Πρέπει να επισημάνουμε ότι η επεξεργασία του νέου προγράμματος για το Λύκειο από Επιτροπή του Υπουργείου με επικεφαλής την κ. Δραγώνα, έγινε χωρίς τη συνεργασία των Επιστημονικών Ενώσεων της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, οι οποίες μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στη διαμόρφωση του με συγκεκριμένες θέσεις και προτάσεις, αλλά και να εντοπίσουν τις οποίες δυσλειτουργίες, που μπορούν να αποβούν καθοριστικές για την επιτυχή εφαρμογή του.
Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι η Πανελλήνια Ένωση Φιλολόγων είχε ζητήσει τη συμμετοχή της στη συγκρότηση των Επιτροπών και πίστευε ότι θα κληθεί, μαζί με τις άλλες Ενώσεις (Φυσικών, Μαθηματικών, Πληροφορικής, Θεολόγων κλπ), στο σχεδιασμό των νέων προγραμμάτων.
Παρόλο που η αύξηση των ωρών διδασκαλίας της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας θα μπορούσε να χαρακτηριστεί θετική, έντονη είναι η διαφωνία των καθηγητών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για τον αποκλεισμό από τα υποχρεωτικά μαθήματα γνωστικών αντικειμένων τόσο από τις θεωρητικές επιστήμες (Ιστορία, Αρχαία Ελληνική Γραμματεία, Φιλοσοφία) όσο και από τις αντίστοιχες θετικές (Μαθηματικά, Φυσική, Χημεία).
Στα χαρακτηριστικά του νέου προγράμματος επισημαίνουμε τη μετακίνηση γνωστικών αντικειμένων από τα υποχρεωτικά στη ζώνη των επιλογών, που αναπόφευκτα θα δημιουργήσει προβλήματα στη λειτουργία του προγράμματος του Λυκείου (ωράριο – αίθουσες διδασκαλίας) αλλά και στη διάθεση των εκπαιδευτικών των αντίστοιχων ειδικοτήτων. Προβλήματα, που θα φανούν εντονότερα σε Λύκεια απομακρυσμένων ορεινών και νησιωτικών περιοχών ή σε Λύκεια που στερούνται της απαραίτητης υλικοτεχνικής υποδομής.
Μήπως και εδώ ετοιμάζεται ένας ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ, με συγχωνεύσεις και καταργήσεις σχολικών μονάδων, στο όνομα της καλύτερης λειτουργίας των λυκείων και πάντοτε για το καλό του μαθητή;
Η δυνατότητα που δίνεται στους μαθητές να επιλέγουν τα περισσότερα μαθήματα του σχολικού προγράμματος δεν συνεπάγεται απαραίτητα, σύμφωνα με τις εξαγγελίες του Υπουργείου, τη μεγαλύτερη εμβάθυνση. Αντίθετα συρρικνώνεται η Αρχαία Ελληνική Γραμματεία και ο εξοβελίζεται η Φιλοσοφία , η Ιστορία (Μεσαιωνική και Βυζαντινή και Νεότερη Ελληνική). Τα μαθήματα αυτά αποτελούσαν ανέκαθεν τον κορμό στη λυκειακή εκπαίδευση και τη βάση της ανθρωπιστικής παιδείας, η οποία πρέπει να ενισχυθεί στο σημερινό σχολείο, γιατί αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την πνευματική ολοκλήρωση και τη συγκρότηση υπεύθυνων, ενεργών και δημοκρατικών πολιτών.
Χωρίς να κινδυνολογούμε, το φάντασμα του ιστορικού αναλφαβητισμού πλανιέται πάνω από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Και αυτό πρέπει να το λάβει σοβαρά υπ’ όψη της η κ. Διαμαντοπούλου. Η συνεχιζόμενη υποβάθμιση του μαθήματος της Ιστορίας με την ανάθεση της διδασκαλίας του σε άλλες ειδικότητες για τη συμπλήρωση ωραρίου (θεολόγοι, καθηγητές ξένων γλωσσών κλπ), η ανυπαρξία επιμορφωτικών ειδικών προγραμμάτων για τους διδάσκοντες και η έλλειψη σύγχρονων εποπτικών μέσων για τη διδασκαλία, οδηγούν το μάθημα σε πλήρη απαξίωση.
