Στο Χάρβαρντ έχει αναπτυχθεί ένας ενεργητικότατος «πυρήνας» υπέρ των ελληνικών γραμμάτων με κέντρο την Εδρα Σεφέρη Στο Χάρβαρντ έχει αναπτυχθεί ένας ενεργητικότατος «πυρήνας» υπέρ των ελληνικών γραμμάτων με κέντρο την Εδρα Σεφέρη Το αμερικανικό Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ θεσπίζει Διεθνές Βραβείο Ελληνικού Πολιτισμού. Μια ελληνική νίκη επί αμερικανικού εδάφους, μια και είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι αντίστοιχο για τα νεοελληνικά γράμματα και δη από κορυφαίο ίδρυμα των ΗΠΑ.

Το Διεθνές Βραβείο ανήκει στην Εδρα Σεφέρη του Χάρβαρντ, θα απονέμεται κάθε έτος αρχές Δεκεμβρίου στην Αθήνα και έχει τρεις κατηγορίες: Βραβείο Ποίησης, Βραβείο Πεζογραφίας και το Βραβείο Κριτικού Δοκιμίου-Επιστημονικής Μελέτης. Οι δύο πρώτες πρέπει να είναι αυστηρά στην ελληνική γλώσσα, ενώ η τρίτη μπορεί να είναι στην αγγλική, γερμανική, γαλλική, ισπανική ή ιταλική, όπως και ελληνική, αρκεί να αφορά τον ελληνικό πολιτισμό. Εκτός από το διαγωνιστικό μέρος των βραβείων, που θα συνοδεύεται και με χρηματικό έπαθλο (δεν ανακοινώθηκε), θα υπάρχουν και βραβεία «τιμής ένεκεν» για διεθνώς αναγνωρισμένους ελληνόφωνους ποιητές και πεζογράφους. Το βραβείο απευθύνεται σε συγγραφείς απ' όλο τον κόσμο, βάσει της αρχής της μη διάκρισης. Εμφαση πάντως δίνεται στους νέους δημιουργούς.

Τα πρώτα βραβεία θα απονεμηθούν τον Δεκέμβριο στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας), οπότε θα πραγματοποιηθεί και η επίσημη παγκόσμια παρουσίαση της Harvard Early Modern and Modern Greek Library. Μια μοναδική διεθνώς εκδοτική σειρά για τη Μεσαιωνική και Νεότερη Ελληνική Γραμματεία. Ξεκινάει από τον 11ο αιώνα και φτάνει στον 21ο αιώνα.

Στα μέσα Νοεμβρίου θα ανακοινωθεί στους εννιά επικρατέστερους (τρεις για κάθε κατηγορία) η πρόκρισή τους στην τελική φάση του διαγωνισμού και θα κληθούν να παρουσιάσουν το έργο τους στο κοινό, σε ειδική εκδήλωση του Χάρβαρντ.

Το 2012 θα θεσμοθετηθεί και Βραβείο Μουσικής-Μουσικολογίας για Ελληνα συνθέτη.

Η εγκυρότητα των βραβείων δεν εξασφαλίζεται μόνο από το φορέα του, αλλά και από την κριτική επιτροπή, στα μέλη της οποίας βρίσκονται ο νομπελίστας Σέιμους Χίνι, η πρώην πρόεδρος των βραβείων Πούλιτζερ και μέλος Συμβουλευτικών Επιτροπών για το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας Χέλεν Βέντλερ, ο σπουδαίος αρχαιοελληνιστής και ανθρωπολόγος αρχαίων κοινωνιών Μαρσέλ Ντετιέν, ο πρύτανης της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών και καθηγητής Γλωσσολογικής Ανθρωπολογίας στο UCLA Αλεσάντρο Ντουράντι κ.ά.

Σε εποχές παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, που πλήττει και την αμερικανική οικονομία, το Χάρβαρντ αναλαμβάνει ένα φιλόδοξο και δαπανηρό πρότζεκτ υπέρ του ελληνικού πολιτισμού. «Η εικόνα της χώρας μας και των ανθρώπων της έχει τρωθεί όσο ποτέ στο εξωτερικό με βδελυρή δυσφήμηση. Καταφέραμε να στρέψει το Χάρβαρντ την προσοχή του στον ελληνικό πολιτισμό, σε αυτή την εξαιρετικά δυσμενή οικονομική συγκυρία για τη χώρα, έπειτα από μεγάλες προσπάθειες μιας ομάδας ερευνητών, καθηγητών και διανοούμενων. Θέλαμε να αντιδράσουμε στη διάσπαση του κοινωνικοπολιτικού ιστού της χώρας» τονίζει ο καθηγητής και προέδρος της επιτροπής των βραβείων του Χάρβαρντ, Δημήτρης Γιατρομανωλάκης.

«Προσπαθούμε να βοηθήσουμε όσο γίνεται την κατάσταση, επειδή πιστεύουμε ότι δεν είναι η κατάλληλη ώρα να είμαστε απαισιόδοξοι. Ο πολιτισμός και η ελληνική τέχνη μπορούν να προσφέρουν πολλά. Μπορεί στη οικονομία να μην τα πηγαίνουμε καλά, αλλά υπάρχουν σημαντικότατοι τομείς που πρέπει να προβάλουμε. Πρέπει να διεθνοποιήσουμε τα ελληνικά γράμματα. Ηταν εξαιρετικά δύσκολο το Χάρβαρντ να δώσει το trademark του και στη σειρά Early Modern and Modern Greek Library, που συνεχίζει το τεράστιο τμήμα για την αρχαιότητα της Loeb Classical Library. Το καταφέραμε. Θα είναι η πρώτη φορά παγκοσμίως που η ελληνική λογοτεχνία, από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας, θα γίνει γνωστή στον αγγλόφωνο κόσμο» προσθέτει ο Δ. Γιατρομανωλάκης. Εδώ και τέσσερα χρόνια είναι συνδιευθυντής μαζί με τον καθηγητή Κριτικής Θεωρίας και Συγκριτικής Λογοτεχνίας στο Χάρβαρντ, Παναγιώτη Ροϊλό, του προγράμματος Cultural Politics στο Weatherhead Center for International Affairs. Πρόκειται για το πρώτο πρόγραμμα διεθνώς στο οποίο οι ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες συνδέονται με τον πολιτισμό.

* Στη σειρά Harvard Early Modern and Modern Greek Library έχουν ήδη κυκλοφορήσει τα «154 ποιήματα» του Καβάφη, σε επιμέλεια-μετάφραση Τζορτζ Τσιόλις, ενώ αναμένεται να εκδοθούν τρεις τόμοι με επιλεγμένη ποίηση των Ελύτη, Εγγονόπουλου και Λιοντάκη, σε μετάφραση Ντέιβιντ Κόνολι.***