Το  παρακάτω κείμενο είναι μέρος του εμπεριστατωμένου ρεπορτάζ του Δημοσθένη Γκαβέα που δημοσιεύθηκε στην https://www.huffingtonpost.gr. Εχει ρεπορτάζ για τα πραγματικά περιστατικά και αναλύσεις απόψεις απο εναν εμπειρο Ελληνα διπλωμάτη τον Αλέξανδρο Μαλλιά που υπηρέτησε σε μια δύσκολη περίοδο ως πρέσβης στα Τίρανα.

Λίγο πριν το τέλος

Το πρωί της επίμαχης ημέρας, το καφενείο ήταν κατάμεστο. Απ΄εξω και η αστυνομία γιατί αναμενόταν η τελετή για την εθνική επέτειο. Τότε ο συγκεκριμένος αστυνομικός μπήκε μέσα στο καφενείο και προκάλεσε για ακόμη μια φορά τον Κωνσταντίνο.

Του έλεγε: «Μας πρήξατε με τις γιορτές σας, τώρα θα έρθουν και άλλα δύο λεωφορεία από την Κλεισούρα, λες και δεν μας φτάνατε εσείς”. Κάποια στιγμή κοιτάζει τον Κωνσταντίνο και του λέει: “Μου έχουν δώσει εντολή να τις κατεβάσω τις σημαίες”. Τον κορόιδευε, τον πείραζε και του απάντησε ο Κωνσταντίνος: “Εντάξει εάν είσαι άνδρας κατέβασέ τες».

-“Θα σου θα σου δείξω εγώ πόσο άντρας είμαι” ανταπάντησε και έβγαλε το όπλο του.

-“Εχω και εγώ όπλο μην νομίζεις ότι έχεις μόνο εσύ” ήταν αντίδραση του Κωνσταντίνου.

Φεύγει πηγαίνει σπίτι, βγάζει τον σταυρό του και τον δίνει στην μητέρα του παίρνει το όπλο του και κατεβαίνει. Έξω από το καφενείο είναι 30-40 αστυνομικοί και τους λέει, με το όπλο στα χέρια “που είναι αυτός” και οι αστυνομικοί δεν τον σταματάνε δεν του κάνουν τίποτα. Ούτε να τον αποκλείσουν, τίποτα...Εικάζω πως επειδή στην Αλβανία η έννοια της βεντέτας είναι πολύ ισχυρή και επειδή οι αστυνομικοί ξέρουν την όλη υπόθεση και γνωρίζουν ότι ο συγκεκριμένος αστυνομικός τον προκαλεί, το όλο θέμα πλέον είχε ξεπεράσει το εθνικό, το κρατικό, γι′ αυτούς είναι ένας τύπος που αντιδικεί με έναν άλλο.

Όπως με ενημέρωσαν, ο αστυνομικός πήγε και κρύφτηκε πίσω από έναν τοίχο και άρχισε να πυροβολεί. Είχε πάρει θέση μάχης και εκείνη την ώρα έχουμε το βίντεο με τον Κωνσταντίνο που τρέχει να κρυφτεί. Στη συνέχεια έφυγε πήγε προς το βουνό. Βρήκε εκείνον τον βοσκό κάθισε μαζί του περίπου 45 λεπτά και μετά άρχισε να κατεβαίνει προς τα κάτω. Όπως κατέθεσε ο βοσκός ακούστηκαν δύο πυροβολισμοί, δεν υπήρξε ανταλλαγή πυρών. Αυτό που δεν ξέρουμε είναι εάν ο Κωνσταντίνος Κατσίφας κρατούσε όπλο εκείνη την ώρα ή εάν το είχε κρύψει και πήγαινε να παραδοθεί. Δεν ξέρουμε τι γίνεται. Η αστυνομία πρέπει να απαντήσει. Λένε ότι το drone το είχαν κατεβάσει εκείνη την ώρα. Όμως οι αστυνομικοί που συμμετείχαν στην ομάδα είχαν κάμερες ενσωματωμένες στις στολές τους» .

