το μονοπώλιο να πραγματοποιεί αποικιακές δραστηριότητες στην Ασία. Μεταξύ αυτών των εκτεταμένων δραστηριοτήτων ήταν και η εξουσία διεξαγωγής πολέμων καθώς και η ίδρυση αποικιών. Μισό αιώνα αργότερα οι Ολλανδοί συνυπογράφουν με τους Βρετανούς τη Συνθήκη του Westminster, υποκρινόμενοι πως θα έληγαν τις μεταξύ τους εχθροπραξίες για τα νησιά των Μπαχαρικών. Λίγες μέρες μετά, και εντελώς «τυχαία», αναζητώντας μια βάση ανεφοδιασμού για τις επιχειρήσεις, ο Jan Van Riebeeck διοικητής της VOC της νοτιοανατολικής ασίας, προσέγγισε το Κέιπ Τάουν εγκαθιστώντας τη βάση και αφανίζοντας κυριολεκτικά τους ιθαγενείς. Λίγα χρόνια αργότερα και ως την επομένη των εκλογών του 1994, ο Riebeeck θα λατρευτεί για τρεις αιώνες ως ο ιδρυτής της Νοτίου Αφρικής. Εκείνη τη μέρα όμως πέρα από τη λήξη της λατρείας του καθώς και της αναπαράστασής του στα νομίσματα και τις σημαίες της χώρας, θα τερματιστεί και η τριών αιώνων κυριαρχία του φυλετικού διαχωρισμού η οποία στην ύστερη μορφή της μόλυνε την κοινωνία της χώρας αυτής υπό το καθεστώς του Απαρτχάιντ.
Ίσως ο σπουδαιότερος μαχητής κατά του φυλετικού διαχωρισμού, στον οποίο δικαίως χρεώνεται και η ίδρυση της Δημοκρατικής Νοτίου Αφρικής, ήταν ο Νέλσον Μαντέλα. Είκοσι επτά χρόνια φυλακής έπειτα από την καταδίκη του από τη δίκη της Ριβονίας για τον αγώνα του ενάντια στο ρατσισμό, ο άνθρωπος που κατόρθωσε να τερματίσει το φυλετικό διαχωρισμό αποφυλακίζεται σηματοδοτώντας την αλλαγή για τη μετάβαση από μια νοσηρή κοινωνία σε μια χώρα που προσπαθεί ακόμη να επουλώσει τις πληγές της. Μαζί με τον τελευταίο πρόεδρο του καθεστώτος του Απαρτχάιντ, Φρεντερίκ ντε Κλέρκ, μοιράστηκαν το 1993 το Νόμπελ Ειρήνης ως αποκορύφωμα της θεωρητικής και πραγματικής τους τιτάνιας προσπάθειας για τη δημιουργία ενός δημοκρατικού φιλελεύθερου συντάγματος που θα ίδρυε ένα πραγματικά δημοκρατικό κράτος. Όπως συνήθιζε ο ίδιος να λέει, «η εκπαίδευση είναι το πιο ισχυρό όπλο που μπορείς να χρησιμοποιήσεις για να αλλάξεις τον κόσμο». Αντιδιαστέλλοντας, έλεγε πως «κανείς δε γεννιέται μισώντας κάποιον για το χρώμα του δέρματός του, την καταγωγή του ή τη θρησκεία του. Οι άνθρωποι πρέπει να εκπαιδευτούν για να μισούν, και εφόσον μπορούν να μάθουν να μισούν, μπορούν να μάθουν και να αγαπάνε. Γιατί η αγάπη έρχεται πιο κοντά στην ανθρώπινη καρδιά παρά το αντίθετό».
Από τις χώρες που η επιρροή των πολιτικών των ξένων δυνάμεων στα εσωτερικά της ήταν άκρως ζημιογόνος, η Ν. Αφρική πέρασε εκτός των άλλων και το κατώφλι των πυρηνικών, δίχως να κατορθώσει να γίνει ποτέ περιφερειακή δύναμη, αλλά μόνο γέφυρα διάδοσης της πυρηνικής τεχνολογίας. Από τα τέλη της δεκαετίας του 70' τα Ηνωμένα Έθνη, μέσω του Συμβουλίου Ασφαλείας επέβαλαν κυρώσεις στη Ν. Αφρική, αναγνωρίζοντας παράλληλα έπειτα από ένα μακρύ διάστημα ηθελημένης υποκρισίας τις πρακτικές του καθεστώτος του Απαρτχάιντ, ως έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. Όμως μόνο ο αφρικανικός λαός ήταν εκείνος που έδωσε ένα τέλος στην παράνοια αυτή, τις πληγές της οποίας μετρούν ακόμη και σήμερα.
Ο Μαντέλα έλεγε πως η μνησικακία είναι σαν να πίνεις δηλητήριο και μετά να ελπίζεις πως θα σκοτώσεις τους εχθρούς σου. Η Δημοκρατία της Νοτίου Αφρικής, όπως και οι περισσότερες δημοκρατίες του κόσμου, γεννήθηκε από αίμα. Το αίμα όμως έχει ένα χρώμα. Και για τον Μαντέλα δεν υπάρχει άσπρο και μαύρο στη ζωή. Υπάρχει κάτι που μοιάζει αδύνατο, ώσπου να συμβεί.
*ο Γιάννης Τζιουράς είναι Διεθνολόγος- Πολιτικός Επιστήμων, Υπ. Δρ. Διεθνούς Δικαίου, Νομική ΑΠΘ
