Αποκαλυπτήρια μνημείου από τον Δ. Κουτσούμπα για τον Δημοκρατικό Στρατό και άγνωστες ιστορίες μαχητών και μαχητριών εκείνης της εποχής
του Σπύρου Κουταβα
Τα αποκαλυπτήρια του μνημείου και τα εγκαίνια του Μουσείου για τον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας, στο χωριό Θεοτόκος του δήμου Κόνιτσας πραγματοποίησε σήμερα ο γ.γ. της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας.
«Σήμερα κλείνει ο κύκλος των εκδηλώσεων για τα 70 χρόνια από την ίδρυση του ΔΣΕ, με την δημιουργία μνημείων σε όλη την Ελλάδα για να τιμήσουμε τους αγώνες και τους αγωνιστές του ΔΣΕ» δήλωσε κατά την διάρκεια την ομιλίας του ο Δημήτρης Γόντικας μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ. Προανήγγειλε ότι το 2018 έτος που θα γιορταστούν τα 100 χρόνια από την ίδρυση και δράση του ΚΚΕ, θα γίνουν πολλαπλάσιες εκδηλώσεις όπου θα αναδειχθεί ακόμη περισσότερο η δράση του ΔΣΕ στα βουνά της Μακεδονίας κα της Ηπείρου.
Το Μουσείο και το Μνημείο στεγάζεται στο σπίτι και τον αύλειο χώρο του Κώστα Ζούνη, αντάρτη του ΕΛΑΣ, μαχητή του ΔΣΕ και μέλους του ΚΚΕ. Παραχωρήθηκε από την οικογένειά του στο ΚΚΕ και κατασκευάστηκε με εθελοντική προσφορά φίλων και μελών του κόμματος από τη δυτική Μακεδονία, την Ήπειρο και την περιοχή της Αττικής. Στο Μουσείο υπάρχει έκθεση φωτογραφίας όπου παρουσιάζεται υλικό και φωτογραφικά ντοκουμέντα ανά χρονολογική περίοδο από το αρχείο του ΚΚΕ, όπου αποτυπώνονται εικόνες από την περίοδο του εμφυλίου στην περιοχή του Γράμμου, του Σμόλικα, του 'Άνω Βοίου Κοζάνης και του Βιτσίου Φλώρινας. Επίσης φιλοξενείται αρχειακό υλικό οπού αποτυπώνονται οι συνθήκες της καθημερινής ζωής των κατοίκων της περιοχής που στήριξαν την δουλειά τους στα μετόπισθεν με την δουλειά τους τους μαχητές του ΔΣΕ.
Στον περίβολο του μουσείου και σε ειδικές πλάκες αναγράφονται 438 ονόματα νεκρών μαχητών και μαχητριών του ΔΣΕ από τα γύρω χωριά του Γράμμου και του Σμόλικα, που σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου.
Μια ηλικιωμένη γυναίκα μη μπορώντας να συγκρατήσει τα δάκρυά της στέκεται μπροστά στην στήλη με τους νεκρούς από το χωριό Λυκόραχη. Την ρωτήσαμε εάν αναγνωρίζει κάποιο συγγενή της. «Είναι ο μπαμπάς μου Νίκος Σδούνης που σκοτώθηκε στις μάχες ανακατάληψης του Γράμμου", μας απαντά " δεν τον γνώρισα ποτέ ήμουν μόνο 1,5 χρόνων και δεν έχω ούτε μια φωτογραφία του να τον θυμάμαι» λέει γεμάτη συγκίνηση. Σε λίγα λεπτά η Ευφροσύνη Καρανίκα μας ξετυλίγει ιστορίες που καθόρισαν την ζωή της. «Στις αρχές του 1948 μέσα στον χειμώνα με τα αλλά πέντε αδέλφια μου και την μάνα μας για να γλυτώσουμε από τον πόλεμο που μαινόταν στα χωριά μας διασχίσαμε τα βουνά και περάσαμε στην Αλβανία". Η Ευφροσύνη μεγάλωσα σε στρατόπεδο μαζί με άλλους Έλληνες. Επέστρεψε στην Ελλάδα με την μητέρα της και ορισμένα από τα αδέλφια της το 1963 σε ηλικία 16 ετών. Η ιστορία της Ευφροσύνης αλλά και της Κωσταντούλας Μπουντόλα που υποβασταζόμενη στο μπαστουνάκι της πλησίασε και ασπάστηκε τον ΓΓ του ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσουμπα προσφέροντάς του μια φωτογραφία ντοκουμέντο από το 1947, αποκαλύπτει άγνωστες και συνάμα τραγικές στιγμές ανθρώπων που δεν περνούσε ποτέ από το μυαλό τους ότι θα ζήσουν όσα τους περίμεναν. Η εύσωμη γιαγιά με το μπαστουνάκι στο ένα χέρι, στο άλλο μια ασπρόμαυρη φωτογραφία και ένα μπουκέτο λουλούδια περιμένει υπομονετικά κάτω από το μεσημεριανό ήλιο στις πλαγιές του Γράμμου. Είναι η Κωνσταντίνα Μπουντόλα και δείχνει όλο καμάρι τον εαυτό της στην φωτογραφία. Ένα δροσερό κορίτσι ντυμένο στο χακί μαζί με άλλες νεαρές κοπέλες σε κάποια ορεινή τοποθεσία της Μακεδονίας. «Ξέρεις που είμαστε εδώ»; με ρωτά με την τραχιά φωνή της. «Είμαστε στο Πυξό της Πρέσπας, εκεί συναντηθήκαμε, γυναίκες και κορίτσια από όλη την Ελλάδα τον Απρίλιο του 1947 για να συζητήσουμε για τον αγώνα μας».
