στη συνεδρίαση της Ολομέλειας της Βουλής επί του Νομοσχεδίου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών περί κύρωσης του Κώδικα ΦΠΑ:
Με εναρκτήριο λάκτισμα τη συνεδρίαση την προηγούμενη εβδομάδα για το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό - Διαρθρωτικό Σχέδιο 2025-2028, έχουμε εισέλθει ήδη στην πυκνή κοινοβουλευτική περίοδο που κυριαρχείται από το παρόν και το μέλλον της ελληνικής οικονομίας. Η συζήτησή μας συνεχίζεται τη Δευτέρα με τη συνεδρίαση για το προσχέδιο του Κρατικού Προϋπολογισμού 2025 και τελικά κορυφώνεται με την ψήφιση στην Ολομέλεια.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Πρωθυπουργός ενημέρωσε χθες για «πέντε πράγματα» που θέλει να ξέρουμε για τον Προϋπολογισμό. Από τα πέντε σημεία, σήμερα θα εστιάσω στο πρώτο, καθώς έχουμε την ευκαιρία στην αλληλουχία των συνεδριάσεων να απαντήσουμε ολοκληρωμένα και στα υπόλοιπα. Ανέφερε, λοιπόν, επί λέξει ότι «πρώτον, κάνει καλό στην τσέπη μας, διότι περιλαμβάνει 12 αυξήσεις αποδοχών και 12 μειώσεις φόρων. Έτσι κλείνουμε σταθερά την ψαλίδα που μας χωρίζει από τα ευρωπαϊκά εισοδήματα».
Βάσει των επίσημων στοιχείων, από το 2019 που ανέλαβε τη διακυβέρνηση η ΝΔ μέχρι σήμερα, το ΑΕΠ (δηλαδή το εθνικό εισόδημα) σε πραγματικές τιμές αυξήθηκε 10%. Την ίδια περίοδο, οι εισπράξεις από φόρους αυξήθηκαν 29%, δηλαδή τριπλάσια. Αυτό το στοιχείο διαψεύδει τον ισχυρισμό του Πρωθυπουργού. Ταυτόχρονα, οι εισπράξεις ειδικά από τον ΦΠΑ παρουσίασαν αύξηση 42,8%. Συνεπώς, το τεράστιο πρόβλημα της άνισης σχέσης άμεσων – έμμεσων φόρων έχει “χτυπήσει ταβάνι”. Το 2019 η σχέση ήταν ήδη δυσμενής, ο ΦΠΑ αποτελούσε το 34% των εσόδων και τώρα αποτελεί το 38%, συν τους άλλους έμμεσους φόρους που οδηγούν σε μια εντελώς άνιση σχέση που όμοιά της δεν υπάρχει πουθενά στην Ε.Ε.
Τα επίσημα στοιχεία, επίσης, διαψεύδουν και τον πρωθυπουργικό ισχυρισμό περί σύγκλισης με την Ε.Ε. Είναι γνωστό ότι βάσει των δεδομένων της Eurostat, ενώ ως προς το μέσο εισόδημα κατέχουμε την 18η θέση στην Ε.Ε., ως προς την αγοραστική δύναμη διολισθαίνουμε κατά 8 θέσεις, στην προτελευταία 26η θέση.
Υπενθυμίζω άλλωστε τη μελέτη του ΙΝΕ ΓΣΕΕΕ πριν ακριβώς ένα χρόνο, με την ακρίβεια τότε να καλπάζει για έναν μόλις χρόνο. Περιείχε συντριπτικά στοιχεία, θέτοντας ζήτημα μισθού διαβίωσης, γιατί κανένα από τα αντιπροσωπευτικά εισοδήματα (βασικός μισθός, καθαρός μέσος μισθός, μέση κύρια σύνταξη), σε συνδυασμό με την έκθεση πλήρους απασχόλησης που έχει η Ελλάδα, δεν επαρκούν για την κάλυψη του προϋπολογισμού βασικών αναγκών, ούτε καν για μονομελή οικογένεια. Αρκεί να αναλογιστούμε ότι έχουν προστεθεί ακόμα δύο χρόνια με δραματική επιδείνωση των εν λόγω συνθηκών. Παράλληλα, κεντρικό ζήτημα αποτελεί το 30% παιδικής φτώχειας.
Όλα αυτά οδηγούν σε προβληματισμό και κυρίως σε κινητοποίηση για το πως θα τα ξεπεράσουμε. Χρειάζεται να εστιάσουμε με ιδιαίτερη προσοχή και υπευθυνότητα σε δύο κεντρικά θέματα: στα εισοδήματα και στο κόστος ζωής.
