προσπαθεί να οικονομήσει λίγο βιός
Κι ο ζευγάς σκύβει στο χωραφάκι του,
χρώμα της γης, το δικό το χρώμα
προτιμώντας να μείνει απαρατήρητος
Η μοίρα προσμένει στο χέρι του Θεού, κι όχι στο χέρι των πολιτικών που κάνουν άλλοι καλό κι άλλοι κακό, με σχέδια και με προβλέψεις
Ολοι μας είχαμε τους προσωπικούς μας τρόμους τους ιδιαίτερους ίσκιους μας, του μυστικούς μας φόβους
Μα τώρα ένα μεγάλος φόβος έπεσε πάνω μας φόβος όχι του ενός μα των πολλών
Ωστόσο πηγαίναμε ζώντας
Ζώντας και ψευτοζώντας...
Οι παραπάνω αποσπασματικές κι ασύνδετες ποιητικές στίξεις από την «Ερημη χώρα» και το «Φονικό στην Εκκλησία» του Τ. Ελιοτ με το ζοφερό τους τόνο, δίνουν το στίγμα και του τώρα μας.
Αυτός ο καιρός είναι καιρός για βιβλία και συγγραφείς για σκέψεις, στοχασμούς, φιλοσοφίες, λόγια και παραβολές άραγε; Λέω πως είναι, ότι τα βιβλία και οι συγγραφείς τους είναι στους δύσκολους καιρούς οι πλέον ανέξοδες και φθηνές κι όχι φτηνές σημαίες παραγορίας και παραμυθίας κι ανθίστανται είτε στις τυφλές είτε στις σημαίες απελπισίας
- Ας μη λησμονούμε το ρόλο τους.
1. Ο κ. Μασσαλάς υπήρξε πρόεδρος της Διοικούσας επιτροπής του Δυτικομακεδονικού πανεπιστημίου αλλά στην πρόσκληση αναφέρεται μόνον ως πρύτανης του εν Ιωαννίνοις αντίστοιχου αλλά μόνον κατ' όνομα. Η αιρετή Περιφέρεια Δ.Μ. υπάγεται διοικητικά στην κομματικά διορισμένη διευρημένη Περιφέρεια Ηπείρου Δ. Μακεδονίας. Τουτ' αυτό μας συμβαίνει και με τη στρατιωτική κοινή πλέον διοίκηση των λυμφατικών μεραρχιών και σωμάτων στρατού. Σχέσεις το λοιπόν αγαπητικής γειτονίας ή συμπτώσεις του πολιτικού χρόνου ή πνευματικού καιρού.
2. Είναι ο μόνος πρόεδρος της Δ.Ε. του πανεπιστημίου τον οποίο θυμάται ο τόπος και ο κόσμος μας. Πέρασε στο συναξάρι της επωνυμίας το οποίο πολιορκείται από την ανωνυμία του κονιορτού. Μετά απ' αυτόν όσοι τον ακολούθησαν είναι παγκοσμίως -δηλαδή επιτοπίως- άγνωστοι. Ξεκίνησε το επιχώριον Πανεπιστήμιο, το έζησε και τον έζησε. Κατάφερε δε να το υπάρξει στο χώρο του παντού των νεοελληνικών παρόμοιων καθιδρυμάτων, με τη φυγή του δε αυτό να έχει περιπέσει στην αδιατάρακτη καθαγιασμένη αφάνεια επί τη προσδοκία του τέλους του.
3. Είναι ένας δρων τώρα φιλόσοφος της κοινωνικής και πολιτικής μας πραγματικότητας. Παρότι μαθηματικός κι όχι στις ανθρωπιστικές σπουδές παρεπιδημών, όσο ανεβαίνει στο γνωστικό πεδίο, η σκέψη και η γνώση «φιλοσοφικοποιείται» ήτοι παίρνει μιαν άνοδο και από την εμπειρική γνώση πάει προς την αφηρημένη κι άπιαστη αίσθηση των ιδεών στοχαζόμενος κι αναστοχαζόμενος τα της ζωής σε όλες τις εκδοχές της αλλά και τα συνέκδοχα της.
4. Η έλευση του εδώ από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων μου θυμίζει, με τις ιστορικές αναλογίες πάντα, την παρόμοια του αρχαίου, την περίοδο του νεοελληνικού διαφωτισμού όπου η Κοζάνη είχε κι αυτή μια διακριτική συμβολή, ιεροδιακόνου Ευγενίου Βούλγαρη από τη Σχολή Μπαλάνου στα Γιάννινα στην εδώ Σχολή της Κοζάνης 1746- 1752... «Ουκ αντέσχομεν αλλ' υπεχωρήσαμεν ως αφ' ίππου επ' όνου, από της λαμπράς πόλεως των Ιωαννίνων εις την μικράν μεταβάντες Κοζάνην...Οι δύο πόλεις πλέον, οι περιπέτειες σ' αυτές, οι γνώσεις και οι απογνώσεις τον ακολουθούν. Ο καβαφικός λόγος είτε ως γνωστή άγνωστη αλλά παντοτινή Πόλις είτε ως συγκεκριμένη αλλά διαρκής Ιθάκη τον συνέχει, τον συντρέχει, τον διαβρέχει.
5. Επί της τεχνικής στη συγγραφή του βιβλίου το μικρό γλυκό «Ερωτήσεις κρίσεως» μου φέρνει κατά νουν του Θανάση Βαλτινού τον «Ανάπλου». Εκεί η μεταπτυχιακή φοιτήτρια παίρνει μια στημένη συνέντευξη ομολογία ζωής του. Εδώ ο μαθητής στον καθηγητή του για μια ομολογία ψυχής. Τόπος κοινός ο έξοχος τρόπος και των δύο στην διεξαγωγή.
6. Την διδακτική και στοχαστική περιήγηση στα προβλήματα της σήμερον δι' ερωτοαποκρίσεων του κ. Χ.Μ. την είδα να συγγενεύει μ' ένα παλιό βιβλίο «Του Νέου Ρόμπινσον συμβάντα. Συντεθέντα μεν εις Γερμανικόν ιδίωμα, μεταφρασθέντα δε εις την ημών διάλεκτον, παρά ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΜΠΈΛΙΟΥ του εκ Λινοτοπόλεως της Μακεδονίας» όπου το μυθιστόρημα διεξήγετο μετ' ερωτοαποκρίσεων νεαρών παίδων προς τον μεγάλο που τους το αφηγείται. Το μετέφρασε εκ του Γερμανικού ο βαρώνος Κ, Μπέλλιος από το Μπλάτσι και εκδόθηκε Εν Βιέννη της Αουστρίας 1791.

Κοβεντάρειο, Τετάρτη βράδυ 14 Νοεμβρίου