Μία νέα επιζωοτία, η Αφρικανική Πανώλη του Χοίρου πλήττει τη χοιροτροφία των γειτονικών κρατών καθώς και χωρών της Ανατολικής Ευρώπης και η εξάπλωσή της πλησιάζει προς τα Ελληνικά σύνορα. Το κοντινότερο τελευταίο κρούσμα αναφέρθηκε στη Βουλγαρία και σε απόσταση 13 km από την ελληνική μεθόριο.
Είναι ιογενής ασθένεια που προσβάλλει μόνο τους χοίρους, δεν έχει εμφανιστεί ποτέ στη χώρα μας, δεν μεταδίδεται στον άνθρωπο και δεν αποτελεί κίνδυνο για τη Δημόσια Υγεία. Αποτελεί όμως σοβαρό κίνδυνο για τη χοιροτροφία. Σύμφωνα με την Εθνική και Κοινοτική Νομοθεσία, αποτελεί νόσημα υποχρεωτικής δήλωσης.
Βασικοί κίνδυνοι εισόδου και εξάπλωσης της ασθένειας στη Χώρα μας είναι αφ’ ενός οι αγριόχοιροι που μετακινούνται διασυνοριακά, συνεπώς μπορούν να έρθουν σε επαφή με πληθυσμούς περιοχών όπου ενδημεί η ασθένεια και αφ’ ετέρου η σίτιση των οικόσιτων χοίρων με υπολείμματα τροφίμων, ζωοτροφών και ζωικών υποπροϊόντων μολυσμένων από τον ιό.
Τα κύρια συμπτώματα που προκαλεί ο ιός της Αφρικανικής Πανώλους του Χοίρου στους άγριους και οικόσιτους χοίρους είναι υψηλός πυρετός, αιμορραγίες στο δέρμα, τους βλεννογόνους και τα εσωτερικά όργανα και υψηλή θνησιμότητα που αγγίζει το 100%. Μεταδίδεται με στενή επαφή των ασθενών με υγιή ζώα μέσω των εκκρίσεων, μηχανικούς μεταφορείς όπως κρότωνες, μύγες και κουνούπια, με την κατανάλωση μολυσμένων ζωοτροφών και ζωικών υποπροϊόντων και με μηχανικά μέσα μολυσμένα από τον ιό (εξοπλισμός, ρουχισμός, οχήματα).
Το Τμήμα Κτηνιατρικής εφιστά την προσοχή στους κατόχους χοιροτροφικών εκμεταλλεύσεων, τους εμπλεκόμενους στο εμπόριο και τη διακίνηση ζώων (υπεύθυνους σφαγείων, κτηνοτρόφους, εμπόρους/κρεοπώλες) και τους εκτροφείς οικόσιτων χοίρων να λαμβάνουν όλα τα ενδεδειγμένα μέτρα ώστε να αποτραπεί κάθε επαφή με τον παθογόνο ιό.
Ιδιαιτέρως προσεκτικοί οφείλουν να είναι οι κάτοχοι εκμεταλλεύσεων εκτατικού τύπου και οικόσιτων χοίρων λόγω της αυξημένης πιθανότητας επαφής των ζώων τους με ζώα της άγριας πανίδας. Κρίσιμο σημείο αποτελεί η αποφυγή οποιασδήποτε επαφής δυνητικά μολυσμένων αγριόχοιρων με εκτρεφόμενα χοιρινά, με δημιουργία περίφραξης που θα εμποδίζει οποιαδήποτε είσοδο/έξοδο ζώων, αδέσποτων και άγριων και ειδικότερα την είσοδο αγριόχοιρων.
Οι εντατικές εκμεταλλεύσεις κλειστού τύπου εξυπακούεται ότι πρέπει να εντατικοποιήσουν στο μέγιστο βαθμό τα μέτρα βιοπροφύλαξης που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, αυστηρό έλεγχο της εισόδου και εξόδου των ζώων στην εκμετάλλευση, κατάλληλη περίφραξη που αποτρέπει την είσοδο άγριων ζώων, κατάλληλη ένδυση του προσωπικού, τήρηση κανόνων ατομικής υγιεινής, περιορισμό επισκέψεων και σχολαστικούς καθαρισμούς και απολυμάνσεις εκτροφής και οχημάτων.
Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται να δείχνουν και οι κυνηγοί αγριόχοιρων, κυρίως στη σωστή διαχείριση των θηραμάτων, στην αποφυγή επαφής εντοσθίων ή ωμού κρέατος αγριόχοιρου με οποιοδήποτε οικόσιτο ή άγριο ζώο και ιδίως λήψη όλων των ενδεδειγμένων μέτρων βιοασφάλειας εάν οι κυνηγοί αγριόχοιρων έρχονται σε επαφή με οικόσιτους χοίρους.
Οι εκτροφείς οικόσιτων χοίρων (χοίροι που διατηρούνται σε αυλές), υποχρεούνται σε δήλωση των χοίρων και της εκτροφής τους στις αρμόδιες Κτηνιατρικές Υπηρεσίες.
Κάθε πολίτης, φορέας ή ομάδα που δραστηριοποιείται στην ύπαιθρο και τα δάση της Π.Ε. Κοζάνης (κτηνοτρόφοι, κυνηγετικοί σύλλογοι, Θηροφυλακή και δασικές Υπηρεσίες) οφείλει να επιδείξει αυξημένη επαγρύπνηση και να αναφέρει στο Τμήμα Κτηνιατρικής οποιοδήποτε περιστατικό αυξημένης θνησιμότητας στους πληθυσμούς αγριόχοιρων, ανεύρεση εστίας νεκρών ζώων σε αριθμούς πέραν του φυσιολογικού ή ύπαρξης ζώων με τα προαναφερθέντα κλινικά συμπτώματα.
Επισημαίνεται τέλος και πάλι ότι η ασθένεια προσβάλλει αποκλειστικά τα χοιρινά και δεν εγκυμονεί κινδύνους για τη Δημόσια Υγεία. Αποτελεί όμως κίνδυνο σοβαρών επιπτώσεων, λόγω των ενδεχόμενων βαριών απωλειών ζωικού κεφαλαίου, για τη Χοιροτροφία, ένα σημαντικό κλάδο του πρωτογενούς τομέα και κατ’ επέκταση της τοπικής αγροτικής ανάπτυξης.
Δεν έχει προς το παρόν επιβεβαιωθεί κρούσμα στην Ελληνική Επικράτεια, συνεπώς ούτε στην Π.Ε. Κοζάνης, όμως όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς και πολίτες οφείλουν να δείξουν την απαιτούμενη προσοχή, πνεύμα συνεργασίας με τις τοπικές Κτηνιατρικές αρχές και αυξημένη επαγρύπνηση ώστε οποιοδήποτε περιστατικό να διερευνηθεί εγκαίρως και σε περίπτωση διαπίστωσης εστίας της ασθένειας να παρθούν τα κατάλληλα μέτρα αποφυγής εξάπλωσης της νόσου.
ΤΜΗΜΑ ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΗΣ Π.Ε. ΚΟΖΑΝΗΣ
Κτηνιατρικό Γραφείο Κοζάνης & Βοΐου, Τηλ. 2461023782
Κτηνιατρικό Γραφείο Εορδαίας, Τηλ. 2463081656
Κτηνιατρικό Γραφείο Σερβίων Τηλ. 2464021587