Κοζάνη: Ο Πεντάλοφος της ορεινής Πίνδου ως παράδειγμα φιλοξενίας, ανθρωπιάς και αλληλεγγύης στους πρόσφυγες
του Σπύρου Κουταβα
Στον Πεντάλοφο Κοζάνης έφθασαν τα πρώτα τέσσερα ασυνόδευτα κορίτσια - προσφυγόπουλα που θα φιλοξενηθούν στην Εστία Πενταλόφου,
ενώ τις επόμενες ημέρες ο αριθμός των κοριτσιών αναμένεται να αυξηθεί και να φθάσει έως τα 40 άτομα που είναι ο μέγιστος αριθμός ατόμων που μπορεί να φιλοξενήσει η συγκεκριμένη εστία.
Τις τέσσερις έφηβες υποδέχθηκε ο δήμαρχος Βοϊου Δημήτρης Λαμπρόπουλος, η αντιδήμαρχος Φωτεινή Ζιάρα που φέρει την ευθύνη από πλευράς του δήμου στην διαχείριση της φιλοξενίας, ο πρόεδρος της ορεινής κοινότητας Κώστας Χονδροκώστας και αρκετοί από τους κατοίκους της περιοχής. Ξεχωριστή στιγμή στην διάρκεια της υποδοχής των ασυνόδευτων κοριτσιών ηταν η παρουσία 20 Αλβανών μαθητών και μαθητριών του διαπολιτισμικού Γυμνασίου και Λυκείου που μένουν και αυτοί στην Εστία Πενταλόφου.
Ο Πεντάλοφος αποτελεί όχι μόνο πανελλαδική πρωτοτυπία αλλά και παράδειγμα ανθρωπιάς, αφού πριν από τρία χρόνια στην αιχμή του προσφυγικού προβλήματος, οι κάτοικοι και το κοινοτικό συμβούλιο μετά από παρότρυνση του προέδρου, αποφάσισαν ομόφωνα να διαθέσουν το κτίριο της μαθητικής Εστίας για να φιλοξενηθούν ανήλικοι πρόσφυγες. Ο Κώστας Χονδροκώστας φανερά ικανοποιημένος από την εξέλιξη δήλωσε στο ΑΠΕ ΜΠΕ ότι «χρειάστηκε να υπερβούμε πολλά εμπόδια που σχετίζονται όχι μόνο με την διαχείριση του προσφυγικού και την γραφειοκρατία, αλλά και από το γεγονός ότι τα παιδιά είναι ανήλικα και έπρεπε να γίνουν διαφορετικοί χειρισμοί που έχουν να κάνουν με το υπουργείο δικαιοσύνης».
Με την φιλοξενία των παιδιών δεν σχετίζεται καμία από τις ΜΚΟ που ασχολούνται με τους πρόσφυγες, την ευθύνη της διαχείρισης φιλοξενίας έχει αναλάβει εξ ολοκλήρου ο δήμος Βοϊου με την κοινότητα Πενταλόφου και όπως σημείωσε η αρμόδια αντιδήμαρχος Φωτεινή Ζιάρα, «ο δήμος μετά από συνεννόηση με το Εθνικό κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης έχει αναλάβει και την διαχείριση πληρωμής του προσωπικού που θα εργαστεί στην συγκεκριμένη δομή». Όπως ανέφερε έχουν ήδη προσληφθεί έξι άτομα και σταδιακά με την αύξηση των παιδιών θα προσλαμβάνονται και οι αντίστοιχες ειδικότητες εργαζομένων. Σε συνθήκες πλήρους ανάπτυξης της δομής θα εργάζονται 42 άτομα όπως, Ψυχολόγοι, Κοινωνικοί Λειτουργοί, Δικηγόρος, Φύλακες, Μάγειροι και βοηθητικό προσωπικό.
Τα παιδιά που αναμένεται να φθάσουν τις επόμενες ημέρες , προέρχονται από χώρους φιλοξενίας ανήλικων προσφύγων στην Σάμο και οι χώρες καταγωγής τους είναι από το Ιράκ, Κογκό, Αφγανιστάν, Κουβέιτ και Συρία, ενώ οι ηλικίες τους κυμαίνονται από 12 έως 17 ετών.
