β. Μεταφορά πόρων από τις περιφέρειες μεταβατικής στήριξης στις κρατικές ενισχύσεις, όπως προβλέπει ο κανονισμός του ΕΣΠΑ.
γ. Πρόταξη του κριτηρίου της ωριμότητας για την άμεση υλοποίηση έργων χωρίς περιττές παρεμβολές των Διαχειριστικών Αρχών διαφόρων Υπουργείων.
2. Ιεράρχηση έργων
Η πρόταξη του κριτηρίου της ωριμότητας καθόλου δε συνεπάγεται την ανεξέλεγκτη χρηματοδότηση έργων και δράσεων που έχουν μηδενικό έως ελάχιστο αναπτυξιακό αποτέλεσμα.
Στη χώρα διαθέτουμε περισσότερα νοσοκομεία αναλογικά από οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ε.Ε. αλλά η κατάσταση στην υγεία είναι προβληματική. Έχουμε διασκορπισμένα Πανεπιστήμια και ΤΕΙ σε δεκάδες πόλεις και κωμοπόλεις αλλά η τριτοβάθμια εκπαίδευση νοσεί. Διαθέτουμε, κατά κανόνα, περισσότερους του ενός ΧΥΤΑ ακόμα και στο μικρότερο Νομό της χώρας όταν π.χ. στη Δυτική Μακεδονία (4 Νομοί) λειτουργεί μόνον ένας.
Όλοι γνωρίζουμε πως η αλόγιστη αποδοχή προτάσεων και αιτημάτων δεν εξυπηρετείται ούτε καν με διπλασιασμό του Π.Δ.Ε. Είναι βέβαιο ότι η επιτάχυνση υλοποίησης του ΕΣΠΑ πρέπει να συμβαδίσει και με μια σοβαρή προσπάθεια ιεράρχησης των δημοσίων έργων.
3.Ιδιωτικές επενδύσεις
Ο νέος επενδυτικός Νόμος έχει ήδη καταρτισθεί και πρόκειται άμεσα να ψηφιστεί. Συνοπτικά προβλέπει 3 γενικές και 4 ειδικές κατηγορίες επενδυτικών σχεδίων.
Τα γενικά καθεστώτα επενδύσεων:
Ενισχύουν ανταγωνιστικά και βιώσιμα επενδυτικά σχέδια με τεκμηριωμένες προοπτικές κερδοφορίας,
Στηρίζουν τις επενδύσεις στην τεχνολογική ανάπτυξη και την καινοτομία,
Προωθούν την περιφερειακή συνοχή και την πράσινη ανάπτυξη.
Τα ειδικά καθεστώτα επενδύσεων αντιμετωπίζουν ειδικότερες προκλήσεις της αναπτυξιακής διαδικασίας και αντιστοιχούν σε τομείς στους οποίους δίνεται ιδιαίτερη έμφαση. Αφορούν:
Την επιχειρηματικότητα των νέων,
Τα μεγάλα επενδυτικά σχέδια,
Τα ολοκληρωμένα επιχειρηματικά σχέδια για τον τεχνολογικό και οργανωτικό εκσυγχρονισμό των επιχειρήσεων,
Τις επενδύσεις συνέργειας και δικτύωσης (clusters).
Τα παραπάνω καθεστώτα συνδυάζουν μια σειρά από μέσα ενίσχυσης όπως:
Φοροαπαλλαγές επί των κερδών προ φόρων, έξι χρόνια για υφιστάμενες επιχειρήσεις και οχτώ χρόνια για νέες επιχειρήσεις.
Στοχευμένες επιχορηγήσεις κεφαλαίου.
Επιδοτήσεις σε χρηματοδοτικές μισθώσεις (leasing) ανάλογα με την αναπτυξιακή στόχευση του καθενός.
Παράλληλα, ενεργοποιείται το ΕΤΕΑΝ για την άμεση εξασφάλιση ρευστότητας στην αγορά με τη χορήγηση ευνοϊκών και χαμηλότοκων δανείων στις επιχειρήσεις που θα επενδύσουν.
Είναι εμφανές πως ο νέος επενδυτικός Νόμος αποτελεί ιδιαίτερα σημαντικό αναπτυξιακό εργαλείο. Η κριτική που αφορά την καθυστέρηση του είναι αβάσιμη για δύο τουλάχιστον λόγους.
Α. Το 2010 οι πληρωμές επενδυτικών σχεδίων ήταν αισθητά μεγαλύτερες από το 2009. Δεν υπήρξε, δηλαδή, διακοπή χρηματοδότησης.
