Σαρωτικές αλλαγές σε αγορά και επαγγέλματα
Οι διατάξεις που ψηφίστηκαν επιδιώκουν να ανοίξουν τον ανταγωνισμό, να άρουν εμπόδια στην παραγωγή και διάθεση προϊόντων και υπηρεσιών, να φέρουν επενδύσεις και να προκαλέσουν την αποκλιμάκωση των τιμών του καταναλωτή.
Ετσι, οι ανατροπές που έρχονται και οι πωλήσεις ανά κλάδο είναι:
Στο γάλα, όπου οι επιχειρήσεις εμφανίζουν τζίρο 600 εκατ. ευρώ, καταργείται το «πλαφόν» των επτά ημερών στη διάρκεια ζωής του παστεριωμένου προϊόντος.
Στο ψωμί, σε μια αγορά με πωλήσεις περίπου 1 δισ. ευρώ, επιτρέπεται η πώλησή του ακόμη και από περίπτερα.
Στο καθεστώς των εκπτώσεων-προσφορών και της κυριακάτικης λειτουργίας, έρχονται απελευθερώσεις που επηρεάζουν τα εμπορικά καταστήματα λιανικής με ετήσιο κύκλο εργασιών 18 δισ. ευρώ.
Στα φαρμακεία, που πετυχαίνουν τζίρο 3,5 δισ. ευρώ, αίρονται περιορισμοί σχετικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς.
Στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, με τη ΔΕΗ να έχει τη μερίδα του λέοντος περί τα 6 δισ. ευρώ στους καταναλωτές, δίνεται η δυνατότητα της δραστηριοποίησης κι άλλων προμηθευτών.
Στο φυσικό αέριο, με τις τρεις εταιρείες παροχής αερίου να εμφανίζουν τζίρο της τάξης των 300 εκατ. ευρώ, ανοίγει ο δρόμος για την είσοδο κι άλλων επιχειρήσεων λιανικής πώλησης.
Στα τουριστικά καταλύματα απελευθερώνεται η χρονική διάρκεια των μισθώσεων.
Στα φορτηγά ιδιωτικής χρήσης απλουστεύεται η διαδικασία χορήγησης αδειών κυκλοφορίας.
Το επίκεντρο του ενδιαφέροντος και το πεδίο των αντιπαραθέσεων εστιάζεται σε δύο από τα βασικότερα αγαθά, το γάλα και το ψωμί. Κτηνοτρόφοι και αρτοποιοί προειδοποιούν για αντιδράσεις καθώς, όπως υποστηρίζουν, οι αλλαγές που έρχονται ευνοούν τις μεγάλες επιχειρήσεις.
Συγκεκριμένα, στο γάλα, με τις διατάξεις του νόμου καταργείται ο νομοθετικός περιορισμός της διάρκειας συντήρησης, η οποία πλέον θα ορίζεται με ευθύνη του παρασκευαστή. Αξίζει να σημειωθεί πως και σε κράτη-μέλη της ΕΕ ο καθορισμός ορίου ημερών για το παστεριωμένο γάλα δεν υφίσταται. Μάλιστα σε γαλακτοπαραγωγικές χώρες αυτή φτάνει και τις 10 ημέρες. Οι επτά ημέρες είχαν θεσπιστεί από την προηγούμενη κυβέρνηση, επιμηκύνοντας τη διάρκεια συντήρησης από τις πέντε ημέρες. Ηδη ύστερα από αυτήν την κίνηση φάνηκαν τα πρώτα αποτελέσματα στις τιμές καταναλωτή, καθώς αυτές μειώθηκαν.
Ολο τον χρόνο θα έχουν πλέον τη δυνατότητα να πωλούν προϊόντα τους τα καταστήματα μέσω προσφορών
Ολο τον χρόνο θα έχουν πλέον τη δυνατότητα να πωλούν προϊόντα τους τα καταστήματα μέσω προσφορών
Επίσης ανοίγει ο δρόμος για εισαγωγές γάλακτος, καθώς με το «πλαφόν» που ίσχυε και λόγω της γεωγραφικής θέσης της χώρας δεν ήταν εφικτές. Παράλληλα, όμως, μειώνεται σημαντικά το κόστος της παραγωγής - διανομής - επιστροφών προϊόντων που ήταν επιβαρυμένο κατά 25% λόγω των ημερών. Η Ελλάδα μάλιστα παραμένει μία από τις ακριβότερες χώρες στην τιμή λιανικής πώλησης του παστεριωμένου γάλακτος. Εκτιμάται ότι με τις αλλαγές αυτές θα υπάρξει περαιτέρω αποκλιμάκωση των τιμών.
Στο ψωμί, δύο είναι οι σημαντικές αλλαγές που φέρνουν τα πάνω κάτω στην αγορά του. Η πρώτη αφορά στα σημεία πώλησης και η δεύτερη στη χρήση των όρων και εμπορικών τίτλων «αρτοποιός», «αρτοποιείο» ή «φούρνος».
