Μια σπάνια συνέντευξη του καπετάν Βασίλη Κωσταντακόπουλου, την εμβληματική μορφή της παγκόσμιας ναυτιλίας, η αγωνία του για τους νέους που δεν επιλέγουν τα ναυτικά επαγγέλματα, η πρόταση για τους μαθητές Λυκείου που δεν πρόλαβε να υλοποιήσει
Η πρόσφατη ανάρτηση μας με αφορμή την ίδρυση ιδιωτικού Ναυτικού Λυκείου στην Χίο και την αδιαφορία των σημερινών αποφοίτων Λυκείου να επιλέξουν ειδικότητες που είναι περιζήτητες γύρω από τα ναυτικά επαγγέλματα και την επάνδρωση σε στελεχιακό
δυναμικό του πρώτου σε δύναμη στον κόσμο Ελληνικού εμπορικού στόλου, προκάλεσε ενδιαφέρον και συζήτηση. Ο καλός συνάδελφος και αρχισυντάκτης της εφημερίδας ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ με έδρα την Μεσσηνία Θανάσης Λαγός, μας έστειλε μια συνέντευξη που έκανε το 2008 με τον καπετάν Βασίλη Κωνσταντακόπουλο. Πρόκειται για μια εμβληματική μορφή της ελληνικής Ναυτιλίας, αυτοδημιούργητο εφοπλιστή και επιχειρηματία, ιδρυτής της υπερπολυτελούς τουριστικής μονάδας costa Navarino στην Μεσσηνία και ιδιοκτήτης σε πολλές επιχείρησης όπως το εργοστάσιο εξόρυξης και επεξεργασίας σπάνιων ορυκτών στο Χρώμιο Κοζάνης.
Ο καπετάν Βασίλης που πέθανε το 2011, ξετυλίγει την αγωνία του για την αδιαφορία των νέων στα ναυτικά επαγγέλματα κα εξιστορεί τα θετικά και αρνητικά στοιχεία στο να εργάζεται κάποιος ως Καπετάνιος η Μηχανικός σε εμπορικό πλοίο. Μάλιστα ξετυλίγει και το όνειρο του,- που μάλλον δεν πρόλαβε να το κάνει πράξη- να χρηματοδοτήσει ένα πρόγραμμα που νέοι μαθητές Λυκείων θα ταξιδεύουν με καράβια του για 15 ημέρες στα εμπορικά ευρωπαϊκά λιμάνια για να γνωρίσουν και να καταγράψουν σε εικόνες και βίντεο την καθημερινή ζωή, τις προκλήσεις τις ευθύνες στο πλοίο και την ομορφιά της θάλασσας. Μια ιδέα θα συμπλήρωνα που δεν έχει χάσει την αξία της ακόμη σήμερα. Η συνέντευξη διαβάζεται με μια ανάσα. (vetonews.gr)
Γιατί οι Έλληνες σήμερα δεν γίνονται ναυτικοί;
Δυστυχώς η μέση ελληνική οικογένεια δεν γνωρίζει το ναυτικό επάγγελμα, Πιθανά να γνωρίζουν, όπως έχω πει και άλλη φορά, τα έργα του Φώσκολου, που έδειχναν ότι το καράβι βούλιαξε για να πάρει ο πλοιοκτήτης την αποζημίωση!. Δεν γνωρίζω τι γινόταν πολύ παλιά. Εγώ γνωρίζω και θα μιλήσω για το σήμερα. Σήμερα το κάθε ελληνόπουλο έχει μια μοναδική ευκαιρία να κάνει καριέρα και να γίνει καπετάνιος.
