Συνέδριο στα πλαίσια του 4ου Ελληνο-Ρωσικού Κοινωνικού Φόρουμ. Είναι επίσης σημαντική ευκαιρία να εκθέσουμε ενώπιον τόσο σημαντικών παραγόντων την κατάσταση και τις εξελίξεις του Τομέα Ηλεκτρισμού στην Ελλάδα, αλλά και τις στρατηγικές κατευθύνσεις της ΔΕΗ, ιδιαίτερα σε ότι αφορά στις διεθνείς της δραστηριότητες. Η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού, η οποία ιδρύθηκε το 1950 ως 100% κρατική επιχείρηση, αλλά που λειτούργησε με τις αρχές της ιδιωτικής οικονομίας, επετέλεσε σε σύντομο χρονικό διάστημα ένα τεράστιο έργο, καθοριστικής σημασίας για τη μεταπολεμική ανάπτυξη της Ελλάδας και την ευημερία του Ελληνικού Λαού. Σε 10 χρόνια, τη 10ετία του ’60, πραγματοποίησε το μεγάλο έργο του εξηλεκτρισμού της Ελλάδας, φέρνοντας τον ηλεκτρισμό στο τελευταίο ορεινό χωριό, και στο μικρότερο νησί. Ταυτόχρονα, αξιοποίησε τις πλούσιες εγχώριες πηγές, όπως ο λιγνίτης και το Υδροδυναμικό, πράγμα καθοριστικό για την εθνική μας οικονομία, της οποίας η ΔΕΗ υπήρξε και παραμένει η ραχοκοκαλιά. Με τη δραστηριότητά της αυτή, η ΔΕΗ έγινε ο μεγαλύτερος επενδυτικός φορέας της χώρας, επενδύοντας κάθε χρόνο εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. Παράλληλα απέκτησε μια πλούσια τεχνογνωσία και ικανότητα οργάνωσης και εκτέλεσης μεγάλων έργων, εκτέλεσης μελετών έργων Παραγωγής κάθε είδους, Μεταφοράς και Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας, και βέβαια λειτουργίας των Σταθμών και των Δικτύων και διαχείρισης των 7.500.000 εκατ. καταναλωτών, που είναι πελάτες της. Ενδεικτικά αναφέρω ότι την τελευταία 3ετία, παρά τη γενικότερη οικονομική κρίση, η ΔΕΗ επένδυσε 2,7 δισ. Ευρώ, σε έργα Παραγωγής, Μεταφοράς και Διανομής Η.Ε. Κυρίες και Κύριοι, Σήμερα η ΔΕΗ, Ανώνυμη Εταιρεία πλέον εισηγμένη στα Χρηματιστήρια της Αθήνας και του Λονδίνου, είναι η μητρική εταιρεία ενός ομίλου με θυγατρικές τους Διαχειριστές των Δικτύων Διανομής και Μεταφοράς, τη ΔΕΗ Ανανεώσιμες, τις εταιρείες εμπορίας στην Τουρκία και στη Βουλγαρία, και την υπό ίδρυση εταιρεία στην Αλβανία. Εξακολουθεί να ελέγχεται από το κράτος έχοντας ταυτόχρονα ιδιώτες μετόχους σε ποσοστό 48,5%, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων (πλέον του 30%) είναι ξένοι. Ως εταιρεία, η ΔΕΗ ΑΕ δραστηριοποιείται σε έντονα ανταγωνιστικό περιβάλλον τόσο στην Παραγωγή ΗΕ όσο και στην Εμπορία. Σε ένα περιβάλλον, το οποίο δεν καθορίζεται από τις ανάγκες της ελληνικής οικονομίας για το ξεπέρασμα της κρίσης και την ανάκαμψη, αλλά από τα μέτρα που επιβλήθηκαν στη χώρα στο πλαίσιο των μνημονιακών υποχρεώσεων, και τα οποία διαπνέονται από δογματικές αντιλήψεις και προκαταλήψεις. Έτσι η ΔΕΗ είναι υποχρεωμένη μέχρι το 2020 να απωλέσει πλέον του 40% των πελατών της και στο εξής η παραγωγή της να μη ξεπερνά