« Έρχεται η ζωή και δικαιώνει και επιβεβαιώνει αγώνες και προσπάθειες χρόνων, γιατί κ. Υπουργέ ήμουν υπεύθυνη για το πόρισμα του Τεχνικού Επιμελητήριου Ελλάδας -Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας, σε ότι αφορά στην έγκριση Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων «Μεταλλευτικές – Μεταλλουργικές Εγκαταστάσεις Μεταλλείων Κασσάνδρας» της εταιρείας «ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ Α.Ε.». Τότε λοιπόν, στη Θεσσαλονίκη, βγάλαμε ένα πόρισμα απόλυτα τεκμηριωμένο επιστημονικά, σε ότι αφορά στα περιβαλλοντικά και όλη αυτή την αδειοδότηση. Υποστήκαμε προπηλακισμούς, καμένα λάστιχα και πολλά άλλα, από υπερασπιστές της εταιρίας. Θα τα αναλύσουμε όλα τα θέματα και στις επόμενες επιτροπές.
Θα ήθελα να σας προφυλάξω κ. Υπουργέ από ένα διαχρονικό σκάνδαλο. Σήμερα έρχεστε με την υπογραφή σας και το επιβεβαιώνετε, κάτι το οποίο θα σας ακολουθεί μια ζωή κ. Σκρέκα, και είναι κρίμα. Αποσύρετε το. Ακούστε λοιπόν. Μας παρουσιάζετε μια νέα σύμβαση που δεν είναι νέα σύμβαση, δεν στέκει αυτό, εξυπηρετεί όμως τις ανάγκες παράτασης, λόγω της λήξης της παλιάς παραχώρησης. Νομιμοποιείτε ένα διαχρονικό σκάνδαλο. Η υπόθεση των μεταλλείων χρυσού στη Χαλκιδική αποτελεί μια σύντομη αφήγηση, ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα τής αδιέξοδης, αντικοινωνικής και τελικά αντιαναπτυξιακής, πολιτικής κυβερνήσεων, που έδωσαν -στην κυριολεξία- γη και ύδωρ σε κάθε λογής επιχειρηματίες και επενδυτές και δεν διασφάλισαν στο ελάχιστο το δημόσιο συμφέρον, με τις συμβάσεις που υπέγραψαν και παρέλειψαν βεβαίως και την περιβαλλοντική συνιστώσα σε κάθε επιλογή.
Το Δεκέμβριο του 2003 ο αρμόδιος υπουργός κ. Πάχτας υπέγραψε σύμβαση, που κυρώθηκε στην Βουλή τον Ιανουάριο του 2004 και παραχώρησε στη νεοσυσταθείσα εταιρεία "Ελληνικός Χρυσός Α.Ε." έναντι 11.000.000 ευρώ, ακούστε, 317.000 στρέμματα, 40.000 τ.μ. βιομηχανικά κτήρια και γραφεία, 11.000 τ.μ. αστικά οικόπεδα, 310 κατοικίες, 2 συγκροτήματα θραύσης, λιοτρίβισης και εμπλουτισμού, μηχανολογικό εξοπλισμό κ.ά.
Με τον ίδιο νόμο το Ελληνικό Δημόσιο απάλλαξε την εταιρεία από οποιαδήποτε ευθύνη για αποκατάσταση του περιβάλλοντος και από τους οποιουσδήποτε φόρους μεταβίβασης, φαίνεται ότι αυτό πάτε να το επαναλάβετε.
Τρεις σημαντικές διευκρινίσεις που πρέπει να αναφερθούν: 1) Η μεταπώληση από TVX σε Ελληνικό Δημόσιο και στη συνέχεια στην εταιρεία "Ελληνικός Χρυσός Α.Ε." έγινε σε μια μέρα με το ίδιο τίμημα (11 εκατ. ευρώ) και χωρίς φυσικά δημόσιο διαγωνισμό. 2) Η εταιρεία "Ελληνικός Χρυσός Α.Ε.", συμφερόντων Μπόμπολα - Κούτρα, είχε συσταθεί έξι μέρες πριν με μετοχικό κεφάλαιο 60.000 ευρώ. 3) Ο γαλαντόμος κ. Πάχτας με τον ίδιο νόμο απάλλαξε την TVX από την υποχρέωση αποκατάστασης των βλαβών που προκάλεσε στο περιβάλλον την περίοδο 1996-2003 και οι οποίες είχαμε αποτιμήσει τότε, περί τα 400 εκατ. ευρώ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιδίκασε 15,4 εκατ. Ευρώ για την παράβαση κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων. Φυσικά, ο κ. Παπακωνσταντίνου (ως υπουργός Οικονομικών), σπεύδει να κάνει προσφυγή. Να σημειώσουμε ότι η κ. Μπιρμπίλη ποτέ δεν τόλμησε να εγκρίνει την Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων αυτής της «επένδυσης».
