δημιουργεί μια έντονη ανησυχία και δείχνει στοιχεία ενός απρόσμενου αναχρονισμού πολλών δεκαετιών, όταν το περιβάλλον ήταν πολιτικά και διοικητικά «στριμωγμένο» σε υπουργεία που έδιναν προτεραιότητα σε ανταγωνιστικούς προς το περιβάλλον παραγωγικούς ή κατασκευαστικούς τομείς και λόμπι. Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις εκφράζουν την ανησυχία τους για την ενδεχόμενη απώλεια σημαντικών περιβαλλοντικών κεκτημένων, τα οποία τα τελευταία χρόνια εξασφάλιζαν μια σχετική ανεξαρτησία της περιβαλλοντικής πολιτικής από τις παραγωγικές δραστηριότητες με τον σαφή διοικητικό διαχωρισμό των αδειοδοτούμενων από τους αδειοδοτούντες, και μακριά από κάθε συντεχνιακή λογική.
Θέση των περιβαλλοντικών οργανώσεων είναι πως ένα ισχυρό υπουργείο περιβάλλοντος αποτελεί την απαραίτητη βάση πάνω στην οποία μπορεί να οικοδομηθεί μια σοβαρή περιβαλλοντική πολιτική. Το νέο κυβερνητικό σχήμα καταργεί τη βάση αυτή, η οποία σε ολόκληρη σχεδόν την Ευρώπη θεωρείται δεδομένη και αδιαπραγμάτευτη.
Στη σημερινή οικονομική συγκυρία είναι πιο επίκαιρη και επιτακτική παρά ποτέ η ανάγκη το υπουργείο περιβάλλοντος να λειτουργεί ως κεντρικός φορέας πολιτικής για την προστασία του φυσικού μας πλούτου ως κοινού αγαθού και εθνικού κεφαλαίου, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και του οικιστικού περιβάλλοντος. Πρόκειται για έναν τομέα πολιτικής με μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης και καινοτομίας, ο οποίος όμως θα πρέπει να υπάγεται σε υπουργείο με αντίστοιχο επιτελικό ρόλο. Πρόσφατο άλλωστε παράδειγμα ανυπαρξίας κυβερνητικού συντονισμού, το οποίο πρέπει να αντιμετωπιστεί οριζόντια και όχι με συγχωνεύσεις ή καταργήσεις, είναι η παράκαμψη του ΥΠΕΚΑ από το Υπουργείο Οικονομικών κατά τη διαμόρφωση του απαράδεκτου σχεδίου νόμου για τον αιγιαλό, πέρυσι το καλοκαίρι.
Όπως εδώ και χρόνια υποστηρίζουν πολλές περιβαλλοντικές οργανώσεις, το περιβάλλον ως αντικείμενο πολιτικής και διοικητικής διαδικασίας ήταν πάντα πιεσμένο ανάμεσα σε πολιτικούς 'κολοσσούς', όπως τα δημόσια έργα ή η ενέργεια. Και αν η ενέργεια είχε μεγαλύτερη λογική συνάφεια λόγω της επείγουσας ανάγκης αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, στις πιέσεις τώρα προστίθενται η αγροτική ανάπτυξη και η βιομηχανία.
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις ΑΝΙΜΑ, Αρκτούρος, Αρχέλων, Δίκτυο Μεσόγειος SOS, Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Καλλιστώ, MEDASSET και WWF Ελλάς θα ήθελαν σήμερα να βρίσκονται στην ευχάριστη θέση απλά να δώσουν συγχαρητήρια στον νέο Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και να ευχηθούν μια θητεία επωφελή για το περιβάλλον, την ποιότητα ζωής και τα κοινά. Η ανησυχητική όμως αυτή εξέλιξη φέρνει τις οργανώσεις στην ιδιαίτερα δύσκολη θέση να ξεκινήσουν την επαφή με τη νέα Κυβέρνηση ζητώντας την ανάκληση της απόφασης για συμβολική και επί της ουσίας κατάργηση του υπουργείου περιβάλλοντος, η οποία ελήφθη παρά το ξεκάθαρα μεγάλο ενδιαφέρον της κοινωνίας για την προστασία του περιβάλλοντος.
Όπως υποδηλώνει ο τίτλος του νέου υπουργείου, το περιβάλλον πλέον φαίνεται να αντιμετωπίζεται ως παραγωγικός πόρος και όχι ως κοινό αγαθό προς βιώσιμη διαχείριση και προστασία για όλους. Η κατανομή πολιτικών αντικειμένων σε υπουργεία δεν είναι ούτε συμβολικό ούτε και τυπικό θέμα. Είναι ζήτημα πολιτικής ουσίας, καθώς η εμπειρία από τα περιβαλλοντικά υπουργεία του παρελθόντος δείχνει ότι είναι αδύνατος ο συντονισμός κάτω από τον ίδιο υπουργό τομέων με άνιση οικονομική διάσταση, και συχνά αντικρουόμενους σκοπούς και προτεραιότητες, που υφίστανται ταυτόχρονα δυσανάλογες πιέσεις.
