Είπε λοιπόν ο κ. Κουκουλόπουλος: «Εμείς θα αντικαταστήσουμε όλες τις λιγνιτικές μονάδες με νέες». Συνεπώς ψηφίστε μας για να σας δώσουμε δουλειά και μαυρίστε τους άλλους.
Καταρχάς (για να συνεννοηθούμε). Ποιούς εννοεί «Εμείς» ;
Μήπως εννοεί την Κυβέρνηση του, η οποία δεν ξέρει τι να κάνει απέναντι στην Τρόικα που πιέζει για πωλήσεις μονάδων και ορυχείων της ΔΕΗ?
Μήπως τον πρωθυπουργό που προεκλογικά δήλωνε στα debates ότι θα μειώσει το λιγνίτη, αλλά στην πλατεία της Κοζάνης έλεγε τα αντίθετα ;
Μήπως την αρμόδια υπουργό κ. Μπιρμπίλη που προσπαθεί να λύσει τον άλυτο γρίφο «αύξηση της πράσινης ενέργειας χωρίς αντίστοιχη μείωση της βρώμικης (λιγνίτης)» ;
Μήπως τη ΔΕΗ που περιμένει ένα χρόνο την Κυβέρνηση να πάρει τις αποφάσεις της, ώστε να ανακοινώσει επιτέλους το μακροχρόνιο ενεργειακό σχεδιασμό ;

Αλαλούμ λοιπόν στην Κυβέρνηση. Δεν υπάρχει «εμείς». Υπάρχει ένα συνονθύλευμα διαφορετικών απόψεων υπουργών, βουλευτών κλπ και ο καθένας προβάλλει αυτό που τον βολεύει. Ο κ. Κουκουλοπουλος διάλεξε την πιο «πιασάρικη», αλλά οπισθοδρομική, εκδοχή: Καμιά μείωση στο λιγνίτη, αντικατάσταση όλων των μονάδων κλπ. Επιστροφή στον προηγούμενο αιώνα, επιστροφή στο γκρίζο βασίλειο των ορυκτών καυσίμων, όταν σε όλο τον κόσμο περιορίζουν το κάρβουνο και αυξάνουν την ανανεώσιμη ενέργεια.

Υπάρχει αντιπρόταση; Σαφώς. Τη φωνάζουμε εδώ και είκοσι χρόνια !! Σταδιακή και ομαλή απεξάρτηση από το λιγνίτη (κατά 50% μέχρι το 2020), ουσιαστική στροφή στις ΑΠΕ, ένταξη του λεκανοπεδίου σε καθεστώς πληγείσης περιοχής, εικοσαετές σχέδιο μετάβασης στη μεταλιγνιτική περίοδο μετά από διεθνή διαγωνισμό, γενναία χρηματοδότηση των τοπικών κοινωνιών, ώστε με επενδύσεις στις καθαρές τεχνολογίες να αντιμετωπίσουν τις μαύρες τρύπες στην απασχόληση. Στα πλαίσια αυτά καταθέσαμε στον κ. Ζερβό πριν οχτώ μήνες σχέδιο 3000 νέων θέσεων εργασίας, στο οποίο μπορεί να συμμετέχει η ΔΕΗ (ως ΔΕΗ/ κατασκευές), και χρηματοδότηση από πέντε πηγές. Εφόσον αυτό υλοποιηθεί, η περιοχή μας θα παράγει πανελς, φτερωτές και άλλα εξαρτήματα φωτοβολταικών, αιολικών και ηλιοθερμικών και θα προμηθεύει τη μισή Ελλάδα. (Επιτέλους έχουμε κι άλλα «εθνικά καύσιμα»: τον αέρα και τον ήλιο). Έτσι κινήθηκαν και οι Γερμανοί και δημιούργησαν 220.000 θέσεις εργασίας, κυρίως στις περιοχές των εξοφλημένων ανθρακωρυχείων.

Βέβαια ο κ. Κουκουλοπουλος έχει δικαίωμα να διαφωνεί μαζί μας. Έχει τη δική του πρόταση. Ας τη δούμε ψύχραιμα για να μην την αδικήσουμε.

Ξεκινούμε από τα οικονομικά. Για να αλλάξουμε όλες τις μονάδες χρειαζόμαστε γύρω στα 10 δις. Από πού ? «Δεν υπάρχει σάλιο». Δάνεια δε μας δίνουν εύκολα. Εκτός αυτού η διεθνής χρηματαγορά λογω των κλιματικών αλλαγών (και προστίμων στο κάρβουνο) δεν δανειοδοτεί ΠΟΥΘΕΝΑ ανθρακικές μονάδες. Θα το κάνει στην αναξιόπιστη Ελλάδα ? Ο Πρόεδρος της ΔΕΗ κ. Ζερβός το δήλωσε καθαρά: «Σε όλη την Ευρώπη οι λιγνιτικές μονάδες δεν χρηματοδοτούνται … Αν η ΔΕΗ δεν είχε τους συγκεκριμένους λόγους για το Ν. Κοζάνης, θα έπρεπε να το σκεφθεί πολλές φορές για να κάνει λιγνιτική μονάδα σήμερα». Όταν λοιπόν υπάρχει έντονος σκεπτικισμός των καθ’ ύλη αρμόδιων για τη δανειοδότηση μιας μονάδας, είναι δυνατόν να μιλάμε για αντικατάσταση όλων των μονάδων και για δεκαπλάσια δάνεια ; Πώς ; από πού; Με τον .. τσαμπουκά μας ;

Ας έρθουμε να δούμε και τις αποσβέσεις. Μια λιγνιτική μονάδα για να αποσβεστεί ως επένδυση θέλει 30-35 χρόνια. Με τα διεθνή δεδομένα να χειροτερεύουν για το λιγνίτη, το πιο πιθανό είναι ότι μια καινούρια μονάδα που πληροί σήμερα τα όρια των ρύπων, μετά από 15-20 χρόνια να είναι εκτός, γιατί τα όρια γίνονται συνεχώς πιο αυστηρά. Τι θα γίνει τότε ; Θα αποσύρουμε αυτές τις (καινούριες) μονάδες πριν αποσβεστούν; Και ποιος θα πληρώσει τη ζημιά ; Οι πολιτικοί που έχουν μονίμως άσυλο ή όλοι οι υπόλοιποι που όπως πάμε θα καταλήξουμε σε κανένα.. άσυλο; Πριν μερικούς μήνες γλυτώσαμε την «κόκκινη κάρτα» σε λιγνιτικές μονάδες, οι οποίες θεωρούνταν «αχτύπητες», αλλά πλέον τα νέα αυστηρότερα όρια SO2 και NOX τις πετούν το 2016 στο .. καναβάτσο (Οδηγία ΙΡΡC). «Απειλήσαμε» (κλαφτήκαμε δηλαδή) στις Βρυξέλλες και τελικά η κόκκινη κάρτα έγινε κίτρινη. Πότε επιτέλους θα μάθουμε να σχεδιάζουμε με βάση τις αυστηρότατες περιβαλλοντικές προδιαγραφές του μέλλοντος και όχι με τις εκλογικές ανάγκες του παρόντος ; Πόσες σφαλιάρες πρέπει να φάμε ακόμη ;

Εκπομπές CO2. Για όσους αμετανόητους ή Ελληνάρες, Κοζανάρχες, λιγνιτάρχες κλπ δεν εννοούν να καταλάβουν ότι η κλιματική αλλαγή είναι παγκόσμια προτεραιότητα και επιμένουν λιγνιτικά, υπάρχουν βαριά πρόστιμα. Η χώρα θα πληρώνει από το 2014 1,4 δις ετησίως για τις εκπομπές CO2 των λιγνιτικών μονάδων και το ρεύμα θα ακριβύνει 40 %. Κι άλλη σφαλιάρα λοιπόν λογω του αδιέξοδου ενεργειακού μοντέλου. Και παρόλα αυτά οι υψηλόβαθμοι πολιτικοί της περιοχής μας δηλώνουν αυτάρεσκα ότι «δεν θα κοπεί ούτε ένα λιγνιτικό μεγαβάτ» …

Βέβαια, για να λέμε και «του στραβού το δίκιο», μια νέα λιγνιτική μονάδα κατεβάζει τις εκπομπές του CO2 / kwh κατά 20 % (ανάλογα με το βαθμό απόδοσης) και μειώνει τα πρόστιμα. Όμως αυτό το ποσοστό είναι ανεπαρκές με βάση τις παγκόσμιες τάσεις για μειώσεις CO2 κατά 50% το 2030 (είπαμε να κοιτάμε μπροστά). Και φυσικά από το 20 % προτιμότερο είναι το 100% (απόσυρση μονάδας χωρίς αντικατάσταση).

Τελευταίο και πολύ σημαντικό. Η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έβαλε πέρσι τον πήχη της πράσινης ηλεκτρενέργειας στο 40 % και της εξοικονόμησης στο 20%. Αυτό σημαίνει ότι για κάθε μερίδιο της πίτας που κερδίζει η καθαρή ενέργεια θα χάνει αντίστοιχο μερίδιο η βρώμικη. Απλά μαθηματικά. Συνεπώς ο λιγνίτης χοντρικά πρέπει να μειωθεί κατά 40 % τουλάχιστον. Όσοι λοιπόν θέλουν «και το λιγνίτη ακαίριο και τις ανανεώσιμες χορτάτες» θα πρέπει να μας πουν πώς κάνουν το λογαριασμό.

