οργανώσεων FWAE και re:Common, με τίτλο «Η μόδα του υδρογόνου: ένα παραμύθι της βιομηχανίας αερίου ή μια ιστορία τρόμου για το κλίμα;». Επιλέξαμε να εστιάσουμε σε έξι βασικά σημεία της έκθεσης. Μπορείτε να τη διαβάσετε ολόκληρη στα αγγλικά εδώ.
Σημείο 1: Το ουράνιο τόξο του υδρογόνου
Καταρχάς ας εξηγήσουμε τι είναι το υδρογόνο. Το βασικότερο πλεονέκτημά του σε σχέση με τα ορυκτά καύσιμα είναι πως η καύση του δεν προκαλεί την έκλυση αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, κυρίως διοξειδίου του άνθρακα και μεθανίου, τα οποία ευθύνονται για την κλιματική αλλαγή. Ωστόσο, το υδρογόνο είναι δευτερογενής ενεργειακός φορέας, δηλαδή δεν μπορούμε να το πάρουμε έτοιμο από τη φύση και χρειαζόμαστε ενέργεια για να το παράξουμε. Με κριτήριο το τι ενέργεια χρησιμοποιείται για την παραγωγή του, το υδρογόνο χωρίζεται στις εξής βασικές κατηγορίες (η διάκριση δεν είναι εξαντλητική):
- πράσινο υδρογόνο, όταν παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ)
- μπλε υδρογόνο, όταν παράγεται από αέριο
- μαύρο (καφέ) υδρογόνο, όταν παράγεται από άνθρακα/λιγνίτη
Με άλλα λόγια το υδρογόνο δεν είναι καλό ή κακό. Αντίθετα, μπορούμε να κρίνουμε το αποτύπωμά του στο περιβάλλον μόνο αν δούμε πίσω από αυτό, δηλαδή καταλάβουμε με ποιο καύσιμο έγινε η παραγωγή του. Αν είναι μπλε ή μαύρο, δηλαδή έχει παραχθεί από αέριο ή άνθρακα, τότε η παραγωγή του έχει προκαλέσει έκλυση αερίων του θερμοκηπίου (κυρίως διοξείδιο του άνθρακα και μεθανίου) που είναι υπεύθυνα για την κλιματική αλλαγή. Αντίθετα, πιο φιλικό προς το περιβάλλον είναι το πράσινο υδρογόνο, δηλαδή αυτό που παράχθηκε από ΑΠΕ. Όπως θα δούμε παρακάτω, η βιομηχανία ορυκτών καυσίμων θέλει να εντάξει στην ατζέντα της ΕΕ και το υδρογόνο που παράγεται από αέριο, κάτι που σημαίνει στην ουσία διαιώνιση της καύσης ορυκτών καυσίμων.
Σημείο 2: Το λόμπι του υδρογόνου, δηλαδή οι συνήθεις ύποπτοι
Σύμφωνα με τη μελέτη του CEO πίσω από το λόμπι του υδρογόνου βρίσκεται η βιομηχανία ορυκτών καυσίμων. Ο στόχος της δεν είναι να βοηθήσει την ΕΕ να πετύχει την πράσινη μετάβαση, αλλά «να κρατήσει την Ευρώπη δέσμια των ορυκτών καυσίμων, ώστε το επιχειρηματικό της μοντέλο να συνεχίσει για μερικές ακόμη δεκαετίες». Πράγματι, σήμερα υπάρχουν στις Βρυξέλλες αρκετοί παίκτες που κάνουν λόμπι υπέρ του υδρογόνου.
«Σταρ του σόου», κατά το CEO, ο φορέας Hydrogen Europe, είναι στην ουσία μια πλατφόρμα λόμπινγκ. Ιδρύθηκε για πρώτη φορά στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας FCH2JU που δημιουργήθηκε από την Κομισιόν, με σκοπό την ανάπτυξη μεθόδων για την εφαρμογή τεχνολογιών υδρογόνου στην αγορά. Το Hydrogen Europe έχει ως μέλη 83 ερευνητικούς οργανισμούς και συνεργάζεται με την Κομισιόν και την ερευνητική κοινότητα για τα θέματα υδρογόνου. Ωστόσο, παράλληλα έχει ως μέλη 185 βιομηχανίες την ώρα που ο ίδιος ο φορέας λέει ότι «λειτουργεί ως σημείο αναφοράς της βιομηχανίας και κοινή φωνή όλου του κλάδου υδρογόνου προς αυτούς που παίρνουν αποφάσεις στην ΕΕ».
«Το Hydrogen Europe είναι ένα υβριδικό σώμα με θολές αρμοδιότητες», είπε στο Reporters United η Belen Balanya, μία από τους βασικούς συντάκτες της έρευνας του CEO. «Από τη μία πλευρά είναι συνεργάτης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με ερευνητές που μελετούν το μέλλον του υδρογόνου, από την άλλη είναι ο βασικός εκφραστής της φωνής της βιομηχανίας που κάνει λόμπι υπέρ του υδρογόνου στην Κομισιόν».
