που κατέθεσε η Επιστημονική Εταιρία Μελέτης του Πολιτισμού των Βλάχων, της οποίας ηγείται ως πρόεδρος, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και πρόεδρος του Λαογραφικού Μουσείου Θεσσαλονίκης Βασίλης Νιτσιάκος. Η συγκεκριμένη επιστημονική Εταιρία  είναι εγγεγραμμένη στο μητρώο του ΥΠΠΟ (με αριθμό 31454) και στο καταστατικό της αναφέρει ότι σκοπός της είναι: «η έρευνα, η καταγραφή και η μελέτη όλων των μορφών του πολιτισμού των Βλάχων με έμφαση στη γλώσσα και τις γεωγραφικές ποικιλίες της».

Η απαράδεκτη ενέργεια της υπουργού Πολιτισμού όπως ήταν λογικό ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων από μερίδα επιστημόνων που πλαισιώνουν την εταιρία αλλά και βλαχόφωνων που με κείμενά τους στηλίτευσαν την ενέργεια της υπουργού σημειώνοντας ότι «…Αυτό είναι μία μόνο ψηφίδα ακροδεξιάς διολίσθησης της κυβέρνησης, λόγω του απατηλού φόβου της Ακροδεξιάς. Υπάρχουν πολλές ακόμη και γι’ αυτό θα πρέπει να συνεχίσουμε…(Μανδραβέλης, η ακροδεξιά διολίσθηση 01.10.2021 ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ).

Ο καθηγητής Γλωσσολογίας του ΠΔΜ Κώστας Ντίνας σε άρθρο του με τίτλο «Ζούμε σε κράτος δικαίου;» αναρωτιέται πως μπορεί να προστατευθεί ο πολίτης από τις αυθαιρεσία της εξουσίας. «Τι γίνεται όμως, όταν η αυθαιρεσία επιλέγεται ως τρόπος συμπεριφοράς προς τους πολίτες από αυτούς ακριβώς που κατά τον νόμο θα έπρεπε να την πατάσσουν, τους ανώτατους διαχειριστές της εξουσίας, τους ίδιους τους Υπουργούς; Τότε ακριβώς, νομίζω, τίθεται το ερώτημα αν ζούμε σε Κράτος Δικαίου». (vetonews 30/09/2021 klik)

Επίσης άλλοι αρθρογράφοι σημείωσαν ότι η απόφαση της υπουργού θυμίζει άλλες εποχές και κάποιοι επεσήμαναν ότι «η υπουργός προφανώς φοβήθηκε ότι μπορεί να μπλέξει με μειονοτικά ζητήματα και γι’ αυτό αποφάσισε και διέταξε(..)Μειονοτικά ζητήματα με τους Βλάχους δεν υπάρχουν –-ο γράφων είναι βλάχικης καταγωγής–, αλλά όπως δείχνει η ιστορική εμπειρία, με τέτοιου τύπου αυθαιρεσίες φτιάχνονται». (Μανδραβέλης στο ίδιο κείμενο).

Ο διαπρεπής καθηγητής Βασίλης Νιτσιάκος σε συνέντευξη του στο ραδιόφωνο «Κόκκινο» μίλησε για εμπλοκή μυστικών υπηρεσιών και έκανε λόγω για «πατριωτική αλητεία» ορισμένων κύκλων στην υπόθεση του συγκεκριμένου ζητήματος, «Αυτές οι μυστικές υπηρεσίες συνεργάζονται με πολύ συγκεκριμένους ανθρώπους οι οποίοι εκφράζουν μια “πατριωτική” αλητεία κι είναι κρίμα για τη Δημοκρατία μας (…) θεωρούν ότι οποιαδήποτε ενασχόληση με το Βλάχικο θέτει ζητήματα μειονότητας. Είμαστε ξεκάθαροι: δεν υπάρχει βλάχικο έθνος, οι Βλάχοι είναι συστατικό του ελληνικού έθνους, ο βλάχικος πολιτισμός είναι σημαντικό κομμάτι του νεοελληνικού πολιτισμού, οποιαδήποτε εξαίρεση ή διάκριση θα οδηγήσει στο αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που επιδιώκουν, ότι δηλαδή στην Ελλάδα υφίστανται διακρίσεις οι Βλάχοι. (Efsyn 29/09/2021- Β. Νιτσιάκος: Μας έκοψαν οι μυστικές υπηρεσίες).

