της αρχιτεκτονικής διεθνώς και τις αναπαράγουν στις κατασκευές τους, καθώς επιμένουν να δημιουργούν και να αναδημιουργούν κτίρια που θεραπεύουν την όραση και την καθημερινότητα.
Το 2016, η οικοδομική δραστηριότητα, τουλάχιστον εκείνη που δηλώνεται νόμιμα, είχε φτάσει στο ναδίρ των τελευταίων δεκαετιών, αγγίζοντας μόλις το 15% της αρχιτεκτονικής παραγωγής του παρελθόντος – τα γιαπί, το πηλοφόρι και το μυστρί είχαν «κρεμαστεί», αχρείαστα εν γένει. Το παράδοξο είναι ότι την ίδια στιγμή, το 2016, κατεγράφησαν ορισμένα από τα πιο εντυπωσιακά, σε πολλά επίπεδα, υλοποιημένα έργα. Παρά ταύτα, μεταξύ Φεβρουαρίου 2017 και Ιανουαρίου 2018, υπήρξε αύξηση 9,2% στον αριθμό, 20,7% στο εμβαδόν (το μέσο εμβαδόν των κτιρίων ήταν 208 τ.μ.) και 23,5% στον όγκο των πρότζεκτ, σε σχέση με τα κατασκευαστικά τάρταρα του 2016. Από το σύνολο των κατασκευών, στα δημόσια έργα αντιστοιχεί ποσοστό μόλις 4,1%.
Η Επετηρίδα Ελληνικής Αρχιτεκτονικής 2018, με τη φροντίδα της διεθνούς επιθεώρησης «Δομές», συγκεντρώνει τα έργα που ξεχώρισαν κατά την τελευταία πενταετία. Οπως είναι, βεβαίως, φυσικό, η Επετηρίδα περιλαμβάνει και ανεκτέλεστες μελέτες που διακρίθηκαν σε εγχώριους ή διεθνείς διαγωνισμούς ανάθεσης έργου, ωστόσο το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος της καλύπτεται από πραγματοποιημένα έργα. Είναι πρότζεκτ που ανέθεσε πραγματικός πελάτης σε πραγματικούς αρχιτέκτονες και μηχανικούς. Δεν είναι ευχολόγια, δεν είναι φιλοδοξίες· είναι «εκεί».
Εχουμε αναδείξει το γεγονός ότι η ιδιωτική αρχιτεκτονική (κατοικίες, καταστήματα) είναι εκείνη που καταλαμβάνει σχεδόν το σύνολο των κατασκευών. Οι Ελληνες αποδέχονται το αντικειμενικό γεγονός ότι η αρχιτεκτονική είναι πλέον κάτι πέραν της... διακόσμησης. Είναι ένας τρόπος για τον ιδιωτικό χώρο, είτε προσωπικής είτε επαγγελματικής δραστηριότητας, να μετατραπεί σε τμήμα που καθορίζει την ποιότητα της καθημερινότητάς μας – η αρχιτεκτονική δεν είναι απλώς γραμμές και... μπετά· είναι, κυρίως, τρόπος ζωής.
Τι συμβαίνει, όμως, με τα δημόσια έργα, δηλαδή με το δημόσιο παράδειγμα αρχιτεκτονικής; Δεν είναι, ασφαλώς, μόνον η κρίση που δοκιμάζει τα ταμεία του κράτους, τα οποία δεν μπορούν να χρηματοδοτήσουν κατασκευές, ανακατασκευές και αναπλάσεις· η απίσχανση της υψηλής, παιδευτικής και –γιατί όχι;– πρωτοποριακής αρχιτεκτονικής και μηχανικής είναι μεταπολιτευτικό ίδιον της εργολαβίας τού «κάνω τα πάνω πάνω». Η αρχιτεκτονική του δημόσιου χώρου στην Ελλάδα είναι κάτι σαν την «Αρχιτεκτονική της σκόρπιας ζωής» του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη, αλλά δίχως το «αίτημα για την ανασύνδεση του ανθρώπου με την ολότητα της ζωής», όπως είχε πει χαρακτηριστικά ο Στρατής Τσίρκας για το εν λόγω έργο.
Εντούτοις και παρά τη σχεδόν μηδενική παρουσία του δημόσιου έργου, αξίζει να σταθούμε στις κατασκευές που δημιουργούνται για να «μοιράζονται». Σε τέσσερα από τα υψηλού επιπέδου πρότζεκτ που ολοκληρώθηκαν την τελευταία πενταετία και αναδεικνύονται στην Επετηρίδα Ελληνικής Αρχιτεκτονικής 2018, εστιάζει σήμερα η «Κ». Είναι κατασκευές που ανήκουν στους τομείς του αστικού σχεδιασμού και της εκπαίδευσης. Είναι τέσσερις δημόσιες κατασκευές που αποκαλύπτουν ότι... γίνεται. Αρκεί ο «δοκησίσοφος παραγγελιοδότης» να αποκτήσει παιδεία και να εμπιστευθεί τον αρχιτέκτονα, αλλά και ο αρχιτέκτονας να «ανασυνδεθεί με την ολότητα της ζωής», αποδεικνύοντας ότι, πράγματι, η ομορφιά, η λειτουργικότητα και η κοινωνική διάσταση της αρχιτεκτονικής μπορούν να σώσουν τον κόσμο.
Πλατεία Νίκης / Κοζάνη (2016)
Ενα καταφύγιο από τις σύγχρονες απειλές
Αρχιτέκτονες: 406architects / Χρήστος Παπάς, Ελένη Μοσχοβάκου, Φανή Κωνσταντάκη.
Βασικός στόχος υπήρξε ο μετασχηματισμός της υφιστάμενης πλατείας σε έναν νέο δημόσιο χώρο, με αύξηση της ωφέλιμης επιφάνειας και αναβάθμιση της σχέσης της πλατείας με το αστικό περιβάλλον. Με αναφορά στην ιστορία της περιοχής, η οποία επί τουρκοκρατίας αποτελούσε καταφύγιο για όσους ήθελαν να ξεφύγουν από τον οθωμανικό ζυγό, η πλατεία καλείται να γίνει το καταφύγιο από τις σημερινές απειλές: τη ρύπανση, τον θόρυβο, την έλλειψη ελεύθερου χώρου, τις έντονες κλιματικές μεταβολές. Δημιουργήθηκαν ζώνες κυκλοφορίας και πρασίνου, στις οποίες οργανώνονται οι κινήσεις των πεζών και οι λειτουργίες αναψυχής και ανάπαυλας, ενώ η μορφολογία της πλατείας δίνει έμφαση στα μνημεία που την περιβάλλουν (Καμπαναριό, Αγιος Νικόλαος, Ερμιόνιο).
για συνέχεια πατήστε εδω