το 50% του συνόλου της χώρας. Γενικότερα διάγουμε περίοδο τεκτονικών αλλαγών και εξελίξεων στον τομέα της ενέργειας και ειδικότερα της ηλεκτρικής ενέργειας. Η κλιματική αλλαγή, η πρόοδος της τεχνολογίας, οι κοινωνικοοικονομικές ανάγκες, οι γεωπολιτικές εξελίξεις αλλά και τα εθνικά και μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα προκαλούν αναθεωρήσεις και ανατροπές πρωτόγνωρης έκτασης, με συνεπαγόμενες σοβαρές προκλήσεις, απειλές αλλά και ευκαιρίες. Στο πλαίσιο αυτό η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει κάνει τις κεντρικές της επιλογές και διαμορφώνει τις αντίστοιχες πολιτικές. Αναφέρω συνοπτικά. - Απανθρακοποίηση ως συμβολή στην κλιματική αλλαγή στο πλαίσιο και των πορισμάτων του Παρισιού - COP21 . - Βελτίωση ενεργειακής απόδοσης, εξοικονόμηση και αξιοποίηση εγχώριων ενεργειακών πόρων με στόχο τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης. - Πλήρης απελευθέρωση των αγορών ΗΕ, ενοποίηση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας με ενίσχυση των διασυνδέσεων και διαμόρφωση ενιαίων κανόνων λειτουργίας και ένταξης των ΑΠΕ. - Ενίσχυση του ρόλου των καταναλωτών στην αγορά και στην λειτουργία των ηλεκτρικών συστημάτων στο περιβάλλον της διεσπαρμένης παραγωγής και των έξυπνων δικτύων. Στη χώρα μας αυτά έχουν επίδραση καταλυτική. Ειδικότερα για τη ΔΕΗ συνιστούν προκλήσεις στρατηγικών διαστάσεων, τις οποίες καλείται να αντιμετωπίσει θετικά και δημιουργικά. Να κάνει σε ελάχιστο διάστημα όσα δεν είχαν γίνει εδώ και πολλά χρόνια. Στο περιβάλλον αυτό η στρατηγική της ΔΕΗ συνίσταται σήμερα αφενός στην αύξηση της ανταγωνιστικότητάς της και της ικανότητας διαχείρισης της πελατείας της έναντι του εντεινόμενου ανταγωνισμού, και αφετέρου στην επέκτασή της σε νέες αγορές στο εξωτερικό με επιχειρηματικές συνεργασίες με άλλες εταιρείες. Σε ό,τι αφορά στο εσωτερικό, ο επενδυτικός ορίζοντας στην ηλεκτρική ενέργεια τα επόμενα 10-15 χρόνια είναι σε μεγάλο βαθμό δεδομένος. Στη συμβατική παραγωγή ΗΕ θα υπάρξουν επενδύσεις περιβαλλοντικής αναβάθμισης ή περιορισμένης αντικατάστασης παλαιών λιγνιτικών μονάδων που θα αποσυρθούν με άλλες μικρότερης ισχύος, αλλά πολύ μεγαλύτερης απόδοσης. Στο σημείο αυτό ας μου επιτραπεί μια αναφορά, και από αυτό το βήμα. Για την Ελλάδα, ένα σημαντικό ποσοστό παραγωγής ΗΕ από λιγνίτη για λόγους ασφάλειας εφοδιασμού και συγκράτησης του κόστους έναντι των δικαιωμάτων των διεθνών τιμών πετρελαίου είναι αναμφισβήτητη αναγκαιότητα. Το ζήτημα είναι οι όροι ανάπτυξης και εκμετάλλευσης του λιγνιτικού δυναμικού. Με τις πραγματοποιούμενες και σχεδιαζόμενες επενδύσεις της ΔΕΗ σε συνδυασμό με τις προγραμματισμένες αποσύρσεις παλαιών μονάδων η χώρα μας, όχι μόνο θα εκπληρώσει τους Ευρωπαϊκούς στόχους εκπομπών CO2 