Σαρωτικές αλλαγές σε αγορά και επαγγέλματα
Ετσι, επιτρέπεται πια η διάθεση άρτου και από ιχθυοπωλεία, περίπτερα, κρεοπωλεία, πτηνοτροφεία και παντοπωλεία. Αυτές ήταν οι εξαιρέσεις που ίσχυαν μέχρι πρότινος και η προϋπόθεση για την πώληση του ψωμιού από αυτά τα καταστήματα είναι να τηρούνται οι υγειονομικές διατάξεις.
Τους τίτλους «αρτοποιείο», «αρτοποιός» και «φούρνος» θα μπορούν να χρησιμοποιούν όχι μόνο όσοι παράγουν ψωμί με τη χρήση των πρώτων υλών του, αλλά και εκείνοι που θα διαθέτουν και απλά συστήματα έψησης του προϊόντος.
Ανοίγουν οι αγορές για ρεύμα και φυσικό αέριο
Ανοίγουν οι αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου με στόχο την είσοδο περισσότερων ιδιωτών επενδυτών ώστε οι καταναλωτές να έχουν τη δυνατότητα κι άλλων επιλογών πέραν των κρατικών επιχειρήσεων.
Πιο συγκεκριμένα ανά τομέα οι αλλαγές έχουν ως εξής:
Ηλεκτρική Ενέργεια: Ανοίγει και η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Τον Σεπτέμβριο του 2015 οι ελληνικές αρχές θα συζητήσουν με την Ευρ. Επιτροπή το σύστημα δημοπρασιών λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής ισχύος της ΔΕΗ, ώστε να αποκτήσουν πρόσβαση στη φθηνή ενέργεια και οι ιδιωτικές εταιρείες προμήθειας ρεύματος. Οι τελευταίες θα μεταπωλούν το ρεύμα σε τελικούς καταναλωτές με δυνατότητα να διαμορφώνουν ανταγωνιστικές με τη ΔΕΗ τιμές. Σκοπός είναι να μειωθούν κατά 25% τα μερίδια λιανικής και χονδρικής της ΔΕΗ και το 2020 κάτω από 50%. Αν αυτό δεν επιτευχθεί, τότε το 2016 θα εξεταστούν διαρθρωτικά μέτρα.
Φυσικό Αέριο: Από τις αρχές του 2016 και σταδιακά έως το 2018 ανοίγει και στην Ελλάδα η αγορά λιανικής πώλησης φυσικού αερίου. Διαχωρίζονται σταδιακά οι Εταιρείες Παροχής Αερίου (ΕΠΑ) σε Εταιρείες Διανομής Αερίου και Εταιρείες Διαχείρισης Δικτύων.
Ετσι στην πώληση θα μπορούν να μπουν και άλλες επιχειρήσεις, πέραν των σημερινών ΔΕΠΑ, Shell και Eni που έχουν στην κατοχή τους και τα δίκτυα.
ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ
Πόλεμος για τις Κυριακές. Ελεύθερες οι προσφορές
Η... μάχη της Κυριακής έρχεται ξανά στο προσκήνιο, αν και όχι άμεσα, αφού ο νέος νόμος προσδιορίζει τις όποιες αλλαγές μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Οι πρώτες ανακατατάξεις έρχονται στο πλαίσιο των εκπτώσεων και των προσφορών.
Για την ακρίβεια παραμένουν σε ισχύ οι επίσημες περίοδοι εκπτώσεων και ενδιάμεσων δεκαήμερων προσφορών. Δίνεται όμως η δυνατότητα της πώλησης προϊόντων και εμπορευμάτων με μειωμένες τιμές και πέραν των προαναφερόμενων σεζόν, δηλαδή όλο τον χρόνο.
Να υπενθυμίσουμε ότι οι τακτικές εκπτώσεις είναι για τον χειμώνα από τη δεύτερη Δευτέρα του Ιανουαρίου μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου και για το καλοκαίρι από τη δεύτερη Δευτέρα του Ιουλίου μέχρι το τέλος Αυγούστου. Οι ενδιάμεσες εκπτωτικές περίοδοι είναι το πρώτο δεκαήμερο του Μαΐου και το πρώτο δεκαήμερο του Νοεμβρίου.Το θέμα της κυριακάτικης λειτουργίας των καταστημάτων σύμφωνα με τον νόμο θα εξεταστεί μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Στο ΣτΕ είχαν προσφύγει οι εμποροϋπάλληλοι και οι εργοδοτικές οργανώσεις των μικρομεσαίων εμπόρων κατά του πλαισίου που είχε θεσπίσει η προηγούμενη κυβέρνηση και προέβλεπε την ελεύθερη κυριακάτικη λειτουργία των καταστημάτων πιλοτικά για έναν χρόνο σε συγκεκριμένες περιοχές της χώρας.
Αν το ακυρωτικό Δικαστήριο απορρίψει την προσφυγή, τότε ανοίγει ο δρόμος για το άνοιγμα των εμπορικών επιχειρήσεων όλες τις Κυριακές του χρόνου.
