με το ερώτημα «ναι ή όχι στην πρόταση των θεσμών».
Πρόκειται για ανέντιμο ψευτοδίλημμα, διότι στην πραγματικότητα σε αυτό υποκρύπτονται και ενσωματώνονται άλλα ερωτήματα που θα καθορίσουν την πορεία της χώρας. Το εντιμότερο θα ήταν να ερωτηθούμε αν θέλουμε να παραμείνουμε στην Ευρωπαική Ένωση ή όχι, γιατί περί αυτού πρόκειται.
Όποιοι νομίζουν ότι η απόφαση του Πρωθυπουργού αποτέλεσε την κατάληξη των διαπραγματεύσεων πλανώνται πλάνηνοικτράν. Η αλήθεια είναι ότι ο επίλογος είχε γραφτεί πριν από την υπόθεση. Είναι πλέον φανερό ότι η απόφαση είχε ληφθεί από καιρό, γι' αυτό και η διαπραγμάτευση έγινε με αυτόν τον κακότεχνο τρόπο, γι' αυτό συμφωνήθηκε η παράταση, γι' αυτό επί τέσσερεις μήνες δεν καταθέταμε ουσιαστικές προτάσεις, γι' αυτό στερεύαμε τα αποθεματικά του κράτους και των Οργανισμών, γι' αυτό τάζαμε και δίναμε από αυτά που δεν είχαμε.
Για να κληθεί μία κοινωνία σε κατάσταση απόγνωσης να λάβει μία ιστορική και καθοριστική για το μέλλον της απόφαση με εθνική και γεωπολιτική σημασία. Και η κρισιμότητα μιας τέτοιας απόφασης ευτελίζεται με το δίλημμα «είσαι υπέρ ή κατά της πρότασης των δανειστών;».
Είμαι, δυστυχώς, βέβαιος ότι στις ημέρες που ακολουθούνη κοινωνία θα ντοπαριστεί και με άλλα φθηνά επιχειρήματακαι θλιβερούς αφορισμούς. Θα μπλεχτεί η εθνική υπερηφάνεια με δοσιλογισμούς, η ανεξαρτησία της χώρας με την υποταγή σε ξένα συμφέροντα, θα χωριστεί η κοινωνία σε πατριώτες και προδότες.
Σε τέτοιες συνθήκες θα κληθούν οι Έλληνες να αποφασίσουν για το μέλλον της χώρας. Σε ένα κλίμα ζοφερό, στο οποίο θα κυριαρχήσουν οι ύβρεις, οι πιέσεις και οι απειλές.
Δυστυχώς το κακό έγινε. Και δεν προέκυψε τυχαία. Καλλιεργήθηκε συνειδητά και συστηματικά από κάποιους με σκοπό να διχάσουν την κοινωνία και βρήκε εύφορο έδαφος στην αγανάκτηση και στον θυμό των πολιτών.
Θα ειπωθούν πολλά τις επόμενες ημέρες. Για το αν είναι συνταγματικά επιτρεπτό ένα δημοψήφισμα με δημοσιονομικό περιεχόμενο. Για το αν θα έπρεπε να γίνουν εκλογές αντί για δημοψήφισμα. Για τις πολιτικές εξελίξεις που θα ακολουθήσουν. Για τις επιπτώσεις στο τραπεζικό σύστημα, στους μισθούς και στις συντάξεις. Για την ζημιά στον τουρισμό. Και για ότι άλλο μπορεί κανείς να φανταστεί. Και θα συμβούν πολλά από Δευτέρα. Προβλέψεις θα επιβεβαιωθούν και θα διαψευστούν. Και ο καθένας θα ερμηνεύσει τις εξελίξεις κατά το πως θέλει.
Δεν φοβάμαι την απόφαση των πολιτών. Με φοβίζει αυτό που έχει ήδη γίνει. Οικονομικές ή άλλες, όποιες κι αν είναι οι επιπτώσεις από την απόφαση για δημοψήφισμα και από την κατάληξή του, η βαρύτερη θα είναι η διχοτόμηση της κοινωνίας. Και πολύ φοβάμαι ότι αυτή έχει ήδη προκληθεί και θα μας ακολουθεί για χρόνια, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα.
Εκτός κι αν; Εκτός κι αν υπάρξει άμεσα ένα εκκωφαντικό μήνυμα από την Βουλή των Ελλήνων ή από εμάς τους ίδιους.
Στάθης Κωνσταντινίδης
Δ.Ν. - Δικηγόρος