αλλά θα προηγηθεί σημαντικά. Από 34,5 εκ. τόνους εκπομπών CO2 το 2014, θα εκπέμπονται λιγότεροι των 20 εκ. στα μέσα της επόμενης 10ετίας, δηλ. μείωση άνω του 40%, το δε συνολικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα με την επέκταση της χρήσης ΗΕ σε διάφορους τομείς της οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας όπου σήμερα κυριαρχεί το πετρέλαιο, θα είναι ασύγκριτα καλύτερο από το σημερινό. Επανερχόμενος στις επενδύσεις στη συμβατική παραγωγή, η ΔΕΗ σχεδιάζει να προχωρήσει όχι με την παραδοσιακή λογική αλλά με εντελώς διαφορετική στρατηγική, με επιχειρηματικές συμπράξεις και αυτοχρηματοδοτήσεις. Το σχεδιαζόμενο project Μελίτη, με την ίδρυση ανεξάρτητης εταιρείας με την Κινεζική Εταιρεία CMEC και Έλληνες ιδιώτες, είναι το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα. Πέραν της συμβατικής παραγωγής, οι σημαντικότερες ίσως επενδύσεις θα αφορούν στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας ο ρόλος των οποίων συναρτήσει και της προόδου της τεχνολογίας θα γίνεται όλο και πιο σημαντικός. Η Ελλάδα είναι προνομιούχος εξαιτίας της θέσης, του κλίματος αλλά και του υπεδάφους της, με μεγάλες δυνατότητες ηλιακής ενέργειας, αιολικής ενέργειας αλλά και γεωθερμίας. Ως ΔΕΗ ήδη σχεδιάζουμε, με την ίδια λογική των συμπράξεων να αναπτυχθούμε ραγδαία στον τομέα των ΑΠΕ, με στόχο την κατάκτηση ηγετικού ρόλου, κερδίζοντας το χαμένο έδαφος. Σημαντικότατες επενδύσεις είναι αναγκαίες και σχεδιάζονται στον τομέα της Μεταφοράς ΗΕ. Εδώ κεντρικό ρόλο έχουν οι υποβρύχιες διασυνδέσεις των νησιών με το ηπειρωτικό σύστημα και η αύξηση των διασυνδέσεων με τις γειτονικές μας χώρες, σε όλα τα σημεία του ορίζοντα. Η ΔΕΗ, και στο πεδίο αυτό φιλοδοξεί να έχει έντονη παρουσία ιδιαίτερα ενόψει του πλήρους ιδιοκτησιακού διαχωρισμού του ΑΔΜΗΕ - προς το παρόν θυγατρικής της εταιρείας. Τέλος, εξαιρετικής σπουδαιότητας επενδύσεις πρόκειται να γίνουν για τον τεχνολογικό εκσυγχρονισμό των δικτύων Διανομής στην προοπτική της μετατροπής τους σε «Έξυπνα Δίκτυα». Στον τομέα αυτό η χώρα μας, και λόγω της θέσης της αλλά, κυρίως λόγω της υψηλής τεχνογνωσίας που διαθέτει και της γνώσης που παράγεται στα Πολυτεχνεία, έχει όλες τις προϋποθέσεις να αναπτυχθεί και να καταστεί σημαντικός παραγωγός και εξαγωγέας σε άλλες αγορές. Και σ’ αυτό τον τομέα η ΔΕΗ, και μέσω της θυγατρικής της, του Διαχειριστή των Δικτύων, σχεδιάζει να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο. Συμπερασματικά είναι φανερό ότι τα επόμενα χρόνια αναμένονται στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα μας επενδύσεις αρκετών δις ευρώ. Η ΔΕΗ σχεδιάζει να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο, και η στρατηγική των συμπράξεων δημιουργεί εξαιρετικά ευνοϊκές συνθήκες