Κατηγορούμενοι είναι, 4 κορυφαία στελέχη της ΔΕΗ που διετέλεσαν διευθυντές του ορυχείου Νοτίου πεδίου από το 2012 έως το 2018. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο «τα 4 στελέχη της ΔΕΗ παραβίασαν τον περιβαλλοντικό νόμο Ν.1650/86 με αποτέλεσμα να υποβαθμιστεί το περιβάλλον στα παραπάνω χωριά». Πιο συγκεκριμένα κατηγορούνται ότι ενώ «είχαν νομική υποχρέωση δεν μερίμνησαν στην ασφαλή διαχείριση της τέφρας, με αποτέλεσμα να εκπληθούν σημαντικές ποσότητες και να μολυνθεί με εξασθενές Χρώμιο το νερό ύδρευσης των παραπάνω χωριών.
Η επικεφαλής της πενταμελούς ερευνητικής ομάδας από το ΕΜΠ και αναπληρώτρια καθηγήτρια της Σχολής Μηχανικών Μεταλλείων και Μεταλλουργών Μαρία Περράκη που έκανε μελέτη στην περιοχή μετά από αίτημα της ΔΕΗ, ανέφερε στην κατάθεσή της ότι από την εκτενή έρευνα που πραγματοποίησαν όχι μόνο στην επίμαχη περιοχή αλλά και σε αλλά ορυχεία η χώρους όπου διακινούνται τεράστιες ποσότητες τέφρας «διαπίστωσαν ότι οι αυξημένες ποσότητες ολικού και εξασθενούς χρωμίου εντοπίστηκαν μόνο σε περιοχές όπου υπάρχουν πετρώματα με υψηλή περιεκτικότητα χρωμίου». Από τις έρευνες σε 340 δείγματα νερού από υπάρχουσες η και νέες γεωτρήσεις που πραγματοποίησαν σε όλο το μήκος του ενεργειακού λεκανοπεδίου ανέφερε ότι «οι τιμές εξασθενούς Χρωμίου είναι πολύ κάτω από τα επιτρεπτά όρια». Εξήγησε ότι ακόμη και στον προσωρινό αποθέτη τέφρας που από κάποιους θεωρείται ως η πηγή του προβλήματος από γεώτρηση που έγινε στο συγκεκριμένο σημείο τα στοιχεία εξασθενούς χρωμίου που βρέθηκαν στο νερό είναι κάτω από 10mgr. Στις ερωτήσεις της έδρας για το εάν αποδέχεται ότι η παρουσία χρωμίου στο νερό που έπιναν οι κάτοικοι, είναι αποτέλεσμα «της συνεργιστικής δράσης ανθρωπογενών και γεογενων δραστηριοτήτων», η κ Περρακη συμφώνησε, αλλά ταυτόχρονα συμπλήρωσε ότι «εξαιτίας της χαμηλής διαπερατότητας των πετρωμάτων της περιοχής η έκπλυση της τέφρας δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να επηρεάσει τα νερά των συγκεκριμένων πηγών και να δηλώσει τόσο υψηλές τιμές εξασθενούς Χρωμίου».
Η αναπληρώτρια Καθηγήτρια του ΕΜΠ εξήγησε ότι, η βασική αιτία του προβλήματος εντοπίζεται στα πετρώματα της περιοχής Βερμίου, που είναι πλησίον του ΑΗΣ Αγ. Δημητρίου, τα οποία εμφανίζουν στη σύστασή τους να έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε χρώμιο, μέσω των υπόγειων και επιφανειακών διαδρομών που ακολουθούν τα νερά των φυσικών πηγών και περνώντας μέσα από τα συγκεκριμένα πετρώματα, τροφοδοτούν με νερό την επίμαχη λεκάνη έρευνας. Εξήγησε ότι το χρώμιο στην διαδρομή του προς την λεκάνη υποδοχής οξειδώνεται από την παρουσία μαγγανίου με αποτέλεσμα τα νερά των επίμαχων γεωτρήσεων να εμφανίζουν μεγάλες τιμές σε εξασθενές χρώμιο. Επίσης δεν παρέλειψε να αναφέρει ότι μεγάλες ποσότητες Νιτρικών ουσιών, εξαιτίας της αθρόας χρήσης των λιπασμάτων στην γύρω περιοχή, ευθύνονται σε σημαντικό βαθμό για την οξείδωση του Χρωμίου σε εξασθενές χρώμιο στο νερό. Συμπερασματικά, η ερευνητική ομάδα του ΕΜΠ εκτιμά ότι «η ύπαρξη πετρωμάτων πλούσια σε χρώμιο είναι η κύρια αιτία ύπαρξης εξασθενούς χρωμίου στα υπόγεια νερά.
