Οι ιδέες του για την κοινή Ευρωπαϊκή Άμυνα είναι τόσο παλιές όσο και η Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ ο μηχανισμός ταχείας αντίδρασης που πρότεινε, προβλέπεται ήδη από τη συμφωνία του «Berlin+» στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Επίσης, οι ιδέες του για μια στενότερη συνεργασία στη διαχείριση του μεταναστευτικού, δεν προσφέρουν κάτι καινοτόμο και καθώς το μεταναστευτικό θεσμικό πλαίσιο έφτασε στα όριά του, η φράση του «Είναι καθήκον μας να κάνουμε την Ευρώπη ένα ασφαλές μέρος για τους πρόσφυγες που ρίσκαραν τη ζωή τους» είναι περισσότερο κυνική, αφού παραβλέπει το λόγο για τον οποίο η μισή Γαλλία κινήθηκε προς τη Marine Le Pen.
Οι «προτάσεις» του για ενιαίο Υπουργό Οικονομικών ανήκουν στη Γερμανία και μάλιστα στις αρχές Δεκεμβρίου η Επιτροπή θα παρουσιάσει την σχετική πρόταση στο Συμβούλιο, ενώ δεν πρότεινε απολύτως τίποτε για τον τομέα των δημοσιονομικών της Ευρωζώνης, φοβούμενος μήπως δημιουργήσει καταστάσεις που θα τον αναγκάσουν να αναδιπλωθεί μπροστά στην ήδη διαμορφωμένη Γερμανική ατζέντα που προωθείται και που θα παρουσιαστεί το επόμενο διάστημα μόλις σχηματιστεί κυβέρνηση στη χώρα. Τέλος, οι προτάσεις για μια «ριζοσπαστική Ψηφιακή Ένωση» ή γενικές προτάσεις για τα περιβαλλοντικά (επιβολή «Ευρωπαϊκού Φόρου Άνθρακα»), αποτελούν τμήματα της ατζέντας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και όχι μιας χώρας που θέλει να ηγηθεί (έστω και συλλογικά) της διαμόρφωσης μιας ατζέντας για την Ευρώπη του 2020+.
Να σημειώσω ότι οι αναφορές του στην ενσωμάτωση των Δυτικών Βαλκανίων στην Ε.Ε. είναι ήδη δρομολογημένες εδώ και 4 χρόνια, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προγραμματίζει το επόμενο διάστημα επενδύσεις έργων υποδομής ύψους 220 εκατομμυρίων Ευρώ.
Επίσης, αναφορικά με την Ευρώπη των 27, και μόνη η αναφορά του για κάλεσμα της Μ. Βρετανίας σε μια «ανανεωμένη και απλοποιημένη» Ευρώπη, δείχνει πως ούτε ο ίδιος δεν πιστεύει στο «όραμά» του. Μια ισχυρή ενωμένη Ευρώπη δεν μπορεί να γίνεται αντιληπτή με όρους σχέσεων μεταξύ ζευγαριών και φευγαλέων διαζυγίων («ίσως μια μέρα βρει τη θέση της ξανά εντός Ε.Ε.»).
Συνεπώς, τι νέο είπε ο Macron; Σε κάθε περίπτωση δεν έχω πρόθεση να αποδομήσω την ομιλία του Γάλλου Προέδρου, ωστόσο εκτιμώ πως ενώ σαν κίνηση στρατηγικής ήταν επίκαιρη και θα μπορούσε να συμβάλλει στη διαμόρφωση ενός δίπολου μεταξύ της Γερμανικής ατζέντας και της «κεντρώας» ατζέντας που φιλοδοξεί να διαμορφώσει ο ίδιος, σαν περιεχόμενο ήταν εκκωφαντικά κούφια. Αποδείχθηκε μια κίνηση καθαρά συμβολική, χωρίς κανένα αντίκρισμα ή ουσία, πράγμα που χαρακτηρίζει άλλωστε και την ατζέντα του πολιτικού χώρου που εκπροσωπεί. Αυτό άλλωστε επικοινωνιακά μπορεί να το δει κανείς και από τον τρόπο που «διάβαζε» το λόγο του. Κι αυτό δυστυχώς θα στοιχήσει στον ίδιο, μακροπρόθεσμα, εκτός κι αν ο πιο φιλόδοξός του στόχος ήταν απλά να βρεθεί στο πλάι της Γερμανίδας Καγκελαρίου δίνοντάς της λευκή επιταγή. Διότι οι μόνες νέες προτάσεις, ήταν η συνεργασία (που εν μέρει ήδη υπάρχει ως ένα βαθμό) μεταξύ των εθνικών υπηρεσιών πληροφοριών για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και ένα «Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο» κάτι που δεν ξέρω με ποιο τρόπο σκέφτεται να το καταστήσει ανταγωνιστικό, ανταγωνιστικότερο εκείνου από το οποίο εκφώνησε το λόγο του.
Σήμερα, δυστυχώς ή ευτυχώς (ανάλογα με τις καταβολές του καθενός) η Γερμανία αναδεικνύεται ηγέτιδα δύναμη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και σε πυλώνα σταθερότητας για την Ευρώπη. Μια απλή ματιά να ρίξει κανείς στα διεθνή ΜΜΕ, θα αντιληφθεί πως όχι μόνο δεν έπεισε η ομιλία του Macron από το αμφιθέατρο της Σορβόννης, αλλά πέρασε σχεδόν στα ψιλά, με τα περισσότερα σχόλια διακεκριμένων αναλυτών να είναι καυστικά.
Μένει να δούμε την ανάλογη ομιλία της Γερμανίδας Καγκελαρίου το επόμενο διάστημα και να συγκρίνουμε τις αντιδράσεις του τύπου, των αγορών και των υπολοίπων χωρών, προκειμένου να αντιληφθούμε επαρκώς το χάσμα μεταξύ των δύο ηγετών. Τότε θα διαπιστώσουμε “who runs the EU”.
*ο Γιάννη Τζιουράς είναι Διεθνολόγος- Πολιτικός Επιστήμονας, Υπ. Δρ. Νομικής ΑΠΘ
