«Από την ιστορική στην αναπτυξιακή Εγνατία»,
του Νίκου Θεοδωρίδη*
Ο ιστορικός αυτός δρόμος που ένωνε την Δύση με την Ανατολή και έφερνε σε επαφή λαούς και έθνη κατά την Ρωμαϊκή και Βυζαντινή εποχή, μπορεί να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης για όλη την Βαλκανική, φέρνοντας τον ελληνισμό και πάλι στο ιστορικό προσκήνιο. Η Εγνατία κατασκευάστηκε μετά την κατάκτηση της Ελλάδας από τους Ρωμαίους (146 π.Χ.), από τον έπαρχο Νέο Ιγνάτιο μεταξύ των ετών 148 και 120 π.Χ..
Ο μεγάλος πόντιος γεωγράφος Στράβων έχει κάνει μία υπέροχη αναφορά στην Εγνατία. Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι ξεκινούσε από δύο σημεία της Αδριατικής, το Δυρράχιο και την Απολλωνία, περνούσε δίπλα από την λίμνη της Αχρίδας, το μοναστήρι ( την πελαγονική Ηράκλεια ) έξω από την Φλώρινα, το Αμύνταιο τα στενά της Έδεσσας, την Πέλλα και έφτανε στην Θεσσαλονίκη. Από εκεί μέσω Καβάλας κατέληγε στα Κύψελα (Ύψαλα) του Έβρου. Μόνο το 330 μ.Χ. επί Μ. Κωνσταντίνου έφτασε στην Κωνσταντινούπολη.
Ο Στράβων επίσης τονίζει την μεγάλη σημασία της Εγνατίας οδού. Το μήκος της ήταν 567 μίλια (1500 χμ), ενώ το πλάτος της ήταν 10 Ρωμαϊκά πόδια (3,20 μ.). Κάθε 20 χμ περίπου, υπήρχαν σταθμοί για ξεκούραση και μεσημεριανό φαγητό, ενώ κάθε 50χμ. περίπου οι ταξιδιώτες μπορούσαν να βρουν κατάλυμα με το υποζύγιό τους. Ο τόσο σημαντικός αυτός δρόμος, κατασκευάστηκε με καθυστέρηση 25 χρόνων από την ελληνική πολιτεία.
Η Ήπειρος, η Μακεδονία και η Θράκη δεν θα ήταν πλέον παραμεθόριος και η Εγνατία έπρεπε να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης όλων των Βαλκανίων. Η Εγνατία θα έπρεπε να είναι η πιο παραγωγική επένδυση της χώρας, με πρόσοδο για τους Έλληνες πολίτες, και όχι ένας δρόμος που κλείνει με το πρώτο χιόνι.
Η σημερινή οικονομική κρίση φέρνει στο προσκήνιο την σημασία και την αναγκαιότητα της ενεργειακής, αναπτυξιακής και γαστρονομικής Εγνατίας. Η λογική των διακομματικών κεντρικών κυβερνήσεων, καθώς και η αδυναμία των περιφερειακών αρχών να εντάξουν την Εγνατία σε έναν εθνικό σχεδιασμό ανάπτυξης και εξόδου από την κρίση, ο θεσμικός ρόλος της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης, των Δημάρχων της Εγνατίας των Δημοτικών Αρχών της Εγνατίας, είναι πολύ σημαντικός.
Ο δήμος Κοζάνης, προτίθεται να λάβει πρωτοβουλία και να κινητοποιήσει όλους τους Δήμους από όπου διέρχεται η Εγνατία οδός, από την Ηγουμενίτσα μέχρι την Αλεξανδρούπολη, για να αναζωογονηθεί η παλαιότερη πρωτοβουλία των Δημάρχων της Εγνατίας, που είχε ξεκινήσει πριν 20 χρόνια, ο τότε Δήμαρχος Ηγουμενίτσας κ. Πάντος και ο αείμνηστος Δήμαρχος Αλεξανδρούπολης, Ηλίας Ευαγγελίδης.
Μία τέτοια σύσκεψη θα μπορούσε να θέσει πολλά αναπτυξιακά ζητήματα και απορρόφηση κονδυλίων καταθέτουμε λίγες σκέψεις οι οποίες θα δώσουν εναύσματα για να ανοίξει ένας διάλογος γύρω από τα ζητήματα που αφορούν την αναπτυξιακή προοπτική γύρω από την Εγνατία, στην οποία θα μπορούσαν να μετέχουν με θέσεις-απόψεις όλοι οι αυτοδιοικητικοί και κοινωνικοί εταίροι-φορείς, οι περιφέρειες, οι Δήμοι, τα επιμελητήρια, τα εργατικά κέντρα, θεσμικές εκφράσεις των αγροτών και ιδιώτες επιχειρηματίες.
Στην γεωγραφική εμβέλεια του Δήμου μας υπάρχουν τρεις κόμβοι (Σιάτιστας, Κοίλων, Πολυμύλου), που αποτελούν σημεία αναφοράς επικοινωνίας (σταυροδρόμια), που μαζί με τα ΣΕΑ-διόδια Πολυμύλου, θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο συζήτησης για τις δυνατότητες ανάπτυξης παράλληλων υποδομών, έκθεση, πώληση, κατανάλωση όλων των παραγόμενων προϊόντων της περιοχής μας. Τα πολιτισμικά, βιοτεχνικά, καθώς και τα αγροτικά προϊόντα των παραγωγών δεν θα μπορούσαν να βρουν καλύτερη βιτρίνα για την προώθηση της παραγωγής τους, και την ανάδειξη των πολιτισμικών αποθεμάτων για την προσέλευση ή έστω στάθμευση των διαβαινόντων την Εγνατία οδό.
Η τοπική γαστρονομία (ποντιακή- κοζανίτικη), η κουζίνα μας, τα καρτόφια Πολυμύλου, οι γούνες της Σιάτιστας, ο Κρόκος, τα κτηνοτροφικά προϊόντα της περιοχής μας, σε συνδυασμό με την ανάδειξη του πολιτισμικού και φυσικού μας πλούτου (της λίμνης του Ιλαρίωνα, της Λίμνης Πολυφύτου ).
Είναι μόνο λίγα από τα παραγόμενα και προβαλλόμενα προϊόντα (καταναλωτικά και πολιτισμικά) του τόπου μας. Στην δύσκολη οικονομική συγκυρία που διανύει η χώρα μας και βιώνει ο λαός μας, η επιστροφή στον πρωτογενή τομέα, αλλά γιατί όχι και στον τριτογενή(πολιτισμός), είναι ίσως οι μόνες προοπτικές, δεδομένης της καθοδικής πορείας του δευτερογενούς (βιομηχανικού) τομέα, που δέσποζε κυρίως στην ενεργειακή εποχή.
ειναι αντιδήμαρχος Κοζάνης*