Σύμφωνα με τον Ιχθυολόγο Θανάση Βαρβέρη το εν λόγω είδος εντοπίστηκε και άρχισε να καταγράφεται από το 1994 στην  λίμνη Κερκίνη, Βόλβη και την τεχνητή λίμνη του Αώου. Λίγο αργότερα στη λίμνη της Καστοριάς, στην τεχνητή λίμνη Πολυφύτου, στις δύο λίμνες των Πρεσπών, στη Βεγορίτιδα, και στις μικρότερες λίμνες Ζάζαρη, Χειμαδίτιδα και Πετρών.

Όπως εξήγησε μιλώντας στο ΑΠΕ ΜΠΕ, το συγκεκριμένο είδος «ανταγωνίζεται τα ενδημικά είδη των λιμνών κυρίως μέσω της κατανάλωσης των αυγών τους, κατά την αναπαραγωγική περίοδο». Από την ιχθυοπανίδα των λιμνών δεν υπάρχει θηρευτής που θα μπορούσε να το απειλήσει εκτός από τον γουλιανό που όμως ζει σε στα βαθύτερα σημεία των λιμνών ενώ το ηλιόψαρο ζει στην επιφάνεια.

Από πρόσφατη έρευνα στο πλαίσιο προγράμματος ελέγχου αναπαραγωγής της ιχθυπανίδας των λιμνών της Φλώρινας διαπιστώθηκε σημαντική παρουσία του ξενικού είδους, 4 στα 100 ψάρια, γεγονός που δημιουργεί ανησυχία για το μέλλον των ενδημικών ειδών που υπάρχουν στις λίμνες. Ο κ. Βαρβέρης ανέφερε ότι «αντίστοιχα προβλήματα και ίσως σε μεγαλύτερο βαθμό αντιμετωπίζουν πολλές λίμνες και ποτάμια της Ευρώπης» και πρόσθεσε ότι «το συγκεκριμένο είδος φαίνεται να προσαρμόζεται και να επιβιώνει ακόμα και σε λίμνες αλπικού τύπου, που οι συνθήκες δεν το ευνοούν». Πως τα καταφέρνει; Παρουσιάζει μικρότερο μέγεθος ανάπτυξης από 12εως 18 cm αντί για 30 cm αλλά και μικρότερο κύκλο ζωής 2 ετών από το συνηθισμένο των έξι ετών.

Πως έφτασε όμως το συγκεκριμένο ψάρι στα ελληνικά ύδατα; Ο κ. Βαρβέρης αναφέρει ότι η εξάπλωση του έγινε με δύο τρόπους. Από τον εμπλουτισμό των λιμνών όπου ανάμεσα στα ενδημικά είδη υπήρχαν και κάποια ηλιόψαρα κι από την μεταφορά των δικτυών από λίμνη σε λίμνη όπου κάποια από τα αυγά των ηλιόψαρων  κατάφεραν και επέζησαν.  

Πως μπορεί να αντιμετωπιστεί η ραγδαία ανάπτυξη του πληθυσμού του; Ο κ. Βαρβέρης σημειώνει ότι «η μοναδική λύση είναι η αλίευση του από τους ψαράδες και η ένταξη του στην αλυσίδα διατροφικής αξίας των λιμνίσιων  ψαριών».

Σύμφωνα με προγνωστικά μοντέλα η κλιματική αλλαγή σε συνδυασμό με την αύξηση της θερμοκρασίας του νερού των λιμνών αναμένεται να δημιουργήσει συνθήκες που έως το 2050 θα οδηγήσουν σε σημαντική επέκταση των ζωνών παρουσίας του συγκεκριμένου είδους και ταυτόχρονα στην αύξηση του κύκλου ζωής του από τα 2 στα 6 έτη.

Το ΓΕΩΤ.Ε.Ε./παράρτημα Δυτ. Μακεδονίας, στο πλαίσιο της διαβούλευσης σχετικά με την ΚΥΑ «Εθνικός Κατάλογος Χωροκατακτητικών Ξενικών Ειδών (ΧΞΕ)», με επιστολή στην Δ/νση Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος & Βιοποικιλότητας του Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας, αφού παραθέτει τα στοιχεία της έρευνας, ζητά να συμπεριληφθεί  στη λίστα των ιχθύων εσωτερικών υδάτων το συγκεκριμένο είδος Lepomis gibbosus (Ηλιόψαρο), με την ένδειξη κατηγορίας κινδύνου «Μεσαία».

Σπυρος Κουταβας