Πως γίνεται κάποιος αξιωματικός του εμπορικού ναυτικού;
Τελειώνοντας το Λύκειο μπορεί να εισαχθεί στην Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού με βαθμό εισαγωγής λίγο μεγαλύτερο από "10". Αρχικώς σπουδάζει στη σχολή για 6 μήνες και μετά πάει στο καράβι για πρακτική εκπαίδευση. Όταν εκπαιδεύεται, στο πρώτο μπάρκο παίρνει μισθό 1.600 ευρώ το μήνα. Στη συνέχεια πάει πάλι 1 χρόνο στη σχολή και όταν πάει ως δευτεροετής για 6 μήνες στο καράβι παίρνει 2.200 ευρώ. Επιστρέφει στη σχολή για 1 χρόνο και αποφοιτά σε ηλικία ετών με το δίπλωμα του ανθυποπλοιάρχου ή του τρίτου μηχανικού και πιάνοντας δουλειά παίρνει μισθό 5.400 ευρώ το μήνα.
Μετά από 2 χρόνια προϋπηρεσία, και 5 μήνες εκπαίδευση στο Κέντρο Επιμόρφωσης Εμπορικού Ναυτικού (Κ.Ε.Ε.Ν.) παίρνει το βαθμό του υποπλοιάρχου ή του δεύτερου μηχανικού με μισθό 5.400 ευρώ το μήνα. Μετά από 3 χρόνια προϋπηρεσία, και 5 μήνες εκπαίδευση στο Κ.Ε.Ε.Ν παίρνει το βαθμό του πλοιάρχου ή του πρώτου μηχανικού και έχει μισθό 10.500 ευρώ. Ο ναυτικός παίρνει πλήρη σύνταξη, 2.300 ευρώ το μήνα όταν συμπληρώσει 19 χρόνια εργασίας σε οποιαδήποτε ηλικία. Μπορεί να πάρει και μειωμένη σύνταξη με 12 χρόνια εργασίας όταν γίνει όμως 57 ετών
Πολλοί στεριανοί φοβούνται τη θάλασσα. Πόσο επικίνδυνο είναι το επάγγελμα του ναυτικού;
Θα ήθελα να απευθυνθώ κυρίως μανάδες και να τους πω ότι, το ναυτικό επάγγελμα δεν είναι επικίνδυνο. Είναι το πιο ακίνδυνο επάγγελμα. Ήμασταν 3 αδέρφια και η μητέρα μου έβαλε μαύρη πλερέζα όταν πήγαμε οι 2 στη Θάλασσα. Τελικά τον τρίτο το στεριανό το έχασε από αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Ρώτησα το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας πόσοι Έλληνες ναυτικοί χάθηκαν το 2007. Ούτε ένας δεν "χάθηκε" από τους 20.000 Έλληνες ναυτικούς πέρσι. Σκεφτείτε όμως πόσοι σκοτώθηκαν σε τροχαία δυστυχήματα μόνο στους δρόμους της Μεσσηνίας. Σήμερα κινδυνεύει περισσότερο ένα παιδί όταν πάει οδικώς από την Καλαμάτα στο Διαβολίτσι παρά όταν γυρίζει όλο τον Ατλαντικό Ωκεανό.
Τα μεγάλα ταξίδια προβληματίζουν. Πολλοί δεν θέλουν να λείπουν πολύ καιρό μακριά από την οικογένεια τους.....
Είναι αλήθεια αυτό, αλλά όχι ολόκληρη η αλήθεια. Οι φοιτητής που σπουδάζει στην Κομοτηνή πόσες μέρες βλέπει τους γονείς του; Ο ναυτικός όταν ξεμπαρκάρει είναι 24 ώρες το εικοσιτετράωρο είναι με μαζί με τη οικογένεια και τους φίλους. Τους μήνες που κάθεται στη στεριά δεν σκέφτεται τίποτα. Δεν έχει μπακάλικο για να φοβηθεί να το κλείσει. Δεν είναι δικηγόρος για να φοβάται ότι θα χάσει την πελατεία του. Ο ναυτικός σήμερα έχει δικαίωμα να επιλέξει πότε θα εργάζεται και πότε θα ξεκουράζεται. Ο ναυτικός κρίνει πόσο χρόνο θα καθίσει μαζί με την οικογένεια του. Οι εταιρείες προσαρμόζονται και πλέον οι ναυτικοί ταξιδεύουν 5 μήνες και 2 μήνες είναι στη στεριά. Τους 2 μήνες που είναι στη στεριά παίρνουν ένα μισθό αναμονής ο οποίος για το καπετάνιο και το πρώτο μηχανικό, αν δεν κάνω λάθος είναι μεταξύ 2.000 και 3.000 ευρώ .