Το υπάρχον καθεστώς διατηρείται και προβλέπει τη λειτουργία των καταστημάτων για οκτώ Κυριακές ετησίως. Αυτές είναι από μία στις θερινές και χειμερινές εκπτώσεις και τα δύο δεκαήμερα πώλησης με μειωμένες τιμές.
Εκτός από τις τέσσερις Κυριακές των εκπτώσεων, επιτρέπεται το άνοιγμα των καταστημάτων μία πριν από το Πάσχα και άλλες τρεις την περίοδο των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς.
Ανατροπές
Ανατροπές έρχονται όμως και σε άλλους δύο κλάδους:
Στα τουριστικά καταλύματα, όπου απελευθερώνεται το καθεστώς μίσθωσης. Για την ακρίβεια και σύμφωνα με τον νόμο καταργείται το όριο των 30 ημερών για τον χαρακτηρισμό μιας μίσθωσης ως τουριστικής. Ανοίγει η αγορά ώστε να μπορεί ο οποιοσδήποτε ιδιοκτήτης να νοικιάζει το ακίνητό του με σκοπό τον παραθερισμό.
Στα φορτηγά ιδιωτικής χρήσης, όπου αίρονται εμπόδια για την απόκτηση οχημάτων από τις επιχειρήσεις. Οπως προκύπτει από τις διατάξεις γίνεται πιο εύκολη η χορήγηση αδειών κυκλοφορίας φορτηγών ιδιωτικής χρήσης καθώς παύει να ισχύει ως προϋπόθεση η απόδειξη πραγματοποίησης ακαθάριστων εσόδων. Επιπλέον με άλλες διατάξεις γίνεται πιο απλή η διαδικασία υποβολής δικαιολογητικών στις αρμόδιες διευθύνσεις Μεταφορών και Επικοινωνιών. Ετσι θα υποβάλλεται από την εταιρεία μία αίτηση του ενδιαφερόμενου, μία βεβαίωση από την οικεία ΔΟΥ που θα αποδεικνύει την έναρξη και λειτουργία της επιχείρησης, και μία βεβαίωση ορθής αναγγελίας ενάρξεως επαγγέλματος.
ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΙ
Οχι στην είσοδο επιχειρηματιών στον κλάδο
Σε μία απόφαση που έλαβε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο το 2009, «πατούν» οι φαρμακοποιοί για να μην επιτρέψουν την ίδρυση φαρμακείων από μη φαρμακοποιούς στην Ελλάδα.
Το δικαστήριο είχε αποφασίσει ότι οι περιορισμοί που υπάρχουν σε αρκετές χώρες δικαιολογούνται από την ανάγκη να διασφαλιστεί η υψηλή ποιότητα στην παροχή υπηρεσιών Υγείας. Είχε, δε, στοιχειοθετήσει την απόφαση, με το επιχείρημα πως οι φαρμακοποιοί έχουν μεν ως κίνητρο το κέρδος, αλλά αυτό ισορροπεί με την κατάλληλη εκπαίδευση που έχουν λάβει ως υγειονομικοί.
Οι εκπρόσωποι των δανειστών και κυρίως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) πιέζουν, ωστόσο, την ελληνική κυβέρνηση να δώσει δυνατότητα εισόδου επιχειρηματιών στον κλάδο. Παρόμοιο καθεστώς ισχύει σήμερα σε χώρες, όπως το Βέλγιο, η Βουλγαρία, η Κροατία, η Τσεχία, η Ιρλανδία, η Μάλτα, η Ολλανδία, η Νορβηγία, η Πολωνία, η Πορτογαλία, η Σλοβακία, η Σουηδία, η Ελβετία και η Αγγλία. Καμπανάκι
Οι φαρμακοποιοί προειδοποιούν ότι αυτό είναι «αιτία πολέμου» και πως θα προσφύγουν δικαστικά κατά του πρώτου επιχειρηματία ο οποίος θα ιδρύσει φαρμακείο στην Ελλάδα. Προτείνουν μία ενδιάμεση λύση, δηλαδή να ισχύσει στη χώρα μας το γερμανικό μοντέλο, την οποία εξετάζει σοβαρά η κυβέρνηση.
Στη Γερμανία, την ιδιοκτησία ενός φαρμακείου (ποσοστό 51%) έχει φαρμακοποιός, αλλά μπορεί να έχει συνεταίρο μη φαρμακοποιό, με μειοψηφία μετοχών. Κάθε φαρμακοποιός (και ο συνεταίρος του, όπου υπάρχει) μπορεί να έχει έως τρία υποκαταστήματα, πλέον του κεντρικού φαρμακείου, τα οποία πρέπει να εδρεύουν στην ίδια περιφέρεια με το κεντρικό.
Ως προς την ίδρυση φαρμακείου, δεν υπάρχουν στη συγκεκριμένη χώρα πληθυσμιακοί ή χωροταξικοί περιορισμοί, όπως υπάρχουν στην Ελλάδα.
Δ. ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΟΣ και Χ. Κολώνας απο το ΕΘΝΟΣ