Φοβήθηκες ποτέ ότι θα πεθάνεις; την ρώτησα. «Σε ηλικία μόλις 17 ετών περπάτησα όλη την Ρούμελη και την Πίνδο για να φτάσω στο Πυξό στην γραμμή των Ελληνοαλβανικών συνόρων. Ξέρεις πόσα παιδιά συμπολεμιστές μου χάθηκαν στον δρόμο; Τον αδελφό μου τον σκότωσαν οι Μάϋδες (ΜΑΥ) μπροστά μου, στο σπίτι μου, τι να φοβηθώ;» Η Κωσαντούλα Μπουντόλα είναι από τον Δομοκό και υπηρέτησε στο Τάγμα νεολαίας της Ρούμελης. Όταν η μονάδα της της διαλύθηκε ανέβηκε προς το Γράμμο αλλά το 1949 όταν οι επιχειρήσεις είχαν περιοριστεί προς το Βίτσι έλαβε εντολή να κατέβΕΙ με άλλους συμπολεμιστές της για αντιπερισπασμό στην Ρούμελη. «Κατεβήκαμε, αλλά κάποια στιγμή μας τέλειωσαν τα πυρομαχικά, δεν είχαμε ούτε μια σφαίρα και από πουθενά ανεφοδιασμό η βοήθεια. Πήραμε τον δρόμο της επιστροφής, ίσα που προλάβαμε να περάσουμε στην Αλβανία». Η Κωσταντούλα παντρεύτηκε με πολιτικό γάμο στην Αλβανία και τα επόμενα δέκα πέντε χρόνια της ζωής της θα τα περάσει όπως πολλοί άλλοι ως πρόσφυγας στην Τασκένδη της τότε Σοβιετικής Ένωσης. Ογδόντα οκτώ ετών σήμερα μητέρα δύο κοριτσιών και γιαγιά η Κωσταντούλα έφθασε με λεωφορείο από την Καρδίτσα όπου μένει με την οικογένειά της στο μνημείο πεσόντων, και κρατώντας λίγα τριαντάφυλλα που μάζεψε από τον κήπο της, κοντοστάθηκε μπροστά στα ονόματα φίλων και συμπολεμιστών της που πέθαναν δίπλα της. Με όλη την ψυχή της μας λέει «να μην γνωρίσει ποτέ άλλο πόλεμο τούτος ο τόπος».
Ξεχωριστή είναι η περίπτωση του 92 χρόνου Γιάννη Τσιμογιάννη από το Ρεπετιστι Ιωαννίνων που από μαχητής του ΔΣΕ βρέθηκε προς το τέλος του εμφυλίου να πολεμά στο πλευρό του στρατού τους πρώην συμπολεμιστές του. «Τραυματίστηκα από όλμο στις πολυήμερες μάχες που κάποιές φορές ήταν σώμα με σώμα το 1948 στην ανακατάληψη της Μουργκάνας». Όπως διηγείται οι συμπολεμιστές μου «δεν μπορούσαν να με μεταφέρουν μακριά» και τότε ο διοικητής μου ενημέρωσε τον πατέρα του που ήταν βοσκός σε κοντινή περιοχή και που ήξερε καλά τα μέρη ότι είναι τραυματίας. «Με περιμάζεψε ο πατέρας μου και σώθηκα αλλά με συνέλαβαν στην συνέχεια οι χωροφύλακες στο χωριό και με πήγαν στο στρατόπεδο της Κορίνθου και μου φόρεσαν την στολή του στρατιώτη. Και που πολέμησες; τον ρώτησα. «Εντάχθηκα σε μονάδα στην περιοχή της ορεινής Ναυπακτίας και κτυπήσαμε την μονάδα του καπετάν Διαμαντή που οπισθοχωρούσε προς την περιοχή της Πίνδου». Το τέλος του εμφυλίου βρίσκει τον Γιάννη Τσιμογιάννη στις φυλακές της Αίγινας και στην συνέχεια στις φυλακές της Καλλιθέας. «Δεν θα ξεχάσω ποτέ στην ζωή μου εκείνη την νύκτα που πήραν τον Μπελογιάννη και τους άλλους συντρόφους για εκτέλεση. Τραντάχτηκαν οι φυλακές από την ένταση». Ο Γιάννης Τσιμογιαννης δύο χρόνια μετά με απόφαση του στρατοδικείου αφήνεται ελεύθερος.
Στις εκδηλώσεις εγκαινίων του νέου μουσείου στην Θεοτόκο Κόνιτσας βρέθηκαν εκατοντάδες μέλη και φίλοι του ΚΚΕ από την Δυτική Μακεδονία την Ήπειρο την Καρδίτσα κ τα Τρίκαλα και την Θεσσαλονίκη.
πηγη: ΑΠΕ ΜΠΕ