Τα καλύτερα χρόνια της ζωής μου τα πέρασα όταν ήμουν ναυτικός και όχι όταν έγινα πλοιοκτήτης
Υπάρχει περίπτωση να μείνει άνεργος αξιωματικός του εμπορικού ναυτικού;
Ακόμα και ο μέτριος αξιωματικός δεν θα μείνει χωρίς δουλειά. Υπάρχει τόσο μεγάλη ζήτηση για Έλληνες αξιωματικούς που οι εταιρείες παρακαλάνε. Τον άριστο αξιωματικό μετά από 3 ή 4 χρόνια θα τον παρακαλάνε για δουλειά στεριάς. Το μεγάλο πρόβλημα των πλοιοκτητών είναι ποιους θα έχουν συνεργάτες στο ναυτιλιακό γραφείο. Προτιμούν Έλληνες ναυτικούς. Άρα είναι σίγουρο ότι ο Έλληνας ναυτικός μετά τα 35του θα είναι στη στεριά με μισθό 3 φορές μεγαλύτερο από τον μισθό του προέδρου της Δημοκρατίας
Γυναίκες μπορούν να κάνουν καριέρα στη θάλασσα
Τα κορίτσια είναι ακόμα πολύ δύσκολο να σταδιοδρομήσουν στα ναυτικά επαγγέλματα γιατί ο Έλληνας ναυτικός δεν συμφωνεί ακόμα να τον διοικεί γυναίκα. Όταν λοιπόν μια γυναίκα γίνει υποπλοίαρχος ή δεύτερος μηχανικός και αρχίζει να διοικεί αρχίζουν τα προβλήματα. Για αυτό προς το παρόν δεν θα συνιστούσα στα κορίτσια να μην πάνε στη θάλασσα γιατί κάπου θα σταματήσει η ανέλιξη τους.
Ποιο είναι το μεγαλύτερο κίνητρο που έχει κάποιος για να γίνει καπετάνιος;
Το πιο σημαντικό από όλα είναι ότι το επάγγελμα του καπετάνιου είναι λεβέντικο. Δεν κακομοιριάζεις γιατί δεν έχεις κανέναν κερατά πάνω από το κεφάλι σου. Δεν υπάρχει στο καράβι το αφεντικό ή ο προϊστάμενος ο κομπλεξικός να σου σπάει τα νεύρα. Η σύμβαση με τον πλοιοκτήτη είναι ορισμένου χρόνου αλλά και οποιαδήποτε στιγμή θέλεις λές "γειά σου δεν μου κάνουν τα μούτρα σου" και πας σε άλλη εταιρεία. Δεν σε αναγκάζει το επάγγελμα να δεχτείς καταστάσεις που δεν είναι της ιδιοσυγκρασίας σου και της λεβεντιά σου. Ταξιδεύοντας στους ωκεανούς ανοίγει το μυαλό σου, γνωρίζεις τον εαυτό σου και ανακαλύπτεις τι είναι σημαντικό στη ζωή και τι όχι. Στο καράβι εργάζεσαι πραγματικά 8 ώρες, 8 ώρες ξεκουράζεσαι και έχεις για τον εαυτό σου 8 ώρες. Θα διαβάσεις και θα σκεφτείς αυτές τις ώρες. Ο στεριανός πλέον δεν μπορεί να τα κάνει αυτά.
