ουσιαστικά τη ζημιά των νοικοκυριών με πολιτική επιδομάτων. Αλλά υπάρχει λύση: να σταματήσει το βίαιο -και καθόλου οικολογικό- πρόγραμμα απολιγνιτοποίησης. 

Η υπόθεση έχει ως εξής. Το 2019, αμέσως μετά τις εκλογές, ο κ. Μητσοτάκης εξήγγειλε αιφνιδιαστικά στον ΟΗΕ την πλήρη «απολιγνιτοποίηση» της Ελλάδας μέχρι το 2028. Λίγο μετά η κυβέρνηση της ΝΔ ανακοίνωσε το κλείσιμο τριών εργοστασίων στη Δυτική Μακεδονία έως το 2023.

Οι κινήσεις αυτές βάφτηκαν πράσινες-οικολογικές, αλλά προξένησαν ερωτηματικά για μια σειρά από λόγους. 

Πρώτον, ο λιγνίτης δεν αναπληρώνεται από Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οπότε κανείς δεν θα μπορούσε να έχει αντίρρηση. Αλλά από φυσικό αέριο, που είναι επίσης ορυκτό καύσιμο και μάλιστα εισαγόμενο από το εξωτερικό, αντίθετα με τον λιγνίτη του οποίου υπάρχουν κοιτάσματα στην Ελλάδα. Φυσικά πρέπει η Ελλάδα να αποδεσμευθεί σταδιακά από τον λιγνίτη, αλλά γιατί ο ξαφνικός θάνατος μιας ολόκληρης βιομηχανικής παραγωγής και μιας περιοχής; 

Δεύτερον, οι άλλες χώρες της ΕΕ που χρησιμοποιούν λιγνίτη, όπως η Πολωνία, δήλωσαν ότι θα «απολιγνιτοποιηθούν» το 2040. Ακόμη και στη Γερμανία, όπου υπάρχει Πράσινο Κόμμα και ισχυρότατο οικολογικό κίνημα, συμφώνησαν στο 2038  και μάλιστα μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις κυβέρνησης- παραγωγών ενέργειας- εργαζόμενων.

«Πήραμε πολύ λιγότερα κονδύλια σε σχέση με την Πολωνία από το  πράσινοΤαμείο Δίκαιης Μετάβασης», εξήγησε σε μια πρόσφατη εκδήλωση ο τέως πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ, Μανώλης Παναγιωτάκης. «Εμείς σπεύσαμε να δηλώσουμε πως θα κλείσουμε κάποιες λιγνιτικές μονάδες το 2023 και μετά το 2028. Χωρίς να συνεννοηθούμε με την ΕΕ αν ήταν διατεθειμένη να χρηματοδοτήσει ένα τέτοιο πρόωρο κλείσιμο. Ούτε οι Πολωνοί έκαναν κάτι τέτοιο ούτε οι Γερμανοί. Για τη λιγνιτική τους παραγωγή πήγαν και διαπραγματεύτηκαν στις Βρυξέλλες. Στην ουσία εμείς βάλαμε το κάρο μπροστά από το άλογο».

Τρίτον, ο σχετικές κυβερνητικές εξαγγελίες δεν στηρίζονται ούτε στη λογική ούτε στο ορθολογικό μάνατζμεντ. Η υπό κατασκευή  5η μονάδα αντιρρυπαντικής τεχνολογίας στη Δυτική Μακεδονία, με προϋπολογισμό τουλάχιστον 1,4 δισεκατομμύρια, θα ξεκινήσει να δουλεύει  σε δύο χρόνια αλλά θα λειτουργεί με λιγνίτη μέχρι 2028 , δηλαδή μόνο για 5-6 χρόνια! Υπάρχει σοβαρός ιδιώτης επιχειρηματίας που θα πέταγε στη θάλασσα μια τόσο μεγάλη επένδυση;

Τέταρτο, η Δυτική Μακεδονία, μια ιστορική περιοχή της χώρας, απειλείται από μία ολοκληρωτική κοινωνική και οικονομική καταστροφή καθώς τουλάχιστον το 40% του ΑΕΠ της περιφέρειας προέρχεται από τις λιγνιτικές δραστηριότητες της ΔΕΗ στην περιοχή. Αντίστοιχες κοινωνικές επιπτώσεις θα υπάρξουν και μετά το κλείσιμο της μονάδας της Μεγαλούπολης, στην Πελοπόννησο. 