Ο Άνθιμος Ξενίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής της Σχολής Μηχανικών Μεταλλείων και Μεταλλουργών του ΕΜΠ στην κατάθεσή του ανέφερε ότι, «η συμβολή της τέφρας δεν είναι καν αναγνωρίσιμη στην ύπαρξη εξασθενούς χρωμίου στα νερά της περιοχής, εξήγησε ότι με βάση τα χιλιοστά της βροχής που πέφτουν σε ετήσια βάση στην επίμαχη περιοχή είναι πρακτικώς αδύνατο να εκπληθούν ποσότητες της τέφρας που θα δώσουν σε τέτοιους αριθμούς εξασθενούς χρωμίου στα νερά».
Η επικεφαλής του τομέα Περιβάλλοντος του Λιγνιτικού κέντρου Δυτικής Μακεδονίας Μελίνα Ανδρεάδου, κατέθεσε στο δικαστήριο ότι η επιχείρηση έχει συμμορφωθεί σε ότι περιγράφουν οι διατάξεις των περιβαλλοντικών όρων που έχουν εκδοθεί από τα αρμόδια υπουργεία για την λειτουργία των ορυχείων και «κάθε τρεις μήνες ενημερώνουμε με τα αποτελέσματα των μετρήσεων που κάνουμε σε εγκεκριμένα εργαστήρια τις αρμόδιες διευθύνσεις του Υπουργείου Περιβάλλοντος». Από την Γενικής διεύθυνση Περιβάλλοντος της ΔΕΗ η Αθηνά Χρήστου κατέθεσε ότι για την επίμαχη περίοδο 2012 – 2016 «δεν έχει υπάρξει καμία τιμωρία από ελεγκτική η δικαστική αρχή της χώρας, δεν έχει καταγραφεί καμία παράβαση από κάποιο ελεγκτικό μηχανισμό εις βάρος της επιχείρησης για θέματα που αφορούν την διαχείριση, την μεταφορά και απόθεση της τέφρας στον τελικό αποδέκτη».
Ο Υδρογεωλόγος Δημήτρης Δημητρακόπουλος, που επέβλεψε εκ μέρους της ΔΕΗ την ερευνητική μελέτη του ΕΜΠ αποκάλυψε στο δικαστήριο ότι, για πολλά έτη η ΔΕΥΑ Κοζάνης λάμβανε ποσότητες νερού από γεωτρήσεις της ΔΕΗ στο λεκανοπέδιο της το οποίο αναμίγνυε στις δεξαμενές της με νερό από άλλες πήγες για να βελτιώσει την ποιοτικά χαρακτηριστικά του. Δήλωσε ότι η ΔΕΗ δεν ευθύνεται για τον έλεγχο της καταλληλότητας του νερού έξω από το χώρο των βιομηχανικών της εγκαταστάσεων ενώ με την βοήθεια χαρτών περιέγραψε στο δικαστήριο «πως τα υπόγεια νερά περνώντας μέσα από πετρώματα χρωμίου από την πλευρά του Βερμίου που γειτνιάζει με τον ΑΗΣ Αγ. Δημητρίου καταλήγουν στην επίμαχη υδρογεωλογική λεκάνη που παρουσίασε το συγκεκριμένο πρόβλημα με το εξασθενές χρώμιο».
Το δικαστήριο θα συνεχίσει στις 14 Φεβρουαρίου με τις απολογίες των τεσσάρων στελεχών της ΔΕΗ που έχουν διατελέσει διευθυντές του Ορυχείου Νοτίου Πεδίου.
