Στέφανο Μιλούτιν και Στέφανο Δουσάν (14^ος αι.). Σώζει πλούσιο ζωγραφικό διάκοσμο διαφόρων ιστορικών περιόδων (14^ος, 15^ος, 17^ος, 19^ος αι.). Στην τελευταία φάση, του 19^ου αιώνα, πάνω από την κύρια είσοδο απεικονίστηκε ο αυτοκράτορας Ανδρόνικος ΙΙ Παλαιολόγος  με τον γιό και διάδοχό του, Μιχαήλ Θ΄, σε μια τοιχογραφία που φαίνεται πως αντέγραψε παλαιότερη, των αρχών του 14^ου αιώνα. Το μνημείο σήμερα, παρουσιάζει στατικά προβλήματα καθώς και ζητήματα προστασίας από ανερχόμενη υγρασία, τα οποία προκαλούν φθορές στο εσωτερικό του, στις τοιχοποιίες και στον ζωγραφικό του διάκοσμο.

Το ΕΚΒΜΜ, ανέλαβε να συνδράμει τις προσπάθειες του Ινστιτούτου παρέχοντας την πλούσια τεχνογνωσία του Ελληνικού Υπουργείου Πολιτισμού σε θέματα αναστήλωσης και συντήρησης βυζαντινών μνημείων.  Η συνεργασία των δύο πλευρών εντάσσεται στο πλαίσιο του ευρύτερου Μνημονίου που υπέγραψε το 2021 η Πρόεδρος του ΕΚΒΜΜ καθηγήτρια Ναταλία Πούλου με την τότε Υπουργό Πολιτισμού της Βόρειας Μακεδονίας Irena Stefoska. Πρώτος καρπός της συνεργασίας υπήρξε η συντήρηση των τοιχογραφιών του Ιερού Ναού Αγίου Γεωργίου στο Kurbinovo (12^ος αι.), η οποία χρηματοδοτήθηκε από το Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού και ολοκληρώθηκε με λαμπρά αποτελέσματα το 2024.

Η συνεργασία των δύο πλευρών στην αναστήλωση της Ιεράς Μονής Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Treskavac ξεκίνησε με την επίσκεψη – αυτοψία στο μνημείο. Στην επίσκεψη αυτή, πραγματοποιήθηκε συνάντηση με τον Υπουργό Πολιτισμού της Βόρειας Μακεδονίας κ. Zoran Ljutkov, ο οποίος ευχαρίστησε τους εκπροσώπους του Ε.Κ.Β.Μ.Μ. και εξέφρασε την ικανοποίησή του για την αποδοχή της πρόσκλησης για συνεργασία, ενώ δήλωσε την πλήρη υποστήριξή του στο όλο εγχείρημα. Ακολούθησε εκτενής συνάντηση εργασίας, στην οποία συμμετείχαν και ο δήμαρχος Πρίλαπου Borce Jovceski, η διευθύντρια του Ινστιτούτου  Mimoza Hristoska και οι συνεργάτες της που έχουν αναλάβει το έργο. Παρούσα στη συνάντηση ήταν και η πρέσβης της Ελλάδας στα Σκόπια κ. Σοφία Φιλιππίδου.

Κατά τη συνάντηση εργασίας επιβεβαιώθηκε το εξαιρετικό κλίμα παραγωγικής και αποδοτικής συνεργασίας μεταξύ των δύο πλευρών καθώς και η κοινή δέσμευση για τη συνέχιση αυτής της συνεργασίας, με στόχο τη συντήρηση και την αναστήλωση του σπουδαίου βυζαντινού μνημείου.

Την Πέμπτη 10 Απριλίου 2025, μετά από πρόσκληση του Ινστιτούτου Μνημείων και Μουσείων του Πρίλαπου, πραγματοποιήθηκε επίσκεψη αντιπροσωπείας του Ε.Κ.Β.Μ.Μ. στη Βόρεια Μακεδονία, αποτελούμενη  από τα μέλη του ΔΣ, Θ. Βλαχούλη, Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων του ΥΠ.ΠΟ, Ι. Παπαγεωργίου,  Αναπληρώτρια Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων, Α. Τάντση, Αναπληρωτή Καθηγητή Βυζαντινής Αρχαιολογίας ΑΠΘ, καθώς και τη Διευθύντρια του Ε.Κ.Β.Μ.Μ., κ. Φ. Καραγιάννη. Στόχος της επίσκεψης υπήρξε η συνεργασία των δύο πλευρών στο έργο της αναστήλωσης του καθολικού της βυζαντινής Μονής Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Treskavac.