Για σκέψου πως νοιώθει ένα παιδί 22 χρονών που κάνει βάρδια στο "COSCO HELLAS".. Η μια πλευρά του καραβιού είναι 14 στρέμματα. Όλοι κοιμούνται και αυτός είναι μόνος ξύπνιος πάνω στο πλοίο. Όλο αυτό τον κολοσσό και μια περιουσία μερικών δισεκατομμυρίων την κατευθύνει ένα παιδί 22 χρονών. Ο μηχανικός που καραβιού τιθασεύει 102.000 άλογα. Δεν μπορείς να αντιληφθείς τη δύναμη. Το πλοίο καίει 360 τόνους πετρέλαιο την ημέρα. Η προπέλα έχει διάμετρο 11 μέτρα και για να λαδωθεί θέλει 2.800 λίτρα λάδι. Αυτά τα παιδιά αναλαμβάνουν ευθύνες από μικρή ηλικία. Γίνονται δυνατοί χαρακτήρες. Στο καράβι άμα είσαι λεβέντης, παραμένεις λεβέντης. Άμα είσαι κακομοίρης σε διώχνει το σύστημα.
Πως μπορούν τα παιδιά να γνωρίσουν τη θάλασσα και το επάγγελμα του ναυτικού;
Πρότεινα από όλα τα Λύκεια να έρθει 1 παιδί να ταξιδέψει με το πλοίο. Δεν θέλω να είναι ούτε ο άριστος ούτε ο κακός μαθητής. Να έρθουν τα παιδιά για 10 -15 μέρες ή αν θέλουν και για περισσότερο και να καταγράψουν με φωτογραφικές μηχανές και DVD τις εντυπώσεις τους από τα λιμάνια της Ευρώπης. Να ζήσουν το καράβι και να διαπιστώσουν αν είναι παραμύθια η αλήθεια όσα λέμε. Θα μιλήσουν με το καπετάνιο, θα μιλήσουν με το μηχανικό και θα μάθουν τις αμοιβές. Η μόνη υποχρέωση που θα αναλάβει ο μαθητής για το ταξίδι που του προσφέρω είναι όταν γυρίσει στο σχολείο να καλέσει τους συμμαθητές του και να τους πει τι είδε και τι άκουσε. Μετά ας αποφασίσουν τα παιδιά αν θέλουν να γίνουν ναυτικοί. Τουλάχιστον όμως ας ξέρουν τι είναι η θάλασσα. Το έχω κάνει πολλές φορές και έχουν γίνει ναυτικοί ακόμα και παιδιά από τα Γρεβενά. Δεν έχει γίνει όμως συστηματικά. Σκέφτομαι να κάνω αργότερα μια προσφορά για τα παιδιά που θέλουν να γνωρίσουν την θάλασσα. Αλλά δεν είναι μόνο τα λεφτά. Τονίζω ότι το επάγγελμα του ναυτικού είναι ωραίο. Δεν θέλω να γίνει κάποιος ναυτικός γιατί δεν βρίσκει δουλειά. Θέλω να γνωρίζει και να επιλέξει να γίνει καπετάνιος. Να είναι δική του επιλογή
Κλείνοντας τη συνέντευξη θα ήθελα να ρωτήσω. Είναι εύκολο σήμερα ένας καπετάνιος να γίνει πλοιοκτήτης
Τα πράγματα έχουν αλλάξει. Εγώ ξεκίνησα με 25.000 δολάρια. Σήμερα ούτε με 1 εκατομμύριο δεν γίνεσαι. Υπάρχουν εξαιρέσεις με χρηματοδότες που θέλουν τεχνικούς διευθυντές και δίνουν ένα ποσοστό. Αλλά δεν γίνεται όπως το κάναμε εμείς. Παίρναμε ένα καραβάκι 1000 τόνους και ξεκινούσαμε. Αυτό δεν γίνεται πλέον. Είναι μεγάλα τα κόστη γιατί τα καράβια άλλαξαν. Έβαζα σε ένα καραβάκι τσιμέντο ή πολτό και πήγαινα στη Λιβύη. Σήμερα αυτή τη δουλειά την κάνουν μεγάλα εξειδικευμένα ακριβά καράβια.
*Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε το 2008 στην εφημεριδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ.