Σταδιακά βέβαια τα πράγματα άλλαξαν. Ο φακός, ακολουθώντας τις κοινωνικές εξελίξεις, όχι μόνο εστίασε στην κατώτερη τάξη, αλλά άφησε στην ιστορία, άλλοτε με «μεταρρυθμιστική» κι άλλοτε με «ριζοσπαστική» οπτική, σημαντικές φωτογραφικές μελέτες. Η έκθεση «Εργάτες», που παρουσιάζεται στην Τεχνόπολη, στο πλαίσιο του φεστιβάλ για το άνοιγμα του Βιομηχανικού Μουσείου Φωταερίου, είναι μια ευκαιρία να δούμε το βλέμμα που ένα κομμάτι της σύγχρονης, «καθαρής» ελληνικής φωτογραφίας ρίχνει στην εργατική τάξη.

Στις προθέσεις του επιμελητή της έκθεσης, Πλάτωνα Ριβέλλη, δεν είναι η παρουσίαση δημοσιογραφικών ή κοινωνιολογικών προσεγγίσεων. Κάθε άλλο. Η επιλογή των πέντε φωτογράφων έγινε με βάση τη δημιουργική, συχνά αφαιρετική προσέγγισή τους στο θέμα. «Η έμφαση δίνεται στο ανθρώπινο πορτρέτο και όχι τόσο στην ιδιότητα της εργασίας», τονίζει. «Είναι επίσης φανερό ότι σχεδόν από όλες τις φωτογραφίες απουσιάζουν οι αναφορές στα στερεότυπα της βιομηχανικής εργασίας». Ωστόσο μέσα από τις 133 φωτογραφίες της έκθεσης, εκτός από την αισθητική απόλαυση, μπορεί κανείς να προβληματιστεί για το πώς ο σύγχρονος φακός αντιμετωπίζει τον άνθρωπο του μόχθου.

Οι φωτογραφίες του Ανδρέα Σχοινά δεν αναφέρονται καν στην ταυτότητα του εργάτη. Οι εικόνες είναι επιλογή από το σύνολο του φωτογραφικού του έργου που δημιουργείται στο δρόμο. Οι εικονιζόμενοι βρίσκονται παρεμπιπτόντως μπροστά του και τοποθετούνται στο κάδρο με το χαρακτηριστικό χιούμορ και με το ιδιαίτερο ταλέντο του Σχοινά να συλλαμβάνει αναπάντεχες στιγμές της γενικότερης ανθρώπινης κατάστασης.

Τους υπόλοιπους 4 φωτογράφους όμως τους απασχολεί η εργατική ταυτότητα. Κατ'αρχάς τον Νίκο Μάρκου, ο οποίος δεν θα μπορούσε να απουσιάζει από τη συγκεκριμένη έκθεση. Είναι ο πρώτος που μπήκε με δημιουργική πρόθεση στο Φωταέριο Αθηνών προκειμένου να φωτογραφίσει τους εργαζόμενους και ο μοναδικός στην έκθεση του οποίου οι λήψεις προέρχονται από το συγκεκριμένο χώρο. Πρόκειται για δουλειά του 1985, εξαιρετικά σύγχρονη ωστόσο, η οποία έκανε τον Μάρκου ευρύτερα γνωστό. Ατμοσφαιρικός, ευγενικός, ειλικρινής και εξαιρετικά τρυφερός, ο φακός του Μάρκου υπηρετεί μια λυρική, σχεδόν υμνητική προσέγγιση του θέματος και προσφέρει μια από τις πιο αξιόλογες δουλειές της νέας ελληνικής φωτογραφίας.

Ο Αλέξανδρος Βρεττάκος ζει στην Κοζάνη, στην ευρύτερη περιοχή της οποίας η παρουσία της βιομηχανικής εργατικής τάξης είναι έντονη. Την προσεγγίζει με αφαιρετική διάθεση και την εντάσσει στο προσωπικό του ασπρόμαυρο σύμπαν· ποιητική λιτότητα που προσπαθεί να προσεγγίσει την ουσία της συναισθηματικής μνήμης. Στις έγχρωμες εικόνες του γοητεύεται περισσότερο από παιχνίδια όγκων και φόρμας, π.χ. από την ένταξη των εργατών στην τεράστια κλίμακα των εγκαταστάσεων και των μηχανημάτων, κάτι που ανέκαθεν γοήτευε τους φωτογράφους του συγκεκριμένου θέματος.

Αυτοί που φωτογραφίζουν τους εργάτες «από μέσα» είναι οι Δημήτρης Καρπούζης και Γρηγόρης Δάλλης. Εργαζόμενος στη «Μινέρβα» ο πρώτος και στο εργοτάξιο της ΔΕΗ ο δεύτερος, ουσιαστικά φωτογραφίζουν τον καθημερινό επαγγελματικό τους χώρο, δημιουργώντας ένα είδος προσωπικού ημερολογίου. Η άνεση με τους συναδέλφους στο εργοστάσιο επιτρέπει αποκαλυπτικά πορτρέτα που σφύζουν από ζωτικότητα. χωρίς κανένα από τα πέπλα που δημιουργεί η απόσταση να παρεμβαίνει μεταξύ φωτογράφου και φωτογραφιζόμενου.

Η έκθεση θα παρουσιάζεται στο κτήριο «Νέοι Φούρνοι» μέχρι τις 24 Φεβρουαρίου. Παράλληλα, σε παράπλευρο χώρο, επίσης μέσα στο Γκάζι, παρουσιάζονται και οι ενδιαφέρουσες φωτογραφίες του Πλάτωνα Ριβέλλη από τα μουσεία του Πολιτιστικού Ιδρύματος του Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ). Ωρες λειτουργίας: 12.00 - 20.00.

Πατήστε εδώ για πληροφορίες