Η υπουργός απαντώντας στην Βουλή στην ερώτηση βουλευτή του ΜέΡΑ25 Κρίτωνα Αρσένη με θέμα “Αναχρονιστικός αποκλεισμός του Επιστημονικού φορέα Πολιτισμού των Βλάχων από το ΥΠΠΟ” υποστήριξε στην δευτερομιλία της, οτι "δεν υπάρχει βλάχικη γλώσσα, καθώς δεν χρησιμοποιείται ως γλώσσα επικοινωνίας στην δημόσια σφαίρα αλλά μόνο ιδιωτικά στα σπίτια των ανθρώπων". (κλικ εδώ)

Δεν χωρά αμφιβολία ότι η απεχθής ενέργεια της υπουργού να «κόψει» την επιχορήγηση στην Επιστημονική Εταιρία που ερευνά ζητήματα γλώσσας και πολιτισμού των Βλάχων, δεν έχει να κάνει με το φρόνημα των διακεκριμένων επιστημόνων που την απαρτίζουν, αλλά γιατί η υπουργός και ορισμένοι άλλοι κύκλοι -που τους κατονομάζει κατά κάποιο τρόπο ο κ. Νιτσιάκος- έχουν στραμμένο το βλέμμα τους σε μια άλλη εθνοτική ομάδα, που ομιλεί  ένα Ιδίωμα της Νοτιοσλαβικής γλώσσας σε περιοχές της κυρίως της Δυτικής και ελαχίστως της Κεντρικής Μακεδονίας και για την οποία το Ελληνικό Κράτος στο μακρύ παρελθόν έχει εφαρμόσει μακροχρόνιες  κατασταλτικές πολιτικές για την μη ομιλία της απο τους πολίτες. Κι εδώ- όπως στα Βλάχικα- μιλάμε για προφορική γλώσσα που ομιλείτε κυρίως σε αγροτικούς πληθυσμούς. Να θυμίσoυμε ότι προσφάτως η ίδια υπουργός, έσβησε από τα μητρώα πολιτιστικών συλλόγων του υπουργείου της, νομικό πρόσωπο από την περιοχή της Έδεσσας που είχε ως σκοπό την «Προώθησης της Μητρικής Γλώσσας» (Μακεδονικής)  όπως αναγράφουν τα κείμενα του συλλόγου. Να υπενθυμίσουμε επίσης ότι η Ελλάδα έχει καταδικαστεί δύο φορές από το ΕΔΔΑ  (στις 10 Ιουλίου 1998, υπόθεση Σιδηρόπουλος και λοιποί και στις 9 Ιουλίου 2015 στην Υπόθεση «Στέγη Μακεδονικού Πολιτισμού, Πέτρος Δήμτσης και λοιποί» γιατί παραβίασε το Άρθρο 11 (ελευθερία του συνεταιρίζεσθε) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) γιατί  το Πρωτοδικείο αρνείται να εγγράψει στους καταλόγους του τα εν λόγω Πολιτιστικά σωματεία. (AFFAIRE MAISON DE LA CIVILISATION MACÉDONIENNEET AUTRES c. GRÈCE)