Στη συνέχεια, είδαμε τους «εγκέφαλους» του οικονομικού επιτελείου, να καταλαβαίνουν ότι το ελληνικό δημόσιο δεν έχει δικαιώματα (royalties) από το ορυκτό πλούτο, αλλά εισπράττει μόνο φόρους, εφόσον φυσικά προκύψουν κέρδη.
Φυσικά η "Ελληνικός Χρυσός Α.Ε." στο σύνολο των ετών λειτουργίας της εμφανίζει ζημιές και έξοδα. Επιπροσθέτως η εταιρεία πουλά σε χαμηλό τίμημα τα προϊόντα εξόρυξης στη Silver Wheaton (Caymans) Ltd – είναι off shore - και αυτή με τη σειρά της τα πουλάει στην πραγματική τιμή στον τελικό πελάτη, το γνωστό κόλπο και φορολογικά ελεγκτέο.
Στη συνέχεια, η εταιρεία πουλάει ποσοστό 9,9% της μητρικής European Goldfield για 182 εκατομμύρια δολάρια στον εμίρη του Κατάρ (Qatar Holdings). Πολύ συμφέρουσα συναλλαγή, αν σκεφτεί κανείς ότι απέκτησε τα μεταλλεία με 11 εκατ. ευρώ. Οι μετοχές αλλάζουν χέρια, οι τιμές παίρνουν ανοδική πορεία και όλα αυτά χωρίς να έχει υπάρξει καμιά παραγωγική δραστηριότητα για την εξόρυξη χρυσού, παρά μόνο η υπεραξία που δημιουργείται από τις εγκρίσεις και αδειοδοτήσεις που παραχωρεί αφειδώς το Ελληνικό Δημόσιο χωρίς το ίδιο να καρπώνεται το παραμικρό όφελος.
Υπήρξαν πολλές αντιδράσεις από επιστημονικούς φορείς, το ΑΠΘ, το ΤΕΕ – Κεντρικής Μακεδονίας, όπως σας είπα ήμουν η υπεύθυνη της ομάδας, ανεξάρτητοι επιστήμονες επεσήμαναν τους κινδύνους για τους κατοίκους και το περιβάλλον από την εξαντλητική εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, την αποστράγγιση ορεινών όγκων, την ποσοτική και ποιοτική υποβάθμιση των υπόγειων και επιφανειακών υδάτων, την καταστροφή δασών κλπ.
Οι κάτοικοι και σύλλογοι ξεσηκώθηκαν. Έγινε ένα κίνημα, που είχε και εξαιρετική τεκμηρίωση. Όλοι τόνισαν ότι δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί αειφορική αυτή η επένδυση αφού εκμηδενίζει τα περιθώρια ανάπτυξης του αγροτικού, του τουριστικού και άλλων τομέων ήπιας μορφής ανάπτυξης. Τελικά, οι θέσεις εργασίας που προσφέρονται κοστίζουν πολλές περισσότερες θέσεις εργασίας σε άλλους τομείς της οικονομίας.
Βεβαίως ο γαλαντόμος υπουργός, κ. Παπακωνσταντίνου, εγκρίνει την μελέτη. Άλλα δεν είναι αυτά τα χειρότερα, υπάρχει και χειρότερο το κορυφαίο θέμα σε αυτή την επένδυση. Αυτό ήταν και το επιχείρημα διαχρονικά, γιατί μας έλεγαν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κατά των επενδύσεων, να τελειώνουμε λοιπόν με αυτό το ψευδές αφήγημα. Όχι δεν ήμαστε κατά των επενδύσεων. Είμαστε υπέρ των επενδύσεων, που τιμούν το περιβάλλον, την αειφόρια και είναι προς το δημόσιο συμφέρον.