Ως συνέπεια, ο ιστορικός αναλφαβητισμός δημιουργεί πολίτες που, αν και υπερ-δικτυωμένοι, παραμένουν εγκλωβισμένοι στο ατομικό τους σύμπαν. Πρόκειται για ένα διεθνές φαινόμενο, που οφείλεται στην εξειδίκευση νέων στρατιών επαγγελματικά «καταρτισμένων», για μια μοντέρνα μορφή ακοινωνησίας, που οδηγεί σε μια πρωτόγονη αντίληψη για τον κόσμο και το χρόνο από ιστορικά, ποιητικά, πολιτικά και κοινωνικά αναλφάβητους πτυχιούχους.
Έκπληξη αποτελεί και η επιλογή να περιληφθούν τα Λατινικά στις ξένες γλώσσες, με αποτέλεσμα ο/η μαθητής/τρια που επιλέγει το μάθημα να μην μπορεί να παρακολουθήσει τα Αρχαία Ελληνικά και αντιστρόφως. Μήπως και για το συγκεκριμένο μάθημα σήμανε η αρχή του τέλους; Μήπως αυτό περιορίζει τις επιλογές του μαθητή στην πρόσβασή του σε άλλες σχολές πλην των ξενόγλωσσων;
Την αρχική μας αμηχανία ενίσχυσε και το δημοσίευμα , λίγες μέρες αργότερα στην Καθημερινή της 5/10, με το οποίο παρουσιάστηκε το σχέδιο προγράμματος της Α΄ Λυκείου, που θα εφαρμοστεί από το 2011, και το οποίο περιλαμβάνει 24 ώρες υποχρεωτικών μαθημάτων (Ν.Ε. Γλώσσα και Λογοτεχνία-Ιστορία-Φυσική Αγωγή-Αγγλικά-Μαθηματικά-Φυσική-Χημεία) και 10 ώρες μαθημάτων επιλογής από 4 ομάδες (Αρχαιογνωσία-Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες-Τέχνη και Πολιτισμός-Ξένες Γλώσσες).
Και σε αυτό το σχέδιο στα υποχρεωτικά μαθήματα δεν συμπεριλαμβάνεται το μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών, που διδασκόταν ως τώρα 6 ώρες εβδομαδιαίως και αντικαθίσταται, ως μάθημα επιλογής, με δύο άλλα μαθήματα (Αρχαίοι ΄Ελληνες Φιλόσοφοι (;) και Αρχαία Ιστορία). Θα ήταν περιττό να αναφερθούμε στη μορφωτική αξία του μαθήματος των Αρχαίων Ελληνικών, που αναγνωρίζεται σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και οι αρχαιοελληνικές και κλασικές σπουδές γνωρίζουν ιδιαίτερη άνθηση και αναβαθμίζονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Είναι γεγονός ότι η περιθωριοποίηση των φιλολογικών μαθημάτων θα προκαλέσει, εκτός των άλλων, έλλειμμα παιδείας με απρόβλεπτες συνέπειες για το μέλλον. Αντίθετα, η πολιτεία οφείλει τα συγκεκριμένα μαθήματα να τα αντιμετωπίσει ως επένδυση στον πολιτισμό, με πολλαπλά μακροπρόθεσμα, πνευματικά, πολιτισμικά, οικονομικά οφέλη.
Η υπουργός κ. Διαμαντοπούλου πρέπει να δώσει εντολή στην Επιτροπή να λάβει σοβαρά υπ’ όψη της τις ενστάσεις των επιστημονικών ενώσεων των εκπαιδευτικών. Οι στόχοι του προγράμματος πρέπει να επαναπροσδιοριστούν σε συνεργασία και με τις Επιστημονικές Ενώσεις στη βάση ενός διαλόγου, που θα επιδιώκει την αναβάθμιση της ποιότητας της εκπαίδευσης, μέσω της ανθρωπιστικής παιδείας.
Η ανακοίνωση των προτάσεων του Υπουργείου επρόκειτο να γίνει αυτές τις μέρες του Οκτωβρίου αλλά μετατίθεται για μετά τις εκλογές… Η Υπουργός δε θέλει να ανοίξει ένα ακόμη μέτωπο μαζί με αυτό των Πανεπιστημίων. Σίγουρα όμως αυτή η εξέλιξη οφείλεται και στις έντονες αντιδράσεις τόσο των επιστημονικών όσο και των πολιτικών φορέων. Το πρόβλημα όμως παραμένει μπροστά μας . Και φυσικά δεν ελπίζουμε ότι θα λυθεί με τη διαβούλευση …