ατόμων θα ξεκινήσει διαδικασία αξιολόγησης, η οποία θα γίνει από εξωτερικούς συμβούλων και υπό την εποπτεία του ΑΣΕΠ. Η πρόσληψη των εξωτερικών συμβούλων θα γίνει από τις ίδιες τις επιχειρήσεις εντός μήνα από την έκδοση της εγκυκλίου και το πόρισμα των εργασιών τους θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί εντός δύο μηνών το πολύ.
Η συγκεκριμένη εξέλιξη γεννά πολλά ερωτηματικά για τη διαφάνεια, που πρόκειται να τηρηθεί, για το σύστημα επιλογής του προσωπικού, που θα τεθεί σε καθεστώς εργασιακής εφεδρείας και για τις δυσμενείς συνέπειες, που θα επέλθουν σε βάρος των εργαζομένων.
Από την ίδια την εγκύκλιο προτάσσονται ως υποψήφιοι "έφεδροι" οι εργαζόμενοι, οι οποίοι έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα και έχουν χαμηλά προσόντα (ΥΕ και ΔΕ) ενώ πλην αυτών θα εξετασθούν και οι εργαζόμενοι, οι οποίοι απασχολούνται σε τμήματα διοικητικής μέριμνας, γραμματειακής υποστήριξης κ.ο.κ. Ήδη φημολογείται, ότι σε προεδρικό διάταγμα, το οποίο πρόκειται να εκδοθεί, θα εξειδικευθούν τα προσόντα και ιδιότητες, που θα ληφθούν υπόψη από το ΑΣΕΠ - εκεί όπου θα ισχύσει - για το προσωπικό, το οποίο ανήκει σε επιχειρήσεις, όπου πρόκειται να εφαρμοστεί η εργασιακή εφεδρεία. Έτσι, λοιπόν, προτείνεται να ισχύσει για το προσωπικό πανεπιστημιακής και τεχνολογικής εκπαίδευσης πριμοδότηση των ειδικών γνώσεων, όπως είναι το διδακτορικό δίπλωμα, ο μεταπτυχιακός τίτλος σπουδών, η γνώση ξένων γλωσσών και ο χειρισμός ηλεκτρονικού υπολογιστή κ.λ.π..
Όμως παραμένει αδιευκρίνιστη ακόμη η νομική θεμελίωση της πρακτικά βίαιης εξόδου από την εργασία, όταν οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι, οι οποίοι δεν είναι δημοσίου δικαίου αλλά ιδιωτικού, προσελήφθησαν στην συντριπτική τους πλειοψηφία μέσω διαδικασιών του ΑΣΕΠ και σύνηψαν συμβάσεις εργασίας αορίστου χρόνου. Κατά τον χρόνο της πρόσληψής τους οι φορείς, στους οποίους απασχολούνται, είχαν διαπιστώσει ανάγκες για την πρόσληψη συγκεκριμένου αριθμού και ειδικότητας προσωπικού. Έτσι δικαιολογήθηκε και η πρόσληψή τους. Οι ανάγκες αυτές είναι έως και σήμερα υπάρχουσες. Πουθενά, όμως, δε γίνεται λόγος για συνάρτηση του αριθμού του προσωπικού, που πρόκειται να τεθεί σε καθεστώς εφεδρείας, με τις πραγματικές ανάγκες του φορέα.
Τίθεται ζήτημα πλέον νομιμότητας, καθώς δίχως κανένα αξιολογικό κριτήριο παρά μόνον μεταξύ των εργαζομένων και με την πρόκληση πλέον σοβαρότατων κοινωνικών προβλημάτων καλείται το 10% του προσωπικού να ζήσει ένα έτος με το 60% του μισθού του και εάν δε βρεθεί κάποια άλλη θέση να οδηγηθεί στην απόλυση.
Η δικαιολογία, δε, ότι το προσωπικό αυτό θα είναι εφικτό μέσω ΑΣΕΠ να τοποθετηθεί σε άλλες θέσεις του ευρύτερου δημοσίου τομέα, εφόσον υπάρξουν κενές θέσεις εντός του έτους, που ευρίσκονται σε εφεδρεία, είναι όλως παραπλανητική. Ήδη υπάρχουν άνθρωποι, οι οποίοι μέσω διαγωνισμών του ΑΣΕΠ θεωρητικά έχουν καταλάβει μία θέση στον ευρύτερο ή και στενό δημόσιο τομέα. Αυτοί οι άνθρωποι λόγω της αναστολής προσλήψεων δεν είναι δυνατόν να απασχοληθούν και παραμένουν επιτυχόντες μόνον ενός ονείρου με αόριστο ραντεβού με την εργασία. Αφ' ης στιγμής απαγορεύεται η πρόσληψη προσωπικού στον στενό και ευρύτερο δημόσιο τομέα, είναι όλως γελοίο να κάνουμε λόγο για δυνατότητα τακτοποίησης του προσωπικού, που πρόκειται να τεθεί σε καθεστώς εργασιακής εφεδρείας.
Ίσως όταν ο Καζαντζάκης στην "Ασκητική" έγραψε "Μην καταδέχεσαι να ρωτάς θα νικήσουμε; Θα νικηθούμε; Πολέμα !!!", δεν είχε στο μυαλό του ότι ο πόλεμος θα έχει αποκτήσει νέα χαρακτηριστικά και στο βωμό μια αόριστης διάσωσης και μιας ακραιφνώς οικονομικής κουλτούρας, τα δικαιώματα, οι νόμοι, το Σύνταγμα θα αποτελούν απλά κεφάλαια στα βιβλία των νομικών σχολών και θα σκονίζονται σε ράφια.
* Ο Σπύρος Δ. Μπαλατσούκας είναι νομικός και μέλος της δικηγορικής εταιρείας "Σ. Μπαλατσούκας - Γ. Φίσκας και Συνεργάτες"