Δυστυχώς, η Ελλάδα είναι όμηρος φρικτών καχυποψιών του παρελθόντος, τις οποίες όμως εν έτη 2021 τις υιοθετεί ακρίτως. Μάλιστα η καχυποψία της χώρας έχει προχωρήσει σε τέτοιο βαθμό που η Ελλάδα μαζί με την Τουρκία, την Βουλγαρία, την Ιρλανδία, την Αλβανία, την Γεωργία και τις χώρες της Βαλτικής, -δηλαδή ανήκει στις 13 από τις 46 χώρες του Συμβουλίου της Ευρώπης - που δεν έχει υπογράψει και δεν έχει επικυρώσει τον Ευρωπαϊκό χάρτη των περιφερειακών ή μειονοτικών γλωσσών. Με λίγα λόγια, η Ελλάδα δεν αναγνωρίζει ως γλώσσα καμιά από αυτές που μιλούν προφορικά οι εθνοτικές  ομάδες  που ζουν στην χώρα μας. Οι Εθνοτικές ομάδες, Βλάχων, Σλαβόφωνων, Αρβανιτών, Πομάκων, Εβραίων της Θεσσαλονίκης, Αρμενίων και Ρομά,  μιλάνε την γλώσσα τους χωρίς το Ελληνικό κράτος να παρέχει καμιά νομική η άλλη προστασία  για να συνεχίσουν να την ομιλούν και στο μέλλον, εκτός της Τουρκικής που καθορίζεται από το νομοθετικό πλαίσιο της συνθήκης της Λοζάνης και που αφορά τους μουσουλμανικούς πληθυσμούς της Θράκης.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση με πλείστες ενέργειές της προσπαθεί να συμβάλλει στην γλωσσική ετερότητα και στην διάσωση γλωσσών που κινδυνεύουν να εξαφανιστούν. Χρηματοδοτεί ενέργειες διάσωσης τους γιατί τις θεωρεί στοιχείο πολιτισμικής κληρονομιάς της. Το ότι αναγνωρίζεις μια γλώσσα από τις παραπάνω ως μειονοτική και φροντίζεις για την διασωσή της δεν σημαίνει ότι αναγνωρίζεις και κάποια εθνική μειονότητα.

 Θα ήταν πολλαπλά χρήσιμο για το ελληνικό κράτος να συνδράμει με κάθε τρόπο ώστε αυτές οι Εθνοτικές ομάδες, εάν το επιθυμούν, να συνεχίσουν να ομιλούν την γλώσσα τους και στο μέλλον. Το πως θα γίνει καλύτερα αυτό κι εάν αυτές οι προφορικές γλώσσες αποκτήσουν γραπτό λόγο και σε τι αλφάβητο, είναι μια δουλειά των επιστημόνων της Γλωσσολογίας και της Φιλολογίας.  Όμως ας μην κρυβόμαστε, υπάρχει ένα λεπτό σημείο. Δεν γίνεται να μιλάμε για την λύση αυτού του προβλήματος, αποκομμένα και σαλαμοποιημένα και δεν χρειάζεται να συνδέουμε την επιτυχή έκβαση αυτού του ζητήματος με την επίκληση του Εθνικού  φρονήματος κάποιων  προσώπων που ανήκουν στις παραπάνω εθνοτικές ομάδες. Όσο Έλληνες είναι οι Βλαχόφωνοι της Ηπείρου, Δυτ. Μακεδονίας, άλλο τόσο Έλληνες είναι οι Ρομά και οι Σλαβόφωνοι της Κεντροδυτικής Μακεδονίας. Όσο Έλληνες είναι οι Αρβανίτες της Θήβας η της Πελοποννήσου, άλλο τόσο Έλληνες είναι οι Βλάχοι της Θεσσαλίας η της Χαλκιδικής.  Στην Ευρώπη έχουν αντιμετωπίσει με επιτυχία θέματα διάσωσης μειονοτικών γλωσσών, το ίδιο μπορεί να γίνει και στην χώρα μας, αρκεί η κ. Μενδώνη και ορισμένοι άλλοι στην κυβέρνηση αντιληφθούν ότι αυτό μπορεί να συμβεί αρκεί να απαλλαγούν απο τις φρικτές καχυποψίες του παρελθόντος.