διαχρονικά εμπεριέχει κι ένα στοιχείο αντίστασης, “συνωμοσίας”, ανυπακοής. Πίσω από τη “μάσκα” της Αποκριάς και τους φαινομενικά αθώους εορτασμούς γινόταν συναντήσεις και δράσεις τόσο στην περίοδο της Τουρκοκρατίας όσο και της Γερμανικής Κατοχής, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση της συλλογικής μας ταυτότητας. Οι Κοζανίτες κατάφερναν πάντα να διακωμωδούν σκωπτικά την πραγματικότητα όσο δύσκολη κι αν ήταν και να την ξεπερνούν με το καυστικό Κοζανίτικο χιούμορ, με κορύφωση στους Φανούς.
Οι Φανοί ήταν η κύρια έκφραση της Κοζανίτικης Αποκριάς, έκφραση της γειτονιάς. Με την εξέλιξη της κοινωνίας μας και τον εναγκαλισμό των Φανών με “διάφορες εξουσίες”, η ταυτότητα των Φανών αλλοιώθηκε, παραμερίστηκε, καταχωνιάστηκε στη συλλογική μνήμη. Μέχρι την απαγόρευση, που προκάλεσε την αντίδραση αυτής της συλλογικής μνήμης.
Η Κοζάνη ανέσυρε την κρυμμένη της ταυτότητα με μια γενναία, αυθόρμητη, πρωτόγνωρη μάζωξη, μια δήλωση ζωντάνιας όλων των ανθρώπων των Φανών και όχι μόνο, στην κεντρική πλατεία. (Ούτε μαγκιά, ούτε ψευτομαγκιά). Ήταν το ξύπνημα της συνείδησης της Κοζάνης σε μια ομαδικότητα που είχαμε χρόνια να βιώσουμε. Ίσως θα είναι καλά να επαναλαμβάνεται . Όσο για την ευαισθησία των ανθρώπων των Φανών στα γεγονότα που γίνονται ταυτόχρονα στον Έβρο και στα νησιά, θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι όταν πριν κάποια χρόνια ήρθαν οι πρόσφυγες στην Κοζάνη, οι ίδιοι άνθρωποι που μας κατηγορούν τώρα, μας κατηγορούσαν και τότε για υπερβολική ευαισθησία. Είμασταν και τότε παρόντες και νιώθουμε υπερήφανοι γι' αυτό. Ευτυχώς γνωριζόμαστε καλά σ' αυτήν την πόλη και για τις πράξεις μας και για την πορεία μας.
Καλή Σαρακοστή
Σπύρος Γ. Σιδέρης