κτηρίου. Η υποχρέωση ισχύει επίσης για υφιστάμενα κτήρια, σε περίπτωση θεμελιώδους ανακαίνισης της στέγης [1].
Το ερευνητικό κέντρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Joint Research Centre, JRC) στο τέλος του 2019 δημοσίευσε εργασία για το δυναμικό εγκατάστασης φωτοβολταϊκών στις στέγες των διαφόρων χωρών [2]. Για την Ελλάδα υπολόγισε πως υπάρχουν 128 τετρ. χλμ. στέγες, που μπορούν να δώσουν 17TWh ηλεκτρισμού (17 δισ. κιλοβατώρες). Το αναθεωρημένο το Δεκέμβριο 2019 «Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα» προβλέπει πως το 2030 θα έχουμε εγκαταστήσει 7,7GW φωτοβολταϊκά, για να παίρνουμε 11,8Twh. Στο τέλος του 2020 έχουμε ήδη εγκατεστημένα 3,7GW φωτοβολταϊκών, επομένως εύκολα μπορούμε μέχρι το 2030 να βάλουμε άλλα 4GW φωτοβολταϊκά σε στέγες, χωρίς να δεσμεύουμε εκτάσεις. Και υπάρχει μεγάλο περιθώριο να πάρουμε πολύ περισσότερες κιλοβατώρες από τις στέγες, αντί να γεμίζουμε τις βουνοκορφές με τις εντελώς αναξιόπιστες παραγωγικά ανεμογεννήτριες: ο ήλιος είναι και πιο φθηνός και πολύ πιο αξιόπιστος απ’ τον άνεμο!
Η Αυστραλία είναι μια αχανής χώρα, δεν στερείται εκτάσεων και μάλιστα ερημικών. Ωστόσο, μέχρι και τον Απρίλιο 2021, στις Αυστραλιανές στέγες έχουν εγκατασταθεί 14,1GW φωτοβολταϊκών [3]! Το 30% των σπιτιών ήδη έχει φωτοβολταϊκά στη στέγη και ο ρυθμός εγκατάστασης επιταχύνεται! Φωτοβολταϊκά στις στέγες προωθούν επίσης η Βρετανία, η Πολωνία, κλπ. Αλλά όχι η Ελλάδα, γιατί; Στην Ελλάδα έχουμε βάλει με μεγάλη επιτυχία στα κτήρια ηλιακούς θερμοσίφωνες. Γιατί όχι και φωτοβολταϊκά, τώρα που πλέον δεν είναι πανάκριβα, όπως προ 10ετίας;
Οι εντελώς ανεξέλεγκτες εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών σε χωράφια, βοσκότοπους, λίμνες, αλλά όχι σε στέγες, κυριολεκτικά απειλούν το περιβάλλον με πλήρη βιομηχανοποίηση. Στις διαμαρτυρίες των κτηνοτρόφων στα Σιδερά, των κατοίκων της Μεσιανής και των αλιέων της λίμνης Πολυφύτου ήρθαν να προστεθούν οι διαμαρτυρίες των κατοίκων της Ακρινής. Κοινό στοιχείο σ’ όλες τις περιπτώσεις αποτελεί η αθρόα χορήγηση αδειών από διάφορες υπηρεσίες, χωρίς κανείς να εξετάσει τις αθροιστικές επιπτώσεις στο περιβάλλον από το σύνολο των φωτοβολταϊκών, αλλά και αιολικών, έργων.
Τα φυσικά οικοσυστήματα έχουν περιορισμένη φέρουσα ικανότητα και η ανεξέλεγκτη βιομηχανοποίησή τους μόνο βιώσιμη ανάπτυξη δεν είναι. Οι εκτεταμένες περιφράξεις εκτάσεων για φωτοβολταϊκά, στις οποίες δεν θα μπορούν να προσεγγίσουν αλεπούδες και αρπακτικά πουλιά, θα έχουν ως συνέπεια την άμεση αύξηση του πληθυσμού των ποντικιών. Οι μόνοι «εχθροί» τους, που θα μπορούν να προσεγγίσουν, θα είναι τα φίδια, με συνέπεια την αύξηση του πληθυσμού των φιδιών. Αν αυτά δεν αποτελούν παρέμβαση στο οικοσύστημα, τι άραγε αποτελούν;
Ας αφήσουμε το περιβάλλον για τον πρωτογενή τομέα και τους περιπατητές, ανέγγιχτο για τις επόμενες γενιές, δεν χρειάζεται να βιομηχανοποιήσουμε τα πάντα! Ιδίως όταν αποδεδειγμένα υπάρχει ευχερώς υλοποιήσιμη εναλλακτική λύση.
Μετά τα πιο πάνω προτείνω στην αιρετή Περιφερειακή διοίκηση να μη συναινέσει σε οποιαδήποτε νέα φωτοβολταϊκά σε χωράφια, βοσκότοπους, λίμνες και, μαζί με τους τοπικούς βουλευτές, να ζητήσει απ’ την κυβέρνηση κίνητρα για τοποθέτηση φωτοβολταϊκών στις στέγες όλης της χώρας. Σε κάθε άλλη περίπτωση να προασπίσει και δικαστικά το δικαίωμα των πολιτών σε ένα βιώσιμο περιβάλλον.
Παραπομπές:
[1]. https://www.berlin.de/sen/web/presse/pressemitteilungen/2021/pressemitteilung.1097187.php
[2]. https://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/handle/JRC113070
[3]. http://www.cleanenergyregulator.gov.au/RET/Forms-and-resources/Postcode-data-for-small-scale-installations
Ο Χρήστος Ι. Κολοβός είναι Δρ Μηχανικός Μεταλλείων – Μεταλλουργός Μηχανικός ΕΜΠ
τ. Διευθυντής Κλάδου Μεταλλευτικών Μελετών & Έργων ΔΕΗ ΑΕ/Λιγνιτικό Κέντρο Δυτικής Μακεδονίας
Μέλος Περιφερειακής Επιτροπής Διαβούλευσης Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας 2010-19
