περίπτωση που υπερισχύσει το ΟΧΙ στο δημοψήφισμα. Εδώ δεν κάνω αναπαραγωγή του άρθρου απλά παραθέτω ένα πολύ ενδιαφέρον σχήμα, το οποίο κατά την άποψή μου σχηματοποιεί όλες τις εναλλακτικές εξελίξεις που μπορεί να επιφέρει το δημοψήφισμα της Κυριακής. Σε κάθε περίπτωση το άρθρο αγνοεί όλα τα προβληματικά σημεία του δημοψηφίσματος, όπως και κάποιους περιορισμούς που θέτει το Σύνταγμα αναφορικά με τις εκλογές, παρόλα αυτά εδώ θα μείνουμε μόνο στο σχήμα (δεν παραφράζω τη συγγραφέα ούτε αναδημοσιεύω τα λεγόμενά της), το οποίο μάλιστα καταρτίστηκε με βάση τις επίσημες δηλώσεις της κυβέρνησης και του Πρωθυπουργού καθώς και των πραγματικών και έννομων συνεπειών που οι ενέργειες θα επιφέρουν βάσει των κανόνων που ισχύουν σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.
Όπως φαίνεται από το σχήμα, ένα ΟΧΙ δύναται να επιφέρει αναγκαστικά μια από τις τρεις ακόλουθες εξελίξεις: Ή θα ξεκινήσει μια διαδικασία εξόδου από την Ευρωζώνη (Grexit) ή θα κατορθώσει η κυβέρνηση την επίτευξη μιας νέας συμφωνίας ή θα αποτύχει να επιφέρει οποιαδήποτε συμφωνία. Στη δεύτερη περίπτωση εφόσον έχει και την κοινοβουλευτική πλειοψηφία με το μέρος της θα ωφεληθεί σύντομα από ένα νέο πρόγραμμα διάσωσης της ελληνικής οικονομίας. Παρόλα αυτά εάν δημιουργηθούν προβλήματα τότε δεν είναι απίθανο να οδηγηθούμε σε εκλογές (ή νέο δημοψήφισμα) με συνέπειες την παραμονή ή όχι της χώρας στο ευρώ.
Σε περίπτωση που αποτύχουν οι διαπραγματεύσεις τότε η πόρτα της εξόδου από το ευρώ είναι σχεδόν άμεση ενώ είναι περισσότερο πιθανό μια νέα κυβέρνηση που ίσως προκύψει μέσω εκλογών να δώσει τη λύση στο υφιστάμενο αδιέξοδο. Σε κάθε περίπτωση εδώ υπενθυμίζω πως εκλογές απαγορεύεται να γίνουν τώρα κατά το Σύνταγμα (Άρθρο 41, παρ. 4) ενώ ένα Grexit αν και δεν προβλέπεται από συγκεκριμένη διάταξη του ευρωπαϊκού δικαίου, όπως έγραψα σε πρόσφατο άρθρο μου είναι δυνατό να επισυμβεί έπειτα από τη συνδυαστική εφαρμογή συγκεκριμένων διατάξεων, με κύρια εκείνη του Άρθρου 126, παρ. 11 της ΣΛΕΕ (με την οποία επιβάλλονται κυρώσεις τις οποίες δεν θα μπορούμε να αντέξουμε και άρα θα εξαναγκαστούμε να εγκαταλείψουμε όχι μόνο την ευρωζώνη άλλα ίσως και την Ε.Ε.).
Μια επικράτηση του ΝΑΙ στο δημοψήφισμα δύναται επίσης να επιφέρει τρεις διαφορετικές εξελίξεις. Η πρώτη είναι η αδυναμία επίτευξης συμφωνίας, η δεύτερη η προσφυγή στις κάλπες και η τρίτη η επίτευξη μιας συμφωνίας που γρήγορα θα οδηγήσει στην υπαγωγή μας σε ένα νέο πρόγραμμα διάσωσης. Η πρώτη εξέλιξη δεν έχει μεγάλες πιθανότητες διότι ήδη ο Πρωθυπουργός όπως και ο Υπουργός Οικονομικών έχουν δηλώσει προκαταβολικά πως δεν θα δεχθούν την εξουσιοδότηση αυτή που ίσως τους δώσει ο λαός με το δημοψήφισμα! Άρα θα παραιτηθούν διότι άλλη νόμιμη ενέργεια δεν έχουν μπροστά τους. Κατά συνέπεια, στην περίπτωση αυτή ερχόμαστε στο δεύτερο σενάριο, αυτό της προσφυγής στις κάλπες ή στο σχηματισμό νέας κυβέρνησης (αφού απαγορεύεται να γίνουν εκλογές όπως είπα) ειδικού σκοπού: Να διαπραγματευτεί επιτυχώς ένα νέο πρόγραμμα διάσωσης. Οι εκλογές εφόσον επισυμβούν, κατά παράβαση του Συντάγματος, βέβαια μπορούν να βγάλουν το δικό τους αποτέλεσμα με συνέπεια τίποτα να μην είναι δεδομένο. Η τρίτη περίπτωση είναι η αποδοχή της πρότασης των δανειστών και η επίτευξη συμφωνίας. Αυτή η συμφωνία θα είναι μερικώς διαφοροποιημένη από εκείνη που συζητούσαν από κοινού η κυβέρνηση με τους δανειστές την περασμένη εβδομάδα. Η τελική της συνδιαμόρφωση θα εξαρτηθεί από παράγοντες όπως η κυβέρνηση που θα τη διαπραγματευτεί, από την προθυμία των δανειστών να συμπεριλάβουν την αναδιαμόρφωση ή ελάφρυνση του χρέους τώρα ή σε επόμενο χρόνο όπως και τέλος από την οικονομική κατάσταση που ανέκυψε την τελευταία εβδομάδα.
Σε κάθε περίπτωση, η έξοδος από το Ευρώ όπως βλέπουμε και από το σχήμα, έπειτα μάλιστα από τις τελευταίες πολιτικές εξελίξεις, είναι ένα ενδεχόμενο μικρότερης ή μεγαλύτερης πιθανότητας σε κάθε σενάριο που θα προκύψει μετά την Κυριακή. Αυτό ενισχύεται και από την πρόσληψη που έχουν οι δανειστές για το δημοψήφισμα. Τέλος το deadline της παραμονής μας στην ευρωζώνη, αν δεν επιτευχθεί συμφωνία ή επέλθουμε σε ακυβερνησία, είναι ουσιαστικά η 20η Ιουλίου. Μετά θα καλωσορίσουμε ένα νέο νόμισμα ή ένα γενναίο κούρεμα.
του Γιάννη Τζιουρά,
Διεθνολόγος- Πολιτικός Επιστήμονας,
Υπ. Διδάκτωρ Νομικής ΑΠΘ