στο Badminton

Γιατί, αλήθεια, να μπει κάποιος στον ζοφερό κόσμο του «Μαουτχάουζεν»; Γιατί να βουτήξει στη σκοτεινιά των ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης ο θεατής του 2014; «Πρώτα για να μάθει τι συνέβη από αυτή, τη φοβερή ναζιστική ιδεολογία. Κατά τη γνώμη μου τα στρατόπεδα συγκέντρωσης δεν έχουν εκλείψει. Υπάρχουν σε διαφορετικές μορφές στις μέρες μας. Παράδειγμα, οι τζιχαντιστές που εφαρμόζουν μια νέα μορφή βασανισμών, σαν τους αργούς αποκεφαλισμούς που δοκίμαζαν οι γιατροί του Γ' Ράιχ» απαντάει ο Θέμης Μουμουλίδης. Ο σκηνοθέτης της παράστασης που ανεβάζει στη σκηνή του Θεάτρου Badminton τα εφηβικά βιώματα του Ιάκωβου Καμπανέλλη, ντυμένα με μουσικές του Μίκη Θεοδωράκη και του Γκούσταφ Μάλερ και τα παραδίδει στο σημερινό κοινό (ύστερα και από τη μεγάλη επιτυχία του «Μαουτχάουζεν» το 2012).

«Η παράσταση έρχεται να θυμίσει μια ιστορική περίοδο που σε καμία περίπτωση δεν θα θέλαμε να επανέλθει. Και έχουμε κάθε λόγο να την αναψηλαφήσουμε για να μην επαναλάβουμε το ίδιο λάθος. Επίσης βοηθά την ιστορική μνήμη που χάνεται. Αλλωστε, στη σύγχρονη πολιτική σκηνή ελάχιστες φορές υπάρχει επίγνωση της ιστορικής διαδρομής. Ολα κινούνται μέσα από άγνοια και παλιές μεθόδους. Θεωρώ ότι η Τέχνη μπορεί να συμβάλλει στο αντίθετο. Είναι από μόνη της πράξη πολιτική. Η Τέχνη μπορεί και οφείλει να μας βάλει σε μια καινούργια εποχή που ποντάρει στη μνήμη και στον Ανθρωπο. Εχουμε φθάσει να δίνουμε μεγαλύτερη σημασία στα τεχνοκρατικά στοιχεία παρά στα ουμανιστικά. Ο Ανθρωπος δεν υπάρχει μέσα στην πολιτική. Πιστεύω ότι αυτό είναι εξαιρετικά επικίνδυνο. Η Τέχνη μπορεί να δείξει έναν δρόμο πολύ αισιόδοξο. Και αισιόδοξος είναι μόνον εκείνος που έχει επίγνωση της πραγματικότητας. Ειδικά σε μια εποχή που παράγεται πολιτική, δίχως οι πολιτικοί να γνωρίζουν την Ιστορία».

Τι θα δει ο θεατής στη σκηνή; «Με αφήγηση κινηματογραφική, θα δει την προσωπική ιστορία του Ιάκωβου Καμπανέλλη. Οι μουσικές βοηθούν στην ανάδειξη της δύναμης της εικόνας και του λόγου» προσθέτει ο Θέμης Μουμουλίδης, ενεργός πέρα από τον πολιτισμό και στην πολιτική.

Τι σας λείπει από γύρω;

Χρειαζόμαστε έναν άλλον πολιτισμό, έναν άλλον πολιτικό πολιτισμό, μια άλλη ποιότητα ζωής. Πιστεύω ότι ο πολιτισμός είναι εξόριστος από την ατζέντα των πολιτικών κομμάτων. Κι ας μπορεί να βοηθήσει να ξεπεραστούν και κρίσεις, με την ευρεία έννοια. Ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί σήμερα η ιδιωτική τηλεόραση ή ο τρόπος που χρησιμοποιούν τον λόγο οι πολιτικοί είναι σημεία που θα έπρεπε να μπουν σε δημόσιο διάλογο - κάποτε πρέπει να γίνει αυτός. Ο πολιτισμός μπορεί να συμβάλει να δημιουργηθεί αισιοδοξία και καλύτερη ποιότητα ζωής. Γιατί κυρίως μέσω αυτού αντιλαμβανόμαστε τη ζωή με τελείως διαφορετικό τρόπο.