Β. Όσα επενδυτικά σχέδια υποβλήθηκαν με τις διατάξεις του προηγούμενου Νόμου θα αξιολογηθούν και θα υλοποιηθούν σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου 3299/2004.
4.ΣΔΙΤ
Οι ΣΔΙΤ αποτελούν χρήσιμο εργαλείο αλλά επιβάλλεται ριζική αναθεώρηση στον τρόπο χρησιμοποίησης του.
Σταθμοί πυροσβεστικής, σχολεία, αθλητικοί χώροι και κτίρια νοσοκομείων ήταν οι «έτοιμοι φάκελοι» της Ν.Δ. Έργα χωρίς ανταποδοτικότητα που εάν προωθούνταν πολύ απλά θα δέσμευαν πόρους για μια 25ετία, κατά κανόνα.
Το 2011 μπορεί να αλλάξει ριζικά αυτή τη θλιβερή κατάσταση με την επιλογή έργων που σε ένα βαθμό, ή καθ΄ ολοκληρία, μπορούν να εξασφαλίσουν την αποπληρωμή τους μέσα από τη λειτουργία τους.
5.Ενέργεια
Εφόσον υπάρξουν ορθές επιλογές στον κρίσιμο τομέα της ενέργειας μπορούν τα επόμενα χρόνια να υλοποιηθούν επενδύσεις ισοδύναμες με το ΕΣΠΑ, τόσο από τη ΔΕΗ όσο και από ιδιώτες.
Η εκκρεμότητα της χώρας σε ό,τι αφορά την απελευθέρωση της ενέργειας είναι συγκεκριμένη. Επιβάλλεται η αντικατάσταση όλων των ρυπογόνων μονάδων της ΔΕΗ με σύγχρονες μονάδες αντιρρυπαντικής τεχνολογίας και άρση της εκκρεμότητας στα νέα λιγνιτορυχεία, με τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα.
Σημειώνεται πως στον ευαίσθητο τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας το μεγάλο στοίχημα της χώρας είναι να καταφέρουμε να ενσωματώσουμε τεχνολογίες αιχμής με απώτερο σκοπό να κατακτήσουμε μερίδιο στην κατασκευή συστημάτων ΑΠΕ και όχι απλά στη «φιλοξενία» τους.
6.Επιχειρηματικότητα, επενδυτικό περιβάλλον.
Εξ ίσου σημαντικές με τον επενδυτικό Νόμο αναμένεται να αποδειχθούν συγκεκριμένες αποφάσεις που έχουν δρομολογηθεί.
Η μείωση του ΦΠΑ στις τουριστικές επιχειρήσεις
Η απαλλαγή του πόθεν έσχες πρώτης κατοικίας
Η μείωση της φορολόγησης των κερδών
Η λειτουργία του ΕΤΕΑΝ
Ο συμψηφισμός οφειλών ιδιωτών με αυτές του Δημοσίου
Η εφαρμογή του Νόμου για τις μεγάλες επενδύσεις
Η ενίσχυση της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων
Είναι μέτρα και πολιτικές που στηρίζουν την πραγματική οικονομία και προωθούν την υγιή επιχειρηματικότητα.
7.Πραγματική οικονομία- Κατασκευαστικός κλάδος
Είναι ανάγκη να κατανοηθεί βαθιά η πρωτοφανής κρίση που διέρχεται ο κατασκευαστικός κλάδος. Μέτρα έχουν ήδη δρομολογηθεί και αναφέρθηκα σ΄ αυτά. Ωστόσο πρέπει να πυκνώσουν. Ενδεικτικά μπορώ να σημειώσω:
Την απλούστευση της πολεοδομικής νομοθεσίας για να υπάρξει ελεγχόμενη περιβαλλοντικά παραγωγή κατοικίας
Την απόδοση του ΦΠΑ των δημοσίων έργων απ΄ τον κύριο του έργου
Τη γενίκευση των συμψηφισμών στις οφειλές δημοσίου και επιχειρήσεων
Την τροποποίηση του άρθρου 9, παράγραφος 16, του Ν. 2753/99, με το οποίο εργοληπτικές επιχειρήσεις διώκονται για μη εισπραχθέντα ποσά από δημόσια έργα
Τέλος, την αποφασιστική ενίσχυση των ΠΕΠ στη διαδικασία αναθεώρησης του ΕΣΠΑ του 2011 αφού είναι γνωστό πως τα περιφερειακά προγράμματα κατά τεκμήριο στηρίζουν το μικρομεσαίο δυναμικό του κατασκευαστικού κλάδου.
Όλα τα παραπάνω είναι μέτρα με μηδενικό κόστος που ανακουφίζουν εκατοντάδες επιχειρήσεις.