και δυνατότητες συμμετοχής εταιρειών και από τη Ρωσία. Κυρίες και Κύριοι, Όπως προανέφερα, στα πλαίσια της ενοποίησης της Ευρωπαϊκής αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας οι περιφερειακές αγορές θα διαδραματίσουν εξαιρετικά σημαντικό ρόλο. Η δική μας περιφερειακή αγορά αφορά κυρίως τις χώρες της Βαλκανικής. Πρόκειται για μία αγορά σε πρώιμο στάδιο, σε αντιστοιχία με τις εγχώριες αγορές των χωρών αυτών. Η ΔΕΗ ΑΕ με τη μεγάλη πείρα και γνώση που διαθέτει από τη λειτουργία της αγοράς στην Ελλάδα έχει την ευκαιρία να πρωταγωνιστήσει τόσο στην ολοκλήρωση αυτής της αγοράς, όσο κυρίως, ως βασικός συμμετέχων σ’ αυτή. Οι γειτονικές χώρες διαθέτουν πλούσιο δυναμικό για παραγωγή ΗΕ. Από τη συμβατική παραγωγή, ιδιαίτερη σημασία έχει το πλούσιο υδροδυναμικό, χωρίς να αγνοείται ο λιγνίτης στη Βόρεια και Βορειοδυτική Βαλκανική, αλλά και οι δυνατότητες παραγωγής ΗΕ από φυσικό αέριο, σημαντικός παράγοντας για τη λειτουργία των τοπικών συστημάτων. Πολύ μεγάλες προοπτικές στο πλαίσιο και της στρατηγικής της κλιματικής αλλαγής και της προστασίας του περιβάλλοντος παρουσιάζει και ο τομέας των ΑΠΕ, όλων των ώριμων τεχνολογιών. Και βέβαια ιδιαίτερο ενδιαφέρον και προοπτικές ανάπτυξης και επενδύσεων έχουν τα δίκτυα, ιδιαίτερα αυτά της Διανομής Η.Ε. Η ΔΕΗ σχεδιάζει να αναπτύξει την παρουσία της στις χώρες αυτές σε όλους τους τομείς της ηλεκτρικής ενέργειας. Για το σκοπό αυτό αναζητά συνεργασίες τόσο με τοπικές εταιρείες, όσο και ελληνικές αλλά και άλλες, όπως π.χ. Ρωσικές εταιρείες, με τις οποίες θα ήταν χαρά μας να πραγματοποιήσουμε συνεργασίες και να αναπτύξουμε κοινές επιχειρηματικές δραστηριότητες, και επενδύσεις σε έργα παραγωγής. Είναι αυτονόητο, αλλά θα ήθελα να το υπογραμμίσω, ότι οι επιχειρηματικές συνεργασίες που επιδιώκει η ΔΕΗ θα δομούνται σε υγιείς βάσεις με πλήρη σεβασμό στους τοπικούς θεσμούς και παραδόσεις. Ο χαρακτήρας και η ιστορία της ΔΕΗ, ως εταιρείας ελεγχόμενης από το Δημόσιο αποτελεί εγγύηση και παράγοντα εμπιστοσύνης. Ωστόσο η διεθνής δραστηριότητα της ΔΕΗ θα επεκτείνεται και πέραν των ορίων της ΕΕ. Βασικό πεδίο δραστηριότητας αποτελεί η γειτονική μας Τουρκία η αγορά της οποίας αναπτύσσεται και μετεξελίσσεται ραγδαία. Σχεδιάζουμε να αναπτύξουμε πολύπλευρη δραστηριότητα με τις ίδιες αρχές και στρατηγική. Εκμεταλλευόμενοι τα ανταγωνιστικά μας πλεονεκτήματα και κυρίως την αξιοπιστία και το ισχυρό μας Brand Name επιδιώκουμε επιχειρηματικές συνεργασίες με Τουρκικές κατά βάση εταιρείες αλλά και άλλους ενδιαφερόμενους τόσο στην παραγωγή ΗΕ, συμβατική και ΑΠΕ, όσο και στην Εμπορία. