Το πράσινο και ευρωπαϊκό που οραματίζεστε με φωτοβολταϊκά, τουρισμό, υπηρεσίες και πρωτογενή τομέα, είναι η φτωχή λογική, του χρέους, της εκμετάλλευσης και της αποικιοκρατικής αντίληψης όπως σε πρόσφατο άρθρο μου είχα επισημάνει.
Με τις ταχύτητες που εξελίσσεται η σύγχρονη τεχνολογία, τα νέα μέσα που καθημερινά κατακλύζουν τις αγορές και τις ζωές μας και η κοινωνική δικτύωση, το πράσινο και ευρωπαϊκό μέλλον που μας επιφυλάσσετε φαντάζει προϊστορικό.
Η υψηλή τεχνολογία, το νέο αναπτυξιακό μοντέλο για την περιοχή, δεν είναι θέμα επιλογής ή δυνατότητας, είναι θέμα απόλυτης αναγκαιότητας.
Όπως τη δεκαετία του ’50 η οικονομική ανάπτυξη και ο σύγχρονος πολιτισμός της πατρίδας μας στηρίχθηκαν στους λιγνίτες της περιοχής, έτσι και σήμερα με την αλλαγή του αναπτυξιακού μοντέλου, το οποίο αν σχεδιασθεί με όραμα, τόλμη και υπευθυνότητα, πάλι αυτή η περιοχή με τους πόρους και το ανθρώπινο δυναμικό της, μπορεί να αποτελέσει την ατμομηχανή της εθνικής οικονομίας για τις επόμενες δεκαετίες.
Οδηγήσατε κ. Υπουργέ μία περιφέρεια σε ξαφνικό θάνατο, κάτι που σε καμία χώρα του πλανήτη και μάλιστα ευρωπαϊκή δεν ξανάγινε, αγνοώντας τόσο την προσφορά και τη σπουδαιότητά της ακόμη και σήμερα, όσο και τα τεράστια προβλήματα που καμία άλλη περιφέρεια στη χώρα δεν αντιμετωπίζει.
Ενδεικτικά σας υπενθυμίζω τα μεγαλύτερα ποσοστά ανεργίας στη χώρα, την κατάρρευση του κλάδου της γούνας και την εκτροφή γουνοφόρων ζώων, τη συρρίκνωση του εσωτερικού τουρισμού και την εξαφάνιση του οικονομικού αποτυπώματος της Δ.Ε.Η. σε συνδυασμό με τις χιλιάδες θέσεις εργασίας που θα χαθούν. Και έρχεστε με ένα master plan που όχι μόνο δεν υποκαθιστά το 10% των υπαρχουσών θέσεων εργασίας, αλλά με βαρύγδουπες εκφράσεις όπως εμβληματικά έργα, το μόνο στόχο που έχει είναι να αρπάξει τα τελευταία πλεονεκτήματα και τους πόρους της περιοχής (εδάφη, δίκτυα, εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό) προς όφελος των πολυεθνικών και μόνο.
Θέλετε να μας πάρετε τα πάντα και δεν δίνετε τίποτα.
Ούτε καν λόγος για αντισταθμιστικά οφέλη στην τοπική κοινωνία τη συναίνεση της οποίας επιδιώκετε.
Πουθενά αλλού στη χώρα δεν υπάρχει ενιαία ιδιοκτησία 170.000 στρεμμάτων αλλά ούτε και τα δίκτυα της περιοχής. Γι’ αυτό άλλωστε και το μεγάλο ενδιαφέρον των πολυεθνικών. Και τα δυο όμως, εδάφη και δίκτυα είναι περιουσιακά στοιχεία του ελληνικού λαού και ειδικότερα των κατοίκων της περιοχής.
Θέλω να πιστεύω πως δεν θα συναινέσουν στα σχέδια σας οι θεσμοί και οι φορείς της περιοχής, τα οποία μας οδηγούν σε μία βραχυχρόνια και φτωχή «μονοκαλλιέργεια». Δε θα προχωρήσω στην ανάλυση του master plan (οικονομία χώρου, χρόνου),επιφυλάσσομαι όμως σε μία σταδιακή ανάλυση στο μέλλον.
