και της Έδεσσας, με τους εκατοντάδες αγρότες από την άλλη, αποτελεί η στάθμη των υδάτων της λίμνης.
Η Βεγορίτιδα είναι μία από τις βαθύτερες λίμνες της Ελλάδας και με βάση τις μετρήσεις του ΙΓΜΕ έχει χάσει 65% του όγκου της, ενώ η στάθμη της έπεσε κατά περίπου 32 μέτρα. Τα τελευταία χρόνια, η λίμνη άρχισε να ανακάμπτει, να ανεβαίνει η στάθμη της και να ανακτά και πάλι τα... χαμένα εδάφη της.
Όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος του συλλόγου για την προστασία της Βεγορίτιδας, Νίκος Μούλας, «τα έντονα προβλήματα ξεκίνησαν το 2015 και συνεχίζονται έως σήμερα από τις προσπάθειες των αντιπεριφερειαρχών Πέλλας και Φλώρινας, που μαζί με τον δήμαρχο Αμυνταίου προσπάθησαν να ανοίξουν το θυρόφραγμα της Βεγορίτιδας στην Άρνισσα, με σκοπό να μειώσουν τη στάθμη της, για να ικανοποιήσουν τους ψηφοφόρους τους, που έχουν καλλιέργειες στα καταπατημένα εδάφη, δίνοντας έτσι τη χαριστική βολή στη λίμνη».
Ο Σύλλογος Προστασίας Βεγορίτιδας, εδώ και αρκετό καιρό διοργανώνει καμπάνια για την προστασία της λίμνης, συγκεντρώνοντας ηλεκτρονικές υπογραφές στο διαδίκτυο, αλλά και πόρτα-πόρτα, ζητώντας από τους πολίτες «την υπογραφή τους για μία λίμνη σε ένα υγιές φυσικό περιβάλλον, ώστε να δώσουμε οριστικό τέλος στα όνειρα εκείνων που θέλουν να μετατρέψουν τη Βεγορίτιδα σε μία θλιβερή γούρνα για να δημιουργήσουν χωράφια».
Σύμφωνα με στοιχεία του συλλόγου, 16.000 στρέμματα γης που αποκαλύφθηκαν από την υποχώρηση της λίμνης έχουν καταπατηθεί και καλλιεργούνται από κατοίκους των κοινοτήτων Άρνισσας, Φαράγγι, Μανιάκι και Βεγόρας. Πολλά από αυτά σήμερα έχουν καλυφθεί από τα νερά της λίμνης.
Ωστόσο, διαφορετική είναι η εικόνα που παρουσιάζει ο αντιπεριφεριεάρχης Φλώρινας, Στέφανος Μπίρος, ο οποίος μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ κάνει λόγο για 4,5 στρέμματα δενδροκαλλιεργειών, ροδάκινα, μήλα, κεράσια, ακόμη και αμπέλια που έχουν κατακλυστεί από τα νερά της λίμνης και εάν δεν ληφθούν κάποια άμεσα μέτρα θα καταστραφούν ακόμη περισσότερες δυναμικές καλλιέργειες που εκτείνονται σε εκτάσεις, όπου υπάρχουν τίτλοι ιδιοκτησίας από οριστική διανομή που έχει κάνει η πολιτεία. Μάλιστα, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, ότι εάν η στάθμη της λίμνης φτάσει στα 519 μέτρα που είναι το υψόμετρο από την στάθμη της θάλασσας, τότε θα κινδυνεύσουν οι εγκαταστάσεις των δεξαμενών του βιολογικού καθαρισμού του Αγ. Παντελεήμονα.
Ο ειδικός επιστήμονας του ΙΓΜΕ, υδρογεωλόγος Άλκης Στάμου, που παρακολουθεί κι ερευνά τα τελευταία 30 χρόνια την πορεία της Βεγορίτιδας δηλώνει ότι «η ελάχιστη υψομετρική στάθμη που θα πρέπει να αποτελεί την "κόκκινη γραμμή" για το μέλλον της λίμνης θα πρέπει να είναι τα 515 μέτρα. Σήμερα βρίσκεται στα 518».
Εξηγεί ότι η άνοδος της στάθμης της λίμνης θα είναι ευεργετική για τον υδροφόρο ορίζοντα όλης της λεκάνης της Φλώρινας και του Αμυνταίου, αφού η Βεγορίτιδα θα ανεβάσει σημαντικά την στάθμη των υπόγειων υδάτων «με αποτέλεσμα να μειωθεί το κόστος άντλησης για τα χιλιάδες στρέμματα καλλιεργειών της περιοχής». Επίσης, η άνοδος τη στάθμης μπορεί να αποτελέσει ένα «καλό μαξιλάρι» για τις δύσκολες και άνυδρες περιόδους που μπορεί να ακολουθήσουν.
Έως ότου ολοκληρωθεί η μελέτη που εκπονεί η Πολυτεχνική Σχολή του ΑΠΘ για τον καθορισμό ανώτατης και κατώτατης στάθμης, ο αναπληρωτής υπουργός Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιάννης Τσιρώνης, με επείγον έγγραφό του ενημερώνει τους αρμόδιους θεσμικούς παράγοντες της περιοχής, ότι «η στάθμη της λίμνης δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται καταχρηστικά, θέτοντας σε κίνδυνο την οικολογική ανάκαμψη της λίμνης, η οποία θεωρούμε ότι θα μπορούσε να διαφυλαχθεί κατ' ελάχιστο, βάζοντας ως προσωρινό όριο στάθμης το υψόμετρο των δεξαμενών του βιολογικού καθαρισμού ΤΚ Αγ. Παντελεήμονα».
Μάλιστα, ζητά -όπως αναφέρεται στην επιστολή του- έως ότου ολοκληρωθούν οι σχετικές μελέτες, «να κρατηθεί το θυρόφραγμα Βεγορίτιδας προς Άγρα κλειστό ώσπου η στάθμη της λίμνης να είναι ένα μέτρο κάτω από τη στάθμη των δεξαμενών του βιολογικού καθαρισμού. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσαν να αποφευχθούν φαινόμενα υποβάθμισης της στάθμης της λίμνης Βεγορίτιδας και να προστατευτούν οι εγκαταστάσεις του βιολογικού καθαρισμού και οι νόμιμες καλλιέργειες».
Τα εδάφη που αποκαλύπτονται από την πτώση της στάθμης των υδάτων είναι από τα πιο εύφορα της περιοχής και η ζήτηση από όσους αυθαίρετα τα καταπατούν και τα καλλιεργούν είναι μεγάλη. Στο παρελθόν, τα πράγματα έφτασαν στα πρόθυρα της εμφύλιας διαμάχης, όταν οι κάτοικοι δύο χωριών, του Αγ. Παντελεήμονα και της Βεγόρας, συγκρούστηκαν για το ποιος θα έχει το δικαίωμα της γης που άφηνε πίσω της η λίμνη.
Ο κ. Μούλας σημειώνει: «Οι πιέσεις που δεχόμαστε ως διοίκηση για να υποχωρήσουμε από τις θέσεις μας είναι πολύ μεγάλες, ώσπου αναγκαστήκαμε να καταθέσουμε στον εισαγγελέα Έδεσσας μηνυτήρια αναφορά για τα τηλεφωνήματα από αγνώστους με απειλές για τη ζωή τη δική μας και των οικογενειών μας».
