Όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, η μελέτη συντάχθηκε από στελέχη της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υποθέσεων της ΕΕ, υπό τις οδηγίες του Σερβάς Ντερούζ, εκπροσώπου της ΕΕ στην "τρόικα" - αν και στο προοίμιο αναφέρεται ότι δεν αντανακλά απαραίτητα τις επίσημες θέσεις της Επιτροπής.
Η μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφέρεται συνολικά στο πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής της χώρας μας και βασίζεται στην προηγούμενη αξιολόγηση του προγράμματος, που έγινε το καλοκαίρι οπότε οι εκπρόσωποι της Επιτροπής, ως μέλους της τρόικας, έθεσαν για πρώτη φορά στην κυβέρνηση ζήτημα πώλησης του 40% των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ. Το ζήτημα τίθεται στο πλαίσιο της απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, με τη λογική να αποκτήσουν οι ανταγωνιστές της ΔΕΗ πρόσβαση στην (φθηνότερη σε σχέση με τα άλλα καύσιμα) παραγωγή ρεύματος από λιγνίτη.
Η κυβέρνηση απέρριψε το αίτημα, και έκτοτε αναζητώνται "ισοδύναμες λύσεις" που θα οδηγήσουν στο ίδιο αποτέλεσμα, όμως φαίνεται ότι το ζήτημα της πώλησης παραμένει πάντα "στο τραπέζι". Οι εναλλακτικές λύσεις που συζητώνται περιλαμβάνουν ανταλλαγή ενέργειας μεταξύ ΔΕΗ και ευρωπαϊκών εταιριών (στην οποία αντιδρούν οι Ελληνες ηλεκτροπαραγωγοί εκτός ΔΕΗ) ή η μίσθωση των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ (την οποία απορρίπτει η διοίκηση της επιχείρησης).
Σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, στη μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής γίνεται αναφορά πάντως και στην εναλλακτική λύση, να δοθούν στους ανταγωνιστές της ΔΕΗ τα ανεκμετάλλευτα κοιτάσματα λιγνίτη. Στην περίπτωση αυτή, όπως αναφέρεται, το κόστος για την κατασκευή μονάδων ισχύος 2000 μεγαβάτ (αντιστοιχεί στο 40% των υφιστάμενων 5000 μεγαβάτ της ΔΕΗ) είναι 4 δισ. ευρώ, άλλα 400 εκατ. υπολογίζεται η δαπάνη για τα ορυχεία, ενώ θα δημιουργηθούν 1.500 νέες θέσεις εργασίας. Βεβαιωμένα κοιτάσματα λιγνίτη, πέρα από εκείνα που εκμεταλλεύεται η ΔΕΗ, υπάρχουν στη Δράμα και την Ελασσόνα.
Με την τελευταία αναθεώρηση του Μνημονίου, τον περασμένο μήνα, η κυβέρνηση ανέλαβε τη δέσμευση, ως το τέλος του χρόνου:
-Να παρουσιάσει τα αναλυτικά της σχέδια για την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας, συμπεριλαμβανομένου και του ανοίγματος προς τρίτους της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της ΕΕ.
-Να υιοθετήσει σχέδιο για τη σταδιακή, μεταβατική και με βάση το κόστος πρόσβαση στην παραγωγή ενέργειας από λιγνίτη, λαμβάνοντας υπόψη και τον παροπλισμό των μονάδων παραγωγής ενέργειας σύμφωνα με τον κυβερνητικό ενεργειακό σχεδιασμό ώστε να επιτευχθεί ο στόχος 20 - 20 - 20 (μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, εξοικονόμηση ενέργειας, αύξηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών).
Το νέο Μνημόνιο προβλέπει ακόμη ότι το αργότερο ως τον Ιούνιο του 2013 τα ρυθμιζόμενα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας θα ακολουθούν τις διακυμάνσεις της αγοράς χονδρικής, δηλαδή θα αυξομειώνονται ανάλογα με το κόστος καυσίμου, εισαγωγών, το ισοζύγιο προσφοράς / ζήτησης, κλπ.
Εξάλλου, ως το τέλος του πρώτου τριμήνου του 2011 το Μνημόνιο προβλέπει ότι θα ξεκινήσει η υλοποίηση του σχεδίου για άνοιγμα σε τρίτους της λιγνιτικής παραγωγής, θα ανατεθεί σε ανεξάρτητο φορέα η διαχείριση των υδροηλεκτρικών, θα αποδεσμευτούν τα δίκτυα μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας και θα ενισχυθεί η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας με αποφασιστικές αρμοδιότητες.