Τηλεγραφικά και συνοπτικά θα αναφερθώ:
Φωτοβολταϊκά πάρκα: πέρα των αντιρρήσεων που έχουν δει το φως της δημοσιότητας από διαφόρους εκπροσώπους θεσμών και φορέων αλλά και των αντιδράσεων κατοίκων πολλών περιοχών, θα προσθέσω μία παράμετρο. Αν υποθέσουμε ότι θα εγκατασταθεί εδώ το σύνολο των ενδιαφερομένων επενδυτών, μετά από είκοσι–τριάντα χρόνια και το πέρας της δραστηριότητας (αλλαγή μοντέλου, νέες τεχνολογίες κ.λπ.) τι θα γίνουν όλες αυτές οι εγκαταστάσεις με τους τόνους των υλικών που θα έχουν τοποθετηθεί; Επιτρέψτε μου να έχω αρκετές επιφυλάξεις και λόγω επαγγελματικής διαστροφής που άπτονται του δίκαιου των εταιριών (μητρικές, θυγατρικές) και του πτωχευτικού δικαίου!!
Τουρισμός: η Δυτική Μακεδονία ποτέ ,ούτε στις καλύτερες της εποχές, δεν υπήρξε τουριστικό πακέτο τριών ημερών. Μετά την οικονομική κρίση και τον αφανισμό της μεσαίας τάξης στη χώρα η κατάσταση έγινε απελπιστική. Δεν αναφέρομαι στις επιπτώσεις του Covid-19, διότι εύχομαι και ελπίζω να είναι πρόσκαιρες. Βεβαίως και ως περιοχή διαθέτουμε συγκριτικά πλεονεκτήματα, όμως δεν είναι άμεσα αξιοποιήσιμα και προϋποθέτουν μεγάλα κεφάλαια, χρόνο υλοποίησης, σχέδιο και φαντασία.
Υπηρεσίες: προτείνετε υγειονομικό τουρισμό που ως ιδέα είναι εξαιρετική. Γιατί προσπερνάτε μια δομή που διαθέτει η περιοχή και μάλιστα με σπουδαία αποτελέσματα; Πρόκειται για το ΚΑΦΚΑ Αμυνταίου που χρήζει άμεσης βελτίωσης, επέκτασης και αναβάθμισης.
Πρωτογενής τομέας: μιλήσατε από τον Αλιάκμονα για αρδευτικό και δυναμικές αγροτικές καλλιέργειες. Δε σας ενημέρωσαν ότι εκατοντάδες ιδιωτικά στρέμματα στην παραλίμνια περιοχή έχουν ήδη εκμισθωθεί σε πολυεθνικές για φωτοβολταϊκά πάρκα και έτσι το αρδευτικό της βόρειας ζώνης Πολυφύτου θα είναι μάλλον αχρείαστο; Καμία δυναμική καλλιέργεια, η οποία προϋποθέτει μεγάλες ιδιωτικές εκτάσεις, κεφάλαια ,εξοπλισμό, μηχανήματα και κυρίως επίπονη και 24/ωρη απασχόληση δεν αποδίδει 200 ΕΥΡΩ ανά στρέμμα (τόσο και παραπάνω είναι το μίσθωμα που δίνουν οι πολυεθνικές). Το ότι ακόμη δε δεσμεύτηκε το σύνολο των αγροτεμαχίων της περιοχής οφείλεται στην καχυποψία των μεγαλύτερων σε ηλικία ιδιοκτητών και όχι άδικα για το τι μέλλει γενέσθαι μετά το πέρας της εκμίσθωσης και της φωτοβολταϊκής εποχής.
Αν θέλετε κ. Υπουργέ πραγματικά να προσφέρετε υπηρεσίες στην πολύπαθη περιοχή μας που έδωσε τα πάντα στη χώρα, είναι και υποχρέωση σας άλλωστε, θα πρέπει να τολμήσετε και να σχεδιάσετε ένα άλλο μοντέλο ανάπτυξης.
Παραδείγματα υπάρχουν πολλά ,πέραν αυτών που αναφέρονται στο master plan.
Τέτοια έχω να σας προτείνω δύο ,που πιστεύω ότι μπορούν να διασφαλίσουν το μέλλον όχι μόνο της περιοχής αλλά και της χώρας για τις επόμενες δεκαετίες.