Μιλάτε για εξοβελισμό του πολιτισμού από τις ατζέντες των κομμάτων. Είναι ιδέα μας ότι ο ΣΥΡΙΖΑ - με τον οποίο έχετε συστρατευθεί - φαίνεται να έχει τη μικρότερη και πιο αόριστη πολιτιστική ατζέντα;

Δεν είναι αλήθεια. Ο πολιτισμός θα πρέπει να προταχθεί και να είναι ισότιμος π.χ. με τις συντάξεις. Ενα παράδειγμα. Κανείς δεν έχει ασχοληθεί στα χρόνια της κρίσης με την κρίση των θεσμών. Το Εθνικό Θέατρο, η Λυρική, το Κρατικό Θέατρο, το Μέγαρο Μουσικής, η παλιά ΕΡΤ, τα σημαντικά φεστιβάλ. Ολα αυτά και πολλά άλλα θα μπορούσαν να δημιουργούν μικρές, ειρηνικές, διαρκείς επαναστάσεις και στην περιφέρεια. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μιλήσει για το πώς θα αντιμετωπίσει τους θεσμούς. Υπάρχει και κάτι που μας έχει διαφύγει. Δεν είναι τυχαίο ότι τρεις άλλοτε υπουργοί Πολιτισμού είναι αρχηγοί κομμάτων. Τι τους κάνει να εγκαταλείπουν την ιδέα του πολιτισμού; Ισως ότι ο πολιτισμός αντιμετωπίζεται λανθασμένα. Δεν είναι σύνθημα, αλλά πρόταση.

Οι άνθρωποι που ασχολούνται με τον πολιτισμό στην Ελλάδα, λέει ο Θέμης Μουμουλίδης, είναι 300.000, περισσότεροι από τη ΔΕΗ ή τον ΟΤΕ, οι μισοί από τους εργαζομένους στον δημόσιο τομέα. «Από τη συνεργασία όλων αυτών μπορεί να προκύψει κάτι γόνιμο, μια νέα εποχή, μια νέα αισιόδοξη αλλά εφικτή πραγματικότητα».

Και η σιωπή του καλλιτεχνικού και πνευματικού κόσμου;

Η μόνη δημόσια δήλωση πνευματικού ανθρώπου επί χούντας ήταν του ποιητή Γιώργου Σεφέρη, ενώ υπήρξε μια απέραντη σιωπή των δημιουργών. Σήμερα έχουμε πάλι μια απέραντη σιωπή, σαν να πιστεύουν κάποιοι ότι έτσι θα επιβιώσουν. Γιατί να εκχωρεί ο χώρος του πολιτισμού το δικαίωμα να ασχοληθεί με την πολιτική, από θέση δημόσιου λόγου, που αυτός λείπει καταρχήν;

«Η παράσταση βοηθά την ιστορική μνήμη που χάνεται» λέει ο Θέμης Μουμουλίδης για το «Μαουτχάουζεν»

Κάποιοι πιστεύουν ότι θα επιβιώσουν σιωπώντας
Ο Θέμης Μουμουλίδης κατέβηκε ως υποψήφιος περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας και εξελέγη περιφερειακός σύμβουλος. Γιατί; «Πείσθηκα από τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα ότι η περιφέρεια έχει ανάγκη. Δεν μπορεί να υπάρχει μόνο ένα αθηνοκεντρικό κράτος. Η περιφέρεια έχει να προσφέρει πολλά. Και οφείλει να παρουσιάζει προτάσεις προς το κέντρο. Αυτό συμβαίνει σε όλες τις χώρες. Εδώ την έχουμε καταντήσει να είναι επαρχία - όρος που δεν μου αρέσει».