Η κυβέρνηση προσπάθησε να χρυσώσει το χάπι υποστηρίζοντας ότι θα υπάρξει οικονομική ενίσχυση από το σχετικό ευρωπαϊκό Ταμείο για τη μετάβαση στην πράσινη οικονομία. Αλλά τα χρήματα που θα μπορούσε να διεκδικήσει η Ελλάδα(1,2 δις για όλη την περίοδο μέχρι το 2027) δεν καλύπτουν ούτε το ετήσιο ΑΕΠ της Δυτικής Μακεδονίας (περί τα 1,7 δις). Μάλιστα τα κονδύλια αυτά περικόπηκαν πέρυσι, για να διοχετευθούν στο Ταμείο Ανάκαμψης από την πανδημία. 

«Οι συνέπειες είναι καταστροφικές», εξήγησε στην ίδια εκδήλωση η περιφερειακή σύμβουλος Δυτικής Μακεδονίας, Γεωργία Ζεμπιλιάδου. « Η περιφέρεια ήδη βιώνει τις απώλειες. Το 2020 το 25% του πληθυσμού ζούσε κάτω από το όριο της φτώχειας, με 10.000 χαμένες θέσεις εργασίας, το 70% των νέων να είναι άνεργοι. «Βλέπουμε μια κατάσταση σαν να είχε γίνει πόλεμος», δήλωσε.

Η πρόσφατη σύνοδος κορυφής της Ε.Ε, για την ενεργειακή κρίση κατέληξε σε ευχολόγια και γενικότητες. Η αντιμετώπιση της ακρίβειας, εναπόκειται στην βούληση, στις προτεραιότητες και στα δημοσιονομικά περιθώρια κάθε χώρας. 

Αλλά η Ελλάδα δεν κυβερνάται ούτε από συνασπισμούς Σοσιαλιστών- Αριστεράς, όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία, που πήραν μέτρα για τον περιορισμό της κερδοσκοπίας των εταιρειών ενέργειας και επιδότηση των καταναλωτών από τα υπερκέρδη. Ούτε είναι  Γερμανία ή Γαλλία,  που ενίσχυσαν με διάφορους τρόπους τους καταναλωτές, ιδίως από τα ασθενέστερα κοινωνικά στρώματα. Tέτοια περιθώρια ειδικά η Ελλάδα δεν διαθέτει – με το έλλειμμα να τρέχει ήδη πάνω από το 7% του ΑΕΠ. 

Ήδη ο καύσωνας το καλοκαίρι, απέδειξε ότι η βίαια απολιγνιτοποίηση ήταν στρατηγικό λάθος που βάζει τα ενεργειακά αποθέματα της χώρας σε κίνδυνο. Η χρήση των κλιματιστικών αύξησε τη ζήτηση και ο ΑΔΜΗΕ «επιστρατεύσε» τον λιγνίτη, θέτοντας σε λειτουργία μονάδες που η κυβέρνηση είχε θέσει εκτός αγοράς. 

Οι υψηλές τιμές φυσικού αερίου έχουν σήμερα καταστήσει την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος από λιγνίτη φθηνότερη και  η αναγκαιότητα αναθεώρησης της κυβερνητικής πολιτικής είναι προφανής και στο κυβερνητικό στρατόπεδο. «Βασικές επιλογές της ενεργειακής μας στρατηγικής αμφισβητούνται, υπό την πίεση της σκληρής πραγματικότητας », δήλωσε πρόσφατα ο ευρωβουλευτής της ΝΔ Γιώργος Κύρτσος.  «Αποδεικνύεται στην πράξη ότι η απολιγνιτοποίηση-εξπρές, την οποία έχουμε επιλέξει, έχει τεράστιο οικονομικό και κοινωνικό κόστος, μεγαλώνει την εξάρτησή μας από το πανάκριβο και εισαγόμενο φυσικό αέριο και δεν φαίνεται να συμβάλλει στην αντιμετώπιση του φαινομένου του θερμοκηπίου».