Το παράδειγμα του Νational Manufacturing institute Scotland (NMIS),που σε πενήντα δυο στρέμματα περιλαμβάνει ένα πλήρως αυτοματοποιημένο εργοστάσιο, το οποίο θα ενσωματώνει τεχνολογίες αιχμής, ψηφιακή μηχανική και ρομποτική συναρμολόγηση. Θα λειτουργεί από το Πανεπιστήμιο του Στράθκλαιντ και θα υποστηρίζεται από την κυβέρνηση της Σκωτίας, δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς.
Ένα δεύτερο παράδειγμα είναι η πρόταση του κ. Νίκου Κιτσάκη (Εφ.Καθημερινή 9/8/20) ερευνητή στη Μοριακή και Κυτταρική Βιολογία στο Ινστιτούτο Babraham του Cambrige και αναφέρεται στην ανάπτυξη τομέων βιοτεχνολογίας και υψηλής τεχνολογίας με άμεσα αποτελέσματα, χιλιάδες θέσεις εργασίας και μάλιστα καλά αμειβόμενες, πολύ υψηλού επιστημονικού προσωπικού. Πρόταση που δημιουργεί βάσιμες ελπίδες για την επιστροφή των νέων επιστημόνων που έφυγαν στα χρόνια της κρίσης .
Τέσσερες σημαντικές επισημάνσεις:
Πρώτη: στο μεσοδιάστημα η Δ.Ε.Η. είναι υποχρεωμένη να προχωρήσει στις αποκαταστάσεις των εδαφών στους χώρους των ορυχείων και των Α.Η.Σ. και όχι να τις αναθέσει σε κάποιο νεοϊδρυθέντα φορέα.
Δεύτερη: θέλω να υπενθυμίσω σε όλους τους εμπλεκομένους, Κυβέρνηση, θεσμούς και φορείς της Δυτικής Μακεδονίας αλλά κυρίως στους συμπολίτες μας, πως όταν μιλάμε για επενδύσεις και ανάπτυξη αυτόματα εννοούμε και συσσώρευση πλούτου, κάτι που κανείς μέχρι σήμερα δεν θέτει ως θέμα συζήτησης και πόσο μάλλον το επόμενο στάδιο που είναι η κατανομή του πλούτου αυτού.
Τρίτη: η οικονομική ύφεση της χώρας (15,3%),οι αρνητικές επιπτώσεις του Covid-19 στην οικονομία και την κοινωνία, η επιθετικότητα της Τουρκίας (το 80% της ενεργειακής τροφοδοσίας της χώρας θα εξαρτάται από την Τουρκία μετά το ‘21, Εφ.Καθημερινή 2/8/20), καθώς και η αλλαγή των περιβαλλοντικών όρων λειτουργίας των ορυχείων, αποτελούν κατά την άποψη μου σοβαρούς λόγους για την παράταση της απολιγνιτοποίησης.
Τέταρτη: αυτό που θεωρεί ως quick win η Κυβέρνηση (energy press 24/9/20) μόνο ως αστείο μπορεί να αντιμετωπισθεί. Αξίζει μόνο να διαβαστεί η τελευταία παράγραφος του σχετικού άρθρου «αυτό που απομένει είναι οι σχετικές πρωτοβουλίες και επενδύσεις με συγκεκριμένες προτάσεις από τον ιδιωτικό τομέα εφόσον κριθεί ότι η εξόρυξη θα είναι συμφέρουσα και βιώσιμη εμπορικά και οικονομικά». Τι να περιμένει κανείς άραγε από μία Κυβέρνηση που ακόμη και τα πιο σοβαρά θέματα για το μέλλον της χώρας τα διαχειρίζεται επικοινωνιακά. Όπως η επιδότηση για την αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων χωρίς πρώτα να έχουν δημιουργηθεί οι υποδομές για την τροφοδοσία τους. «Το κάρο μπροστά από τα βόδια».
Κλείνοντας κ. Υπουργέ θα σας θυμίσω ένα στίχο του Οδυσσέα Ελύτη, για να τον λάβετε σοβαρά υπόψιν.
‘’Από ‘μας θα εξαρτηθεί το τελικό αποτέλεσμα,
Από ‘μας θα εξαρτηθεί ο παράδεισος ή
Η κόλαση που θα χτίσουμε,
Η μοίρα μας βρίσκετε στα χέρια μας.’’
Με τιμή
ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΒΑΚΩΝΑΚΗ –ΧΑΪΔΟΥ Δικηγόρος,
πρώην Αντινομάρχης Κοζάνης