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το Ιράν, στο οποίο θα αναζητήσουμε τις ευκαιρίες που υπάρχουν, καθώς και χώρες της Μέσης Ανατολής. Τέλος ήδη έχουν γίνει τα πρώτα βήματα στη μεγάλη χώρα του Νείλου, την Αίγυπτο, στην οποία οι δυνατότητες εξαιτίας των ιδιαίτερα φιλικών, από παράδοση και όχι μόνο, σχέσεών μας σε συνδυασμό με τα ανταγωνιστικά μας πλεονεκτήματα είναι εξαιρετικές. Κυρίες και Κύριοι, Όπως προανέφερα, τα Πολυτεχνεία και τα Πανεπιστήμιά μας παράγουν πολύ υψηλού επιπέδου επιστημονικό και τεχνικό δυναμικό. Μια γενιά νέων επιστημόνων και μηχανικών, που δυστυχώς στα χρόνια της κρίσης μεταναστεύει, προσθέτοντας αξία σε άλλες χώρες. Η ΔΕΗ, με την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων της, ιδιαίτερα των διεθνών, φιλοδοξεί να δώσει σε αυτή τη χρυσή νεολαία της πατρίδας μας νέες ευκαιρίες και δυνατότητες. Η ίδια η ΔΕΗ έχει τεράστια εμπειρία και τεχνογνωσία μοναδική στη χώρα μας, επιπέδου που μπορεί να ανταποκριθεί στα υψηλότερα διεθνή στάνταρντς. Αναφέρω ενδεικτικά τη μελέτη, κατασκευή και λειτουργία μεγάλων Υδροηλεκτρικών Έργων, τη λειτουργία και εκμετάλλευση θερμικών μονάδων υγρών, αερίων και στερεών καυσίμων, τη λειτουργία των δικτύων, τη διαχείριση των σύνθετων ζητημάτων υγείας, ασφάλειας και περιβάλλοντος στον τομέα του ηλεκτρισμού. Αυτή πρέπει να μεταλαμπαδευτεί στους νέους, οι οποίοι μαζί με το έμπειρο στελεχικό δυναμικό της ΔΕΗ να αποτελέσουν το αναγκαίο δυναμικό, την κρίσιμη μάζα που θα στηρίξει αυτή τη διεθνή αναπτυξιακή προσπάθεια, που εκτός από την ισχυροποίηση της ίδιας της επιχείρησης θα φέρει πλούτο στη χώρα συμβάλλοντας στο ξεπέρασμα της κρίσης και στην ανάπτυξη. Πέραν αυτών, όπως τόνισα, τις επιχειρηματικές πρωτοβουλίες της η ΔΕΗ κάθε άλλο παρά σκοπεύει να τις πραγματοποιήσει μόνη της. Άλλωστε αυτό δεν θα έχει κανένα νόημα, και θα αφαιρούσε πολύ από τις δυνατότητες. Θα συμπράξει με άλλες εταιρείες, του κατασκευαστικού κυρίως τομέα, οι οποίες θα συμπληρώνουν το φάσμα των δραστηριοτήτων και θα πολλαπλασιάζουν τις δυνατότητες, χωρίς να συνιστούν εμπόδιο στις συμπράξεις με ξένες εταιρείες του ενεργειακού τομέα ή επενδυτικά κεφάλαια. Κυρίες και Κύριοι, Με τη μεγάλη χώρα της Ρωσίας οι δεσμοί της Ελλάδας είναι μακρόχρονοι και ισχυροί. Οι δύο λαοί έχουν τόσα κοινά. Χιλιάδες Έλληνες ζουν στη Ρωσία. Χιλιάδες Ρώσοι στην Ελλάδα. Οι Κυβερνήσεις μας συνεργάζονται αρμονικά για μια σειρά σημαντικά θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος. Η ίδια η ΔΕΗ έχει στο παρελθόν συνεργαστεί σε μεγάλα έργα με εταιρείες της Ρωσίας ή της Ε.Ε. Αναφέρω ενδεικτικά την κατασκευή μονάδων από Ρώσικες εταιρείες στο Κερατσίνι (πετρέλαιο) και στην Καρδιά (λιγνίτης). Αυτά αποτελούν σοβαρές παρακαταθήκες και ένα εξαιρετικά ευνοϊκό πλαίσιο ανάπτυξης επιχειρηματικών ευκαιριών στον τομέα του ηλεκτρισμού. Ας τις αναζητήσουμε, και ας τις αξιοποιήσουμε. Εύχομαι το Συνέδριο αυτό να γίνει σταθμός.