Τα άλλα διδάγματα της Βαϊμάρης / Tου Πασχου Μανδραβελη
Από αυτά, τα 46 εμφανίστηκαν πρώτη φορά σε εκλογές.
Φυσικά αυτό δεν υπονοεί καμιά ευθεία σχέση μεταξύ του αριθμού των κομμάτων και του αιμοσταγούς λαϊκισμού. Δεν υπονοεί δηλαδή ότι τα πολλά κόμματα έφεραν τον Χίτλερ στην εξουσία. Το μόνο που ξέρουμε σίγουρα είναι ότι δεν το απέτρεψαν. Τα κοινωνικά -και συνεπώς τα πολιτικά- φαινόμενα είναι πολυσύνθετα. Υπήρχε η οικονομική κρίση, υπήρχε ένα κομμάτι του κατεστημένου που ευνοούσε την άνοδο της ακροδεξιάς ως αντίβαρο στην ακροαριστερά, υπήρχε το λαϊκιστικό χάρισμα του Χίτλερ, υπήρχαν πολλά που οδήγησαν τη Γερμανία και αργότερα όλο τον κόσμο στην κόλαση. Το μόνο που δεν υπήρχε ήταν η δημοκρατική κουλτούρα. Η δημοκρατία στη Γερμανία δεν είχε ρίζες και Ιστορία. Προέκυψε το 1918 ύστερα από μια ταπεινωτική ήττα στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και το πρώτο της επεισόδιο της νεοσύστατης δημοκρατίας ήταν μια κομμουνιστική επανάσταση στα πρότυπα της μπολσεβίκικης.
Το κυριότερο όμως όσο κι αφανές χαρακτηριστικό στα τέλη της δεκαετίας του '20 ήταν ότι το ναζιστικό κόμμα είχε αποκτήσει δυναμική δουλεύοντας, έστω με απεχθείς μεθόδους, στις γειτονιές. Τα SA παρήλαυναν καθημερινά στους δρόμους (κυνηγώντας κομμουνιστές και Εβραίους) ενώ ταυτόχρονα ασκούσε και κοινωνικό έργο προς όφελος των άριων κατατρεγμένων από την κρίση. Ετσι ενώ το δημοκρατικό πολιτικό σύστημα οργανώνονταν στην κορυφή οι φαιοχίτωνες κέρδιζαν το μυαλό και την καρδιά του πληθυσμού. Οι πολιτικοί έφτιαχναν κόμματα, συνεργάζονταν, διαφωνούσαν, αποχωρούσαν κ.λπ. αντί να διαφωτίζουν τον πληθυσμό για τις προκλήσεις που είχε η Γερμανία αλλά και η Δημοκρατία.
Φυσικά στους δρόμους της Γερμανίας κυκλοφορούσαν και οι ερυθροχίτωνες, αλλά η Διεθνής δεν μπορούσε να συγκινήσει τον πληθυσμό περισσότερο από το «Ντόιτσλαντ ούμπερ άλες». Κι έτσι η Γερμανία και ο κόσμος βυθίστηκε μερικά χρόνια αργότερα στη φρίκη γιατί κάποιοι δεν κατάλαβαν ότι τα παιχνίδια στην πολιτική σκακιέρα έχουν νόημα, μόνο όταν αντικατοπτρίζουν πραγματικές κοινωνικές διεργασίες.