Πίσω από το Hydrogen Europe βρίσκεται η FTI Consulting, μια εταιρεία δημοσίων σχέσεων που αμείβεται από τις μεγαλύτερες πετρελαϊκές πολυεθνικές για την προώθηση των ορυκτών καυσίμων, ακόμα και με ψεύτικα προφίλ στο Facebook
Πρόκειται όμως πράγματι για «βιομηχανία υδρογόνου»; Μια απλή ματιά στα μέλη του Hydrogen Europe δείχνει πως αυτό που βαπτίζεται βιομηχανία υδρογόνου δεν είναι παρά πολυεθνικές του πετρελαίου και του αερίου που παίρνουν θέση στην κούρσα της επόμενης μέρας.
Όπως λέει η κ. Μπαλάνια, «ένας φορέας που επί της ουσίας φτιάχτηκε από την Κομισιόν για να συνεργάζεται με την Κομισιόν κατέληξε να είναι όχημα της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων που κάνει λόμπι στην Κομισιόν για τα συμφέροντα των πετρελαϊκών και του αερίου».
Πίσω από το Hydrogen Europe και το Hydrogen Council, επίσης όργανο που κάνει λόμπι υπέρ του υδρογόνου στην ΕΕ, βρίσκεται η FTI Consulting, μια εταιρεία δημοσίων σχέσεων που αμείβεται από τις μεγαλύτερες πετρελαϊκές πολυεθνικές για την προώθηση των ορυκτών καυσίμων, ακόμα και με ψεύτικα προφίλ στο Facebook.
Σημείο 3: Τι θέλει το λόμπι: υδρογόνο μεν αλλά από ορυκτό αέριο δε
Από τη μελέτη περισσότερων από 200 έγγραφα τα οποία περιήλθαν στη γνώση του CEO μετά από αιτήματα πρόσβασης στην πληροφορία (FOIAs) προς την Κομισιόν, συνάγεται το συμπέρασμα ότι η βιομηχανία αερίου θέλει να εξασφαλίσει ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο και εκτενή χρηματοδότηση για να δημιουργήσει μία οικονομία που θα βασίζεται στο υδρογόνο. Ωστόσο, η βιομηχανία θέλει να παράγει υδρογόνο από ορυκτό αέριο, άρα θέλει να συνεχίσει την εξόρυξη και τη χρήση ορυκτών καυσίμων.
Το ίδιο ισχύει για την προώθηση υποδομών ορυκτών καυσίμων από τη βιομηχανία. Την ώρα που η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) έχει ανακοινώσει ότι θα σταματήσει τη χρηματοδότηση έργων ορυκτών καυσίμων από το τέλος του 2021, η βιομηχανία και το Hydrogen Europe κάνουν λόμπι για την κατασκευή νέων υποδομών και αγωγών αερίου, υποστηρίζοντας ότι αργότερα θα μετασχηματιστούν ώστε να είναι δυνατή η μεταφορά υδρογόνου.
Σύμφωνα με το CEO η κατασκευή τέτοιων υποδομών προωθείται συχνά με όχι τόσο διαφανείς τρόπους. Μια προσεκτική μελέτη της πρότασής της (σ.σ.: της βιομηχανίας) δείχνει ότι δεν έχουν κατασκευαστεί όλες οι υποδομές που παρουσιάζει ως υπαρκτές, κάτι που σημαίνει ότι περισσότεροι συμβατικοί αγωγοί αερίου θα πρέπει να κατασκευαστούν και μόνο στο μέλλον να αλλάξουν χρήση», ώστε να μεταφέρουν υδρογόνο, μία αλλαγή χρήσης που «θα πληρωθεί εξ ολοκλήρου με δημόσια χρήματα, την ώρα που ιδιωτικές εταιρείες βάζουν στην τσέπη τα κέρδη», σημειώνει η μελέτη. Με άλλα λόγια, με πρόφαση το υδρογόνο, η βιομηχανία προσπαθεί να αποσπάσει χρηματοδότηση για έργα που τελικά θα ενισχύσουν και τα ορυκτά καύσιμα.
Σήμερα λιγότερο από το 0,1% του υδρογόνου στην ΕΕ παράγεται από ΑΠΕ. Αντίθετα, πάνω από το 90% προέρχεται από τα ορυκτά καύσιμα και κυρίως από ορυκτό αέριο. Αν η οικονομία κινηθεί προς το πράσινο υδρογόνο, αυτό θα πετάξει τη βιομηχανία του αερίου έξω από την αγορά. Άρα βιομηχανία πιέζει ώστε το υδρογόνο να παράγεται από αέριο, ώστε αυτό το ορυκτό καύσιμο να μείνει ζωντανό και να αποφέρει κέρδη.
για να διαβάσετε την συνέχεια της έρευνας του Reporters United και το θοδωρή Χονδρόγιαννου για την τη νέα μελέτη του παρατηρητηρίου Corporate Europe Observatory (CEO, Παρατηρητήριο της Ευρώπης των Πολυεθνικών) για το Υδρογόνο πατήστε το παρακάτω λινκ:Το Παραμύθι του Υδρογόνου: Πολυεθνικές του πετρελαίου και του αερίου σαμποτάρουν την Πράσινη Μετάβαση