Εν τω μεταξύ ο αρχηγός της Αλβανικής Αστυνομίας ανέφερε ότι δεν ήταν αφορμή η σημαία. Όπως είπε ο Κατσίφας «πυροβολούσε στον αέρα και όταν πήγαν τα περιπολικά, πυροβόλησε εναντίον των αστυνομικών». «Πληρούνταν τα κριτήρια για να κληθεί η ειδική ομάδα RENEA και έγινε χρήση όπλων κάτω από νόμιμες προϋποθέσεις» δήλωσε μετά το συμβάν και διευκρίνισε ότι δεν υπάρχει βίντεο από drone με την ανταλλαγή πυροβολισμών.

Υπάρχουν πάνω από 20 μάρτυρες που μπορούν να επιβεβαιώσουν το αντίθετο λέει ο κ. Κούτουλας και σημειώνει ότι πρέπει να τεθεί το ερώτημα στην ΕΛ.ΑΣ., για το εάν αποδέχεται αυτή την ενημέρωση δεδομένου ότι μέχρι τη στιγμή της ενημέρωσης, που έσπευσε να την οικειοποιηθεί δεν είχε μεταβεί στέλεχος της ΕΛ.ΑΣ, για να συνδράμει στις έρευνες. Επίσης διερωτάται για το ποια βήματα έχουν γίνει, στο πλαίσιο των συμφωνιών περί διακρατικής συνεργασίας και έπειτα από πόσο καιρό,  προκειμένου να διασφαλιστεί η διερεύνηση των αληθινών συνθηκών θανάτου του Κωνσταντίνου Κατσίφα;

Ο κ. Σπύρος Κούτουλας σχολιάζει την πρώτη ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικώνεπισημαίνοντας το σημείο εκείνο που αναφέρει ότι σκοτώθηκε ένας Έλληνας και ότι θα μπορούσε αυτό να είχε αποφευχθεί.

«Η αναφορά αυτή για εμένα σημαίνει ότι το ΥΠΕΞ είχε εικόνα του τι συνέβη. Όμως στη συνέχεια είχαμε τις διαρροές από την ελληνική αστυνομία περί σύλληψης για ναρκωτικά και όλα τα άλλα και η υπόθεση πήρε διαφορετική τροπή. Στη συνέχεια δεν υπήρξε η ανταπόκριση που θα έπρεπε να υπάρξει από την ελληνική πλευρά απέναντι στην μειονότητα. Τι να σας πω ακόμη και τον δικηγόρο εμείς, τα σωματεία, τον βρήκαμε, δεν τον βρήκε η πρεσβεία ή το προξενείο όπως θα όφειλε».

Ο κ. Κούτουλας κάνει λόγο για το βαθύ κράτος της Αλβανίας και αναφέρει ότι οι δομές του αλβανικού αστυνομικού κράτους και των μυστικών υπηρεσιών της περιόδου Χότζα μπορεί να έχουν υλικοτεχνικά εκσυγχρονιστεί, εξακολουθούν όμως να λειτουργούν με την ίδια στρατηγική.

«Δείτε όλες οι δομές και τα ΜΜΕ είναι συντεταγμένα με τις δηλώσεις Ράμα. Είπε ότι ο Κατσίφας ήταν τρομοκράτης και η αστυνομία έκανε τη δουλειά της. Το ίδιο αναπαρήγαγαν και τα ΜΜΕ. Ακόμη και τη σορό του Κατσίφα χρησιμοποίησαν ως μέσο διπλωματίας, εάν δείτε τα αλβανικά ΜΜΕ λένε η σορός θα παραδοθεί στην Ελλάδα, εννοώντας την οικογένεια. Γι΄αυτούς η οικογένεια είναι η Ελλάδα και η εισαγγελία η Αλβανία. Από την άλλη έχουμε την Ελλάδα που κάνει λόγο για ψυχραιμία, κατευνασμό. Συμφωνώ, ψυχραιμία και ηρεμία ναι, αλλά και πολιτική ταυτόχρονα. Που είναι η πολιτική από μέρους της χώρας μας;».

Το τελευταίο διάστημα στην Αλβανία εγείρεται και πάλι το θέμα των τσάμηδων, ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε και το ζήτημα με τις απαλλοτριώσεις των ελληνικών περιουσιών στην Χειμάρρα. Επίσης ο θάνατος του Κατσίφα συμβαίνει σε μια περίεργη χρονική συγκυρία όπου ένα ενδεχόμενο ρήγμα τις ελληνοαλβανικές σχέσεις θα μπορούσε να δικαιολογήσει το πάγωμα των συνομιλιών για τις θαλάσσιες ζώνες, κάτι που επιδιώκει η Άγκυρα η οποία επιχειρεί να τορπιλίσει την όποια συμφωνία στην ευρύτερη περιοχή που θα υιοθετεί τις βασικές αρχές στης Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας στην οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών. Μήπως η αναιμική αντίδραση της Αθήνας υποδηλώνει μια φοβία για κάποιο ατύχημα στα εθνικά μας θέματα;

«Η Ελλάδα και οι Έλληνες αντιμετωπίζουν την Αλβανία με φόβο και καχυποψία ταυτόχρονα δε με περισσή αλαζονεία. Όμως το ζήτημα δεν είναι ψυχολογικό, δεν είναι συναισθηματικό, είναι καθαρά θέμα πολιτικό» τονίζει ο κ. Αλέξανδρος Π. Μαλλιάς, πρώην πρέσβης της Ελλάδος στην Αλβανία.

«Δεν αφορά καν τους πολίτες των δύο χωρών, είναι καθαρά θέμα πολιτικό. Στην Ελλάδα το βασικό πρόβλημα είναι η έλλειψη συνέχειας και σταθερότητας της πολιτικής μας απέναντι στην Αλβανία. Από την Αλβανία αντίθετα υπάρχει μια συνέχεια, μια «θαυμαστή» συνέχεια και σταθερότητα στον τρόπο που αντιμετωπίζει την Ελλάδα. Θα έλεγε κανείς ότι σε όλες τις διαδοχικές αλβανικές κυβερνήσεις - θα εξαιρούσα ίσως κάποιος χρονιές της πρωθυπουργικής θητείας του Σάλι Μπερίσα – υπάρχει πίσω από την σκηνή ένας κεντρικός καθοδηγητής. Στην πραγματικότητα η Αλβανία επιλέγει τους καλύτερους, τους πιο αφοσιωμένους και ειδικούς για να παρακολουθούν τις σχέσεις με την Ελλάδα τα τελευταία τριάντα χρόνια. Δηλαδή μπορεί να άλλαξε το καθεστώς, όμως πίσω από τις κλειστές πόρτες οι άνθρωποι που ασχολούνται με την Ελλάδα έχουν ακριβώς την ίδια νοοτροπία. Η εκτίμησή μου είναι ότι οι ελληνοαλβανικές σχέσεις θα παραμείνουν εύθραυστες, ευμετάβλητες και όπως και στο παρελθόν δεν θα ακολουθούν γραμμική πορεία» εκτιμά ο κ. Μαλλιάς.

Άρα τίθεται το ερώτημα. Τώρα τι κάνουμε εμείς;

«Θα τόνιζα την ανάγκη σταθερότητας στον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τη γειτονική μας χώρα. Δεύτερον την αφαίρεση προσωπικών φιλοδοξιών από αυτούς κυρίως τους πολιτικούς που χειρίζονται τα θέματα με την Αλβανία. Δεν θα πρέπει τυχόν προσωπικές φιλοδοξίες και η ματαιοδοξία, κυρίως εκείνων οι οποίοι κατέχουν υψηλές κυβερνητικές θέσεις να αποκτούν μεγαλύτερη βαρύτητα στις σχέσεις μας με την Αλβανία από τη σταθερότητα που απαιτούν οι σχέσεις» λέει ο κ Μαλλιάς και διευκρινίζει:«Τι θέλω να πω. Δεν πρέπει να μας καταλαμβάνει ξαφνικά ενθουσιασμός ότι μπορούμε να λύσουμε όλα τα ζητήματα και ταυτόχρονα να υποτιμούμε ότι απέναντί μας έχουμε αποφασισμένους διαπραγματευτές Αλβανούς οι οποίοι έχουν πολλές φορές καλύτερη γνώση από εμάς. Εκείνο το οποίο τη στιγμή αυτή, δικαιούμαι ή είμαι υποχρεωμένος να προσάψω είναι την έλλειψη ενός καλού κλίματος συνεργασίας μεταξύ των αρμοδίων στην Ελλάδα υπουργών με το κόμμα της Ένωσης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων το οποίο εκπροσωπεί αυθεντικά, παρά τα προβλήματα που έχει, την ελληνική εθνική μειονότητα στην Αλβανία» επισημαίνει ο κ. Αλέξανδρος Μαλλιάς και θυμίζει ότι σε λίγους μήνες θα έχουμε κρίσιμες περιφερειακές και δημοτικές εκλογές σε ολόκληρη την Αλβανία.

«Όταν η Αθήνα, όταν οι κυβερνήσεις οι ελληνικές επιλέγουν να μην στηρίξουν τους υποψηφίους του Κόμματος της Ενωσης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στη Χειμάρρα και αλλού, τότε πετυχαίνουν με μεγάλη ευκολία έναν στόχο που έχουν θέσει οι αλβανικές κυβερνήσεις εδώ και τριάντα χρόνια, δηλαδή να αφομοιώσουν, κατ΄αρχήν να διώξουν τους Βορειοηπειρώτες από τις πατρογονικές τους εστίες και δεύτερον να αφαιρέσουν τα ζητήματα της μειονότητος από τον κεντρικό πυρήνα των διμερών σχέσεων. Με άλλα λόγια, όσο η Ελλάδα συνεχίσει να μην στηρίζει ανοιχτά και δημόσια το Κόμμα της Ένωσης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων τόσο υπονομεύει τη διαπραγματευτική της θέση στο σημαντικό πακέτο των συμφωνιών, που θα θέλαμε, που ελπίζουμε να υπογράψουμε με την Αλβανία».

Διαβάστε σχετικά: Κατεδαφίζοντας την ελληνική μειονότητα στη Χειμάρρα: Η επιχείρηση κατεδάφισης ελληνικών περιουσιών

Ο κ. Μαλλιάς με έμφαση δηλώνει ότι είναι από εκείνους οι οποίοι δημόσια εδώ και πολλές δεκαετίες, έχει ταχθεί υπέρ της σημασίας της ενίσχυσης των θέσεων της χώρας μας με την Αλβανία, αλλά και με τον αλβανικό παράγοντα στα Βαλκάνια, όμως παράλληλα εκφράζει τον φόβο πως όσο περνάει ο καιρός «τόσο γινόμαστε και πιο λίγοι στην Ελλάδα που διατηρούμε αυτή τη θέση».

«Νομίζω ότι μια μεγάλη διαφορά την οποία είδαμε στον τρόπο που αντέδρασαν οι δύο χώρες, οι δύο κυβερνήσεις, αν θέλετε και τα μέσα ενημέρωσης, εις τον φόνο στις Βουλιαράτες την 28η Οκτωβρίου, φοβούμαι πως είναι ότι η Αλβανία και η κυβέρνησή της θεωρεί, πιστεύει, πως διαχειρίζεται τις σχέσεις της με την Ελλάδα από θέση ισχύος. Αυτή είναι μια επίδειξη η οποία διαχέεται σε όλα τα στρώματα της πολιτικής ή των πολιτικών των Τιράνων και είναι στα χέρια της Ελλάδος να αντιστρέψει αυτήν την πεποίθηση ή να την κλονίσει».

Ο κ. Μαλλιάς υποστηρίζει μέσα σε τέσσερα χρόνια οι ελληνικές κυβερνήσεις έχουν διαπράψει το ίδιο ίδιο σφάλμα.

«Το 2014 δώσαμε το «πράσινο» φως χωρίς κανένα απολύτως αντάλλαγμα για να περιληφθεί και η Αλβανία στις υπό ένταξη χώρες και το 2018, τέσσερα χρόνια αργότερα, πήραμε εμείς την πρωτοβουλία να πείσουμε τους δύσπιστους εταίρους μας, την Ευρωπαϊκή Ένωση, ότι πρέπει να αρχίσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Αλβανία. Η Ελλάδα εάν δεν αξιοποιεί τα διπλωματικά μέσα που έχει, δίνει χώρο σε πολύ ακραίες και εξτρεμιστικές φωνές να προτείνουν άλλα μέσα, τα οποία δεν είναι οι δικές μας επιλογές. Δεν ξέρω τι πρέπει να συμβεί για να το αντιληφθούν κάποιοι, πάντως οι προσωπικές επιλογές έχουν αποτύχει και στην Αλβανία. Δεν υπάρχει καθόλου χώρος για προσωπικές πολιτικές και εγωκεντρικές ταυτότητες στις σχέσεις Ελλάδος – Αλβανίας. Αυτό αφορά κυρίως, κατ΄αρχήν και αποκλειστικά την Ελλάδα».