Μετά το πρώτο στάδιο προσαρμογής ο διευθυντής του διαπολισμικού Γυμνασίου Λυκείου Πενταλόφου και τα στελέχη της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Κοζάνης θα αποφασίσουν για την κανονική ένταξη των παιδιών στην εκπαιδευτική διαδικασία του σχολείου.
Η σχέση του χωριού με την μετανάστευση
Τους προηγούμενους τρεις αιώνες, οι Πενταλοφίτες πελεκάνοι της πέτρας και περιζήτητοι πετράδες της εποχής, ταξίδευαν στην Κωνσταντινούπολη, στα Μικρασιατικά παράλια φτάνοντας έως την Συρία το Λιβανό και την Ιορδανία, κτίζοντας παλάτια, αρχοντικά, μοναστήρια, κτίρια και κατοικίες πλουσίων. «Τρία πέτρινα κτίρια στην Δαμασκό φέρουν στις γωνίες τους κτητορικές επιγραφές ότι φτιάχτηκαν από ‘’Ζουπανιώτες’’ μαστόρους», η παλιά ονομασία του χωριού» μας αναφέρει όλο χαρά ο πρόεδρος της κοινότητας, και συμπλήρωσε λέγοντας «μας φιλοξένησαν οι Άραβες, φάγαμε ψωμί και αλάτι μαζί τους, τι λέτε, να μην μπορούμε σήμερα να φιλοξενήσουμε τα παιδιά τους;»
Ο Πεντάλοφος είναι από ωραιότερα πετρόκτιστα χωριά και βρίσκεται στον βόρειο αυχένα της Πίνδου σε υψόμετρο 900 μέτρων. Οι κάτοικοι του εκτός από κοσμογυρισμένοι κτισταδες που αλώνιζαν τα παράλια της Μεσογείου, γνωρισαν πολύ νωρίς την μετανάστευση, από τις αρχές του 20ου αιώνα ειδικά στις ΗΠΑ. Κάποιοι από αυτούς επέστρεψαν στην γενέθλια γη, αλλά δεν ξέχασαν ποτέ τις πολυεθνικές και πολυπολιτισμικές κοινότητες στις οποίες έζησαν.
Όταν στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’90 το δημοτικό σχολείο στον Πεντάλοφο είχε ελάχιστα παιδιά και η μαθητική εστία ήταν σχεδόν άδεια, τότε ορισμένοι κάτοικοι μεταξύ αυτών και ο σημερινός πρόεδρος της κοινότητας, για να μην κλείσει το σχολείο τους ταξίδεψαν στην Αλβανία και με την βοήθεια των προξενικών μας αρχών κατάφεραν έπεισαν γονείς από χωριά της νότιας Αλβανίας ώστε τα παιδιά τους να φοιτήσουν στο ελληνικό σχολείο. Πράγματι, με το πέρασμα του χρόνου η ευκαιρία του Πενταλόφου διαδόθηκε γρήγορα, αφού τα παιδιά διασφάλιζαν δωρεάν διαμονή και εκπαίδευση καθώς και την δυνατότητα να σπουδάσουν στα ελληνικά πανεπιστήμια. Τα επόμενα χρόνια το πρόγραμμα γνώρισε πολύ μεγάλη άνθιση, το σχολείο με απόφαση της πολιτείας έγινε διαπολιτισμικό και ορισμένοι από τους μαθητές του πέρασαν στα ελληνικά πανεπιστήμια έγιναν επιστήμονες και κάποιο εξ αυτών εργάζονται στην Ελλάδα, αλλά οι περισσότεροι στην Αλβανία. Ο κ. Χονδροκώστας αναφέρει ότι ορισμένοι έφτιαξαν οικογένειες και μένουν στον Πεντάλοφο και τα γύρω χωριά, αλλά «δεν υπάρχει εποχή του χρόνου που να μην δεχτούμε επισκέψεις από τους παλιούς μας μαθητές που έρχονται να μας δουν, με πολλούς εξάλλου έχουμε πια οικογενειακές σχέσεις».