Είναι φανερό λοιπόν ότι η πρόταση του κ. Κουκουλόπουλου για την αντικατάσταση και διατήρηση όλων των λιγνιτικών μονάδων είναι ευκαιριακή (για να μην χρησιμοποιήσω βαρύτερο χαρακτηρισμό και ψυχραθούμε μετά από 40 χρόνια γνωριμίας). Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ ξεπέρασε ακόμη και τους συνδικαλιστές της ΔΕΗ σε .. λιγνιτισμό. Οι τελευταίοι δεν διανοούνται να προτείνουν πέρα από τρεις καινούριες λιγνιτικες μονάδες και δέχονται πλέον ότι οι αποσύρσεις θα είναι περισσότερες. Συνδικαλιστής του ΠΑΣΟΚ δήλωσε προχτές σε τηλεοπτικό παράθυρο («την ανάγκη φιλοτιμία ποιούμενος») ότι πρέπει να κατεβούμε από τα 6000 λιγνιτικά ΜW στα μισά (3000) πηγαίνοντας σε οικολογικές λύσεις.
Εκτός κι αν το ίδιο εννοεί και ο κ. Κουκουλόπουλος. Δεν αποκλείεται λέγοντας αντικατάσταση «όλων» των μονάδων να εννοεί των .. μισών!. Ακούστηκε κι αυτό. Ας μας πει συνεπώς, πριν τον κατηγορήσουμε για παραπλάνηση, πόσα λιγνιτικά ΜW θα έχουμε το 2020 με βάση το σχέδιο του. Ένα νούμερο θέλουμε.

Βέβαια, ακόμη και στην περίπτωση πλήρους αντικατάστασης των μονάδων οι θέσεις εργασίας δεν διατηρούνται. Οι νέοι ΑΗΣ απασχολούν πολύ λιγότερο προσωπικό (γύρω στο 50%), ενώ η συνεχιζόμενη αφαίρεση θέσεων από άλλους τομείς (γεωργία / τουρισμός) λόγω καταστροφής εδαφών και τοπιολογικής υποβάθμισης ψαλιδίζει κι άλλο τις υπεραισιόδοξες προβλέψεις. Καλόν λοιπόν είναι να μας πει ο κ. Κουκουλόπουλος και ένα δεύτερο νούμερο: Πόσες θέσεις εργασίας χάνονται ακόμη και αν αντικατασταθούν όλες οι μονάδες ; Και πως αυτό συμβιβάζεται με την έωλη υπόσχεση ότι «θα κρατήσουμε όλες τις θέσεις εργασίας» ;

Όσοι εκβιάζουν σήμερα με το δίλημμα «Λιγνίτης ή Ανεργία» προσπαθούν να κρύψουν τις βαριές τους ευθύνες για το αδιέξοδο στο οποίο οδήγησαν τον τόπο. Ο κ. Κουκουλόπουλος και το κόμμα του, το ΠΑΣΟΚ, (όπως βέβαια και η ΝΔ), δεν πήραν κανένα μέτρο την τελευταία εικοσαετία για να μειώσουν αργά και σταδιακά το λιγνίτη, να προετοιμάσουν τη μετάβαση στη μεταλιγνιτική εποχή, να δημιουργήσουν εναλλακτικές διεξόδους απασχόλησης και να καθιερώσουν χρηματοδοτικά εργαλεία, ώστε το ενεργειακό λεκανοπέδιο να απορροφήσει τους κραδασμούς από τη στροφή στην πράσινη ενέργεια. Αποκοίμισαν τον κόσμο λέγοντας ότι ο λιγνίτης είναι αθάνατος, και σήμερα η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ υποχρεώνεται σε μια βίαια προσαρμογή του συστήματος ηλεκτροπαραγωγής, οδηγώντας τις τοπικές κοινωνίες (απόλυτα εξαρτώμενες από τη ΔΕΗ) στην κατάρρευση. Αυτοί λοιπόν που δημιούργησαν το πρόβλημα, αυτοί που θεοποίησαν τη μονοκαλλιέργεια του λιγνίτη, αυτοί που θα κλείσουν τις μονάδες χωρίς να έχουν εναλλακτικές λύσεις, είναι οι τελευταίοι που έχουν το δικαίωμα να εγκαλούν και να κατηγορούν όσους χρόνια τώρα κρούουν το κώδωνα του κινδύνου φωνάζοντας ότι το βρώμικο ενεργειακό μοντέλο της χώρας έχει ημερομηνία λήξης.

Ας πάρουν λοιπόν θέση επί της πρότασης του κ. Κουκουλόπουλου (για να αντιστρέψουμε την πρόκληση) οι Συνδυασμοί του κυβερνώντος κόμματος, του κ. Μαλούτα και του κ. Παπαΐορδανιδη, που αρέσκονται σε οικολογικές κορώνες κι ας δηλώσουν με ποιον είναι: Με τον κ. Κουκουλόπουλο και το χρεοκοπημένο ενεργειακό μοντέλο ή με την οικολογία και την καθαρή ανάπτυξη ;
Με την οπισθοδρόμηση (και την ανεργία) ή με το περιβάλλον και την εργασία;
(Ας θέσουμε κι εμείς ένα δίλημμα, μέρες που έρχονται … )

Λ. Τσικριτζής
Υποψήφιος Περιφερειακός Σύμβουλος με «την Εναλλακτική Δράση»