παρουσιάζεται κατά τον 15ο αιώνα στην συνοικία που σήμερα ονομάζεται ως «Γεράνεια» και στην συνέχεια με την ραγδαία ανάπτυξη της δημιουργείται προς την βόρεια πλευρά η συνοικία που ονομάζεται «Χώρα».
Από τα μέσα του 17ου έως και τις αρχές του 19ου αιώνα η Σιάτιστα θα γνωρίσει οικιστική και πληθυσμιακή άνθιση που θα αποτυπωθεί στα αρχοντικά τις εκκλησιές και τα δημόσια κτίρια. Η κορυφαία οικονομική, αρχιτεκτονική και πολιτισμική περίοδος συμπίπτει κυρίως με τον 18ο αιώνα, που χαρακτηρίζεται ως ο «χρυσός αιώνα» της πόλης. Είναι η εποχή που οι κάτοικοι της διαπρέπουν στο διαμετακομιστικό εμπόριο και κυριαρχούν στις αγορές της Βενετίας,, της Βαλκανικής, και της κεντρικής Ευρώπης. Σημαντικοί οικονομικοί παράγοντες στην Αυστροουγγαρία ήταν οι εμπορικοί οίκοι των οικογενειών Χατζημιχαήλ και Μανούση, τα ομώνυμα αρχοντικά των οποίων σώζονται έως σήμερα.
Η Σιάτιστα διαθέτει περί τα εκατό αρχοντικά που μερικά εξ αυτών είναι σε καλή κατάσταση, άλλα έχουν συντηρηθεί και αναπαλαιωθεί, ενώ άλλα περιμένουν να ενταχθούν σε Ευρωπαϊκά προγράμματα για την αναστύλωση και συντήρηση τους. Τα αρχοντικά φέρουν επιρροές του αστικού τρόπου ζωής που δέχτηκαν οι Σιατιστινοί κοσμοπολίτες και έμποροι από τις πλούσιες μεγαλουπόλεις της κεντρικής Ευρώπης. Τα πιο σπουδαία και αντιπροσωπευτικά σωζόμενα αρχοντικά χρονολογούνται μεταξύ των ετών 1740 και 1780 και είναι της Πούλκως, του Μανούση, Νερατζόπουλου, Κανατσούλη, και από τον 19ο αιώνα του Δόλγκηρα.
Με την ραγδαία οικονομική ανάπτυξη η Σιάτιστα θα ζήσει την δική της εποχή του διαφωτισμού που αποτυπώνεται πνευματικά και καλλιτεχνικά σε σχολεία, εκκλησίες και έντυπα που διασώθηκαν και αποτελούν σήμερα το πολιτισμικό της απόθεμα. Το «Τραμπάvτζειο Γυμνάσιο», δωρεά του ομογενούς Ιωάννη Τραμπατζή, εμπόρου από το Βουκουρέστι, και η Μανούσεια βιβλιοθήκη δωρεά του Θόδωρου Μανούση του πρώτου καθηγητή ιστορίας το 19ο αιώνα στο πανεπιστήμιο Αθηνών σφραγίζουν την πνευματική ακμή της πόλης.
Στην Σιάτιστα χτίστηκαν και αγιογραφήθηκαν οι περισσότερες εκκλησίες της. Αξίζει να επισκεφθεί κανείς την παλιότερη εκκλησία της Αγίας Παρασκευής στη συνοικία Γεράνεια. Είναι από τις μοναδικές εκκλησιές στον Ελλαδικό χώρο όπου στον εσωτερικό διάκοσμο εικονίζονται έλληνες φιλόσοφοι όπως ο Σόλων, ο Πλούταρχος, ο Αριστοτέλης, ο Πλάτων, ο Θουκυδίδης, η Σίβυλλα, ως ελάχιστο δείγμα της επιρροής του Διαφωτισμού στην εκκλησιαστική τέχνη.
Στην πόλη και στα γύρω δημοτικά διαμερίσματα μπορεί να επιλέξει κανείς καλόγουστους ξενώνες για διαμονή, ενώ οι κλασικές ταβέρνες στην «Χώρα» και την «Γεράνεια» προσφέρουν ντόπια κρέατα, με πολλά τοπικά εδέσματα και εάν είστε τυχεροί μπορεί να δοκιμάσετε και άγρια μανιτάρια. Το περίφημο «λιαστό κρασί» της Σιάτιστας καθώς και άλλες ποικιλίες κρασιών μπορείτε να τα δοκιμάσετε στα επισκέψιμα τοπικά οινοποιεία της πόλης.
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ ΜΠΕ | ΣΠ. ΚΟΥΤΑΒΑΣ