8. Περιφερειακή ανάπτυξη
Η ένταση της προσπάθειας για επανεκκίνηση της ανάπτυξης είναι δεδομένη και εκεί θα κριθεί το συνολικό μας εγχείρημα. Σε κάθε περίπτωση όμως επιβάλλεται να υπάρξει τομή σε ό,τι αφορά τόσο τις δημόσιες όσο και τις ιδιωτικές επενδύσεις.
Η περιφέρεια πρέπει να είναι ο «προνομιακός υποδοχέας» επενδύσεων γιατί τα στοιχεία της ελληνικής στατιστικής αρχής αποκαλύπτουν μια κατάσταση ιδιαίτερα προβληματική. Η Αττική συγκεντρώνει πάνω απ΄ το 50% του ΑΕΠ της χώρας! Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ για τον κάτοικο της Αττικής είναι διπλάσιο (!) από τον κάτοικο της υπόλοιπης χώρας. Η κατάσταση αυτή αποδυναμώνει τη χώρα συνολικά και συνιστά φαύλο κύκλο που πρέπει να σπάσει.
9. Ρευστότητα
Η έξοδος από το φαύλο κύκλο της ύφεσης δεν είναι εφικτή αν δεν υπάρξει αισθητή αλλαγή στα δεδομένα που αφορούν τη ρευστότητα. Η ριζική αλλαγή των δεδομένων δεν είναι άλλη από την ομαλή έξοδο της χώρας στις αγορές. Μέχρι τότε όμως μπορεί να είναι αργά. Όπως σημειώνει το ΙΟΒΕ στην τελευταία έκθεση του «Ο έτερος μείζων βραχυπρόθεσμος κίνδυνος, αυτός της έλλειψης ρευστότητας, μπορεί να αμβλυνθεί αν οι τράπεζες προβούν σε αυξήσεις του μετοχικού τους κεφαλαίου, κατά προτίμηση από την εγχώρια ή την ξένη αγορά κεφαλαίου σύμφωνα με το παράδειγμα της Εθνικής τράπεζας, ή κάνοντας χρήση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και των 10 δις ευρώ που διαθέτει για το σκοπό αυτό. Όλες οι άλλες λύσεις ενδεχομένως εξυπηρετούν άλλους (θεμιτούς) στόχους, δεν εξυπηρετούν όμως το στόχο της βελτίωσης των συνθηκών ρευστότητας στην οικονομία». Σε κάθε περίπτωση το πρόβλημα χρήζει άμεσης αντιμετώπισης και η συντεταγμένη Πολιτεία έχει στα χέρια της τη δύναμη να επιβάλει αυτό που πρέπει να γίνει.
10. Κράτος- Δημόσιες υπηρεσίες
Ολοκληρώνω, με μια αναφορά που θεωρώ υποχρέωση μου και αφορά τον κρισιμότερο παράγοντα για την επανεκκίνηση της ανάπτυξης. Πρόκειται για το ανθρώπινο δυναμικό που στελεχώνει τις δημόσιες υπηρεσίες κεντρικές και αποκεντρωμένες. Χωρίς την κινητοποίηση αυτού του δυναμικού καμιά προσπάθεια δεν μπορεί να πετύχει.
Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι για τους δημόσιους υπαλλήλους την τελευταία περίοδο οι συζητήσεις αφορούν μόνο περικοπές αποδοχών και από πολλές πλευρές στοχοποίηση τους ωσάν να είναι αυτοί που προκάλεσαν την κρίση.
Τα προκλητικά πολλές φορές προνόμια που εξασφάλισαν μεγάλες μερίδες εργαζομένων στο ευρύτερο δημόσιο δεν είναι ο κανόνας για την πλειοψηφία.
Πιστεύω βαθιά ότι πρέπει να αλλάξει τόσο η ρητορική όσο και οι προτεραιότητες που σχετίζονται με τον κρίσιμο αυτό παράγοντα.
Ι. Η συζήτηση από τον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων πρέπει να μετατοπιστεί στην ανορθολογική κατανομή τους.
ΙΙ. Επιβάλλεται να επιταχύνουμε τις πολιτικές με τις οποίες αναλαμβάνουν βάρη για την αντιμετώπιση της κρίσης και άλλα κοινωνικά στρώματα που έχουν μάλιστα μεγαλύτερη δυνατότητα.
ΙΙΙ. Κυρίως όμως και πάνω απ΄ όλα, οφείλουμε μια αναγνώριση για τους πολλούς που με αμοιβές όχι αξιοζήλευτες παρέχουν σοβαρές υπηρεσίες».