Ο ελληνικός λαός μπορεί να δει πραγματικές αυξήσεις μόνο εάν υπάρξει ανάπτυξη σε άλλα μεγέθη και διαφορετικούς ρυθμούς. Με απλά λόγια, εάν δεν μεγαλώσει “η πίτα”, πραγματικές αυξήσεις δύσκολα θα μπορέσουν να δοθούν.
Tο “κλειδί” όμως, όπως ανέπτυξα και στη συνεδρίαση για το Μεσοπρόθεσμο, είναι να μπορέσουμε να ελέγξουμε και να χαμηλώσουμε το κόστος ζωής. Η μεγαλύτερη αύξηση που μπορούμε να δώσουμε στους πολίτες -από τα πιο ευάλωτα στρώματα μέχρι τα μεσαία εισοδήματα- είναι να ποδηγετήσουμε επιτέλους τις ανεξέλεγκτες διαστάσεις του κόστους ζωής. Η αποτυχία της Κυβέρνησης στο υπέρογκο κόστος ζωής είναι παταγώδης. Δεν είναι μόνο στενά η ακρίβεια που επιβαρύνεται από τους υψηλούς συντελεστές ΦΠΑ, τους οποίους η Κυβέρνηση αρνείται να μειώσει. Υπάρχει ταυτόχρονα ένα σύνολο παραμέτρων που συνθέτουν το κόστος ζωής. Το στεγαστικό, για το οποίο είναι γνωστή η πρωτοβουλία του Προέδρου μας, Νίκου Ανδρουλάκη, που έθεσε το ζήτημα ήδη από το καλοκαίρι του 2021, πρώτος πριν από τρία χρόνια. Το ενεργειακό, όπου η Ελλάδα εξακολουθεί σταθερά να κατέχει μία από τις τρεις υψηλότερες θέσεις στη χονδρική του ρεύματος, με το Κράτος τελικά να επιδοτεί τους ισχυρούς παρόχους - παραγωγούς. Τα ολιγοπώλια, την ύπαρξη των οποίων ανέδειξε και η Τράπεζα της Ελλάδος.
Στο ΠΑΣΟΚ, χωρίς να διολισθήσουμε στην εύκολη δημαγωγία και το λαϊκισμό, έχουμε επεξεργαστεί τεκμηριωμένες λύσεις για όλα τα παραπάνω. Για το στεγαστικό, αναφέρθηκα ήδη στην πρωτοπόρα πρότασή μας. Για την Ενεργειακή Δημοκρατία απέναντι στο ενεργειακό ολιγοπώλιο που έχει εγκαθιδρύσει η Κυβέρνηση κλείνοντας τον ηλεκτρικό χώρο για πέντε εταιρείες. Για τη λειτουργία της Επιτροπής Ανταγωνισμού απέναντι στις ολιγοπωλιακές πρακτικές. Για μια 2η ευκαιρία αξιοπρέπειας στην κοινωνία που είναι εγκλωβισμένη στα κόκκινα δάνεια και στο ιδιωτικό χρέος. Για στοχευμένες αυξήσεις, για το νέο ΕΚΑΣ στους χαμηλοσυνταξιούχους. Είμαστε πραγματικά περήφανοι γιατί έχουμε ολοκληρωμένες προτάσεις για κάθε πτυχή του υπέρογκου κόστους ζωής, η ποδηγέτηση του οποίου καθίσταται ακόμα πιο επιτακτική υπό το νέο δημοσιονομικό πλαίσιο, με το όριο αύξησης δαπανών κατά περίπου 3% και με τις αμυντικές δαπάνες να καταλαμβάνουν το 50% του 3%.
Ειδικά όσον αφορά την πρότασή μας για μείωση του ΦΠΑ σε βασικά αγαθά, είναι απορίας άξιο γιατί η Κυβέρνηση επιμένει να κωφεύει.
Η άνιση σχέση έμμεσων - άμεσων φόρων προφανώς δεν μπορεί να ανατραπεί σε μία ημέρα, χρειάζεται όμως να τεθεί σε εφαρμογή ένα ολοκληρωμένο σχέδιο αποκλιμάκωσής της. Συνεπώς, σας καλούμε ξανά να δεχτείτε το σχέδιο του ΠΑΣΟΚ για Φορολογική Δικαιοσύνη. Η φορολογία εισοδήματος είναι το βασικότερο εργαλείο αναδιανομής και, εάν επιμένετε να το χρησιμοποιείτε εσφαλμένα, θα συνεχίσετε να επιβαρύνετε μονίμως άδικα τα μεσαία και ευάλωτα στρώματα.