Το κορυφαίο θέμα λοιπόν, και όπως μας έλεγαν, η κεντρική κατεύθυνση της όλης επένδυσης είναι η δημιουργία στη Χαλκιδική μιας μεταλλουργικής βιομηχανίας που θα παράγει τελικά προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας. Η μέθοδος που προτάθηκε ήταν αυτή της "ακαριαίας τήξης" της φινλανδικής εταιρείας Outotec, που ήταν «εξαιρετική». Και εμείς, ως Τεχνικό Επιμελητήριο αλλά και ως ΣΥΡΙΖΑ, λέγαμε ότι δεν υπάρχει καμία περίπτωση να βγάλετε χρυσό από τη μέθοδο αυτή σε αυτούς τους δυσκατέργαστους αρσενοπυρίτες. Η ίδια η εταιρία πρότεινε αυτή τη μέθοδο. Άλλα όταν τα λέγαμε εμείς, ήμασταν κατά των επενδύσεων. Και έρχεστε σήμερα και τι παραδέχεστε; ότι είχαμε δίκιο. Ότι πράγματι η μέθοδος αυτή του «flash melting» δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην Χαλκιδική σε αυτούς τους αρσενοπυρίτες.
Δικαιωνόμαστε λοιπόν σήμερα, σε ότι λέγαμε. Με την σύμβαση που φέρνετε, η υλοποίηση της μεταλλουργίας δεν θα αποτελεί δέσμευση της εταιρίας αλλά μετατρέπεται σε προαιρετική. Είναι ντροπή αυτό που γίνεται. Είναι ξεπούλημα και έχει μεγάλη πολιτική ευθύνη η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας αν δεν το αποσύρει και προχωρήσει στην έγκριση.
Θέλω να το τονίσω αυτό, γιατί τελικά δικαιώνομαι μετά από τόσα χρόνια. Χρυσό από δυσκατέργαστους αρσενοπυρίτες παίρνεις μόνο με κυάνωση. Με τίποτα άλλο. Παγκόσμια αυτό ισχύει. Αν θέλετε ψάξτε το ή απαντήστε μου σε αυτό. Εγώ εκτιμώ ότι μπορεί να μην ενδιαφέρει η καθετοποίηση. Γιατί; Γιατί, τι ωραία που είναι τα συμπυκνώματα που φορολογούνται έξω και φεύγει ο χρυσός και ο πλούτος της χώρας.
Η σύμβαση που φέρνετε είναι αναβαθμισμένη. Εγώ ειλικρινά δεν πίστευα ότι θα τολμούσε κυβέρνηση να φέρει τέτοια σκανδαλώδη σύμβαση στη Βουλή. Τολμήσατε και κάνατε και αυτό. Ας είναι καλά η πανδημία. Ακυρώνετε τελείως το περιβαλλοντικό έλεγχο. Εδραιώνεται απόλυτα η αδιαφάνεια του περιβαλλοντικού ελέγχου. Η δήθεν «πράσινη» κυβέρνηση της ΝΔ που κατά τα άλλα κάνει απολιγνιτοποίηση.
Σε επόμενες επιτροπές θα αναφερθώ αναλυτικά σε πολλά σκανδαλώδη σημεία της συμβάσης που φέρνετε. Αυτό το παραμύθι με το μεγάλο επενδυτικό σχέδιο των μεταλλείων χρυσού στη Χαλκιδική, που εξασφαλίζει για τον επενδυτή άνευ όρων και άνευ ορίων κερδοφορία ενώ για το ελληνικό δημόσιο μόνο την κατασκευή έργων υποδομών και έργων αποκατάστασης του περιβάλλοντος, μελλοντικά, προφανώς δεν υπάρχει καμία αποκατάσταση, και για την τοπική κοινωνία εξασφαλίζει υπέρ-εξάντληση των φυσικών πόρων και χώρων και λίγες υπό-αμειβόμενες θέσεις εργασίας αλλά τελικά πολύ ακριβές θέσεις εργασίας, αφού όπως είπαμε χάνονται τόσες πολλές σε άλλους κλάδους της οικονομίας..
Θα συνεχίσω σε επόμενη επιτροπή γιατί πραγματικά έχω να σας πω πολλά επί της ουσίας και με